2012 ජනවාරි 29: ලාංකීය සරසවි සිසුවා ඉගෙන ගන්න කන කට්ට, විදේශීය සරසවි සිසුවාගේ ගොබ්බකම සහ අපේ අධ්‍යාපනයේ වැදගත්කම…. පෙර කතාවේ ඌණ පූර්ණය…

පෙරේදා 25 වෙනිදා මම ලිවුවේ විදේශීය සරසවි සිසුවා ඉගෙන ගන්න කන කට්ට, ශ්‍රී ලාංකීය සරසවි සිසුන්ගේ මානසිකත්‍වය සහ අපේ ඇමතිවරුන්ගේ නොහැකියාව ගැන ලිපියක්… මේ ලිපිය දැකපු සමහරකට බොහොම හිතට රිදිලා තිබුණේ අපේ අධ්‍යාපනය පහත් කොට සලකනවා කියලයි.. ඇත්තෙන්ම මම මෙතැන අදහස් කළේ අපේ අධ්‍යාපන මට්ටම පහත දමන්නට හෝ අපේ විශ්ව විද්‍යාලවලින් බුද්ධිමතුන් බිහි නොවනවා යැයි කියන්න නොවෙයි. ඒ ලිපියෙන් මම අදහස් කළේ අපේ සිසුන්ට කොපමණ ඉහළට යන්න අවස්ථාවන් තිබෙනවද, ඔවුන් ඒවා කොයි තරම් නොසලකා හැරලා තියෙනවා ද කියලා පෙන්වන්නයි. ශ්‍රී ලංකාවෙ දෙන නිදහස් අධ්‍යාපනයෙන් බොහොමයක් දෙනා ඉහළ තනතුරු වලට ගොස් තිබෙනවා. ඒ වගේම ලෝකයෙත් ලොකු ලොකු දේවල් කරලා තියෙනවා. ඒකෙ දෙකක් නැහැ. නමුත් දැන් යන විදියට මේ වගේ බුද්ධිමතුන් ඉදිරියට බිහි වේවිද ? කියන ප්‍රශ්නය නිතැතින්ම මතු වෙනවා. කෝ ඉස්සර තිබූ විචාර බුද්ධිය, කෝ ඉස්සර තිබූ බුද්ධිමත් සංවාද ? උසස් ගණයේ නාට්‍ය – චිත්‍රපටි සංදර්ශන… අවම වශයෙන් තවමත් ඒවා විශ්ව විද්‍යාලවල සංවිධානය වනවා ද? වැඩිපුරම ඇහෙන්නේ වර්ජන – ගර්ජන සහ තර්ජන, ගහ ගැණිලි – මරා ගැණීම්….. ඉස්සරත් තිබුණු නවක වදය දැන් අමානුෂික තත්ත්‍වයටම පත් වෙලා…. කාට හරි මතකද  කරන්දෙණියේ රූපා රත්නසීලි ?  ඇය තමයි පේරාදෙණියේ නවක වදයට බයෙන් නේවාසිකාගාරයේ උඩ තට්ටුවෙන් පැනලා ආබාධිත වුන තරුණිය…(මේ පිළිබඳ වෙනත් අදහසක් දැක්වෙන ප්‍රතිචාරයක් පසුගිය ලිපියේ පහලින් ඇති…) ඇය මෑතකදී මිය ගියා..  මේ නවක වදයෙන් අනතුරට පත්වෙලා ප්‍රසිද්ධ වුන පළමු සරසවි ශිෂ්‍යාව. දැන් දැන් හැම අවුරුද්දකටම වගේ දෙතුන් දෙනෙක් ආබාධිත වන්නෙත් මැරෙන්නෙත් ඒ කාලෙ තිබුණ නවක වදය වැඩි දියුණු වීම නිසාම තමයි.

මගේ පසුගිය ලිපියට ප්‍රතිචාරයක් දක්වන රෙශාන් මෙහෙම අහනවා…“ඇමරිකානු පාසල් සිසුවා (පහසුව තකා සිසු-සිසුවියන් දෙපිරිසම සිසුවන් ලෙස හඳුන්වනවා) විශ්ව විද්‍යාලයට යාම වෙනුවෙන් පිළියෙල වෙන්නේ කුඩා කාළයේ සිටමයි”
දැන් එතකොට ලංකාවේ සිසුවා කුඩා කල සිටම විශ්ව විද්‍යාලයට යාමට සුඋදනම් වෙන්නේ නැද්ද? “

ලංකාවෙ සිසුවා සරසවි යන්න පෙරුම් පුරන්නේ සාමාන්‍යයෙන් පහ වසර සමත් වෙලා සාමාන්‍ය දැනුමක් තමන්ට ලැබෙනකොට.. පුංචි කාලෙ අපි කියනවා අපි ලොකු වුනාම දොස්තර කෙනෙක්, ඉංජිනේරුවෙක්, වෙනවා කියලා.. නමුත් අපි ඒ කියන්නෙ හරියටම දැනගෙනද ? නැහැ.. කියන්නන් වාලෙ කියනවා. නමුත් තරමක් දැනුම් තේරුම් යනකොට, විශ්ව විද්‍යාලයට ගියපු කෙනෙකු දකිනකොට අපිටත් ඉබේම අර සිහිනය සිත තුළට කා වදිනවා. මට නම් විශ්ව විද්‍යාල සිහිනය ඇරඹුනේ හය හත වසරෙදී… ඊට පෙර මට ඒ පිළිබඳ අවබෝධයක් තිබුණෙ නැහැ… නමුත් ඉතිං සමහර උනන්දුව ඇති අය මවගේ ගර්භාෂයේ ඉඳලාම විශ්ව විද්‍යාලයට යන්න පාඩම් කරනවා ඇති…

“මේක අපේ සරසවි සිසුවාගේ ජීවිතයට සැසඳීමේදී මා සිතන පරිදි ඔවුනට ක්‍රියාකාරකම් අඩුයි, ඇගැයීම්, ගෙදර වැඩ, ව්‍යාපෘති ආදිය දෙනවා මදි…”
ලංකාවේ සරසවියක ශිෂ්‍යයෙක් හැටියට වසර 4 ක් ගතකරලද මේ කියන්නේ? lol”

ඔබ සමහරවිට නොදන්නවා වන්නට පුළුවන්… නමුත් මේ විශ්ව විද්‍යාලවල දෙනු ලබන ක්‍රියාකාරකම් හා සැසඳීමේදී ලංකාවේ සරසවි වල දෙන ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රමාණය 25% ක් වත් නැහැ.. මේ රටවල උසස් පෙළට සමාන වයසේ ළමයින්ට ඊට වඩා වැඩි ක්‍රියාකාරකම් ප්‍රමාණයක් ලැබෙනවා. මෙහේ ළමයි ඒ Assignment කරන්න විඳින දුක් දැක්කාම අපේ විශ්ව විද්‍යාල ළමයි කරන්නේ මොනවාද කියලා හිතෙනවා… ඒ වගේමයි ඒක ළමයින්ට දොස් කියලා බැහැ.. අපේ විෂය මාලා අනාගතයට සරිලන අයුරින් වෙනස් වෙන්න ඕන…

අනෙක් අයටත් පුළු පුළුවන් විදියට මම උත්තර බැඳලා ඇති… ගිහින් බලන්න…

ක්සැන්ඩරයා මෙන්න මෙහෙමත් කියලා තිබුණා. ඒකත් බලාගෙනම යන්න…

I'mPossible

ඉතිං කතාවට බහිමු… ලංකාවෙ සරසවි සිසුවා තරම් කටු කන (සහ සමහරු කටු ලෙවකන) ජාතියක් තවත් නැත්තේමය… ඔවුන් සරසවි යාමට පෙර උසස් පෙළ කරන අවධියේ, උදෑසන හතරේ සිට නැගිටගෙන පාඩම් කර, පාසැලට ගොස් පාසැලේ හරියට උගන්වන්නේ නැති නිසා දහසකුත් එකක් පෞද්ගලික පංති වලට ගොස් ගෙදර එන්නේ රෑ හත අට පහු වී… මෙසේ පැමිණෙන පාසැල් සිසුවා මානසිකව හෙම්බත් වී ගෙදර පැමිණියත්, යන්තම් කෑමකින් සප්පායම් වී නැවත පාඩම් වැඩවලට බසින්නේ සරසවි යෑම පරම අධිශ්ඨානය කරගෙන.. ගම්බද තත්ත්‍වය මීට වඩා වෙනස් ඔවුන්ට සමහර විට පෞද්ගලික පන්ති යන්න වත්කමක් නැහැ… ගෙදර දොරේ වැඩට උදවු වෙන්න, දෙමාපියන්ගෙ පවුල් බර කර ගහන්න වගේ දහසකුත් එකක් වැඩ… ඒ කෙසේ වෙතත් මේ සියළු බාධක මැඬගෙන ඔවුන් උසස් පෙළට මුහුණ දෙනවා.  අගෝස්තුවේ පවත්වන උසස් පෙළ ප්‍රතිඵල එන්නේ දෙසැම්බර් වල… අපේ රාජ්‍ය අංශයේ කාර්යක්‍ෂමතාවය මොනවට ඔප්පු කරමින් ප්‍රතිඵල ලැබෙනවා කිසිම වැරැද්දක් නැතිව… අපේ අධ්‍යාපන ඇමතිවරු ඉක්මනින්ම නිවන් දකින්න ඕන මේ වගේ කාර්යක්‍ෂමව වැඩ කරනවාට.. විභාග දෙපාර්තමේන්තුවෙ මහත්වරුන්ටත් ඒ පින අයිතිවේවා.. වාසනා වේවා..!

මෙහෙම විභාගය සමත් වන ලාංකීය සිසුවා සරසවි යන්න තවත් කලක් බලා ඉන්න අතරේ තමයි එස් බී ඇමති තුමා නායකත්‍ව පුහුණුව ලබා දෙන්න තීරණය කළේ… සමහරු ගියා.. සමහරු ගියේ නෑ.. ගියපු සමහරු හොඳ කිවුවා.. තවත් සමහරු නරක කිවුවා.. සමහරු ලෙඩ වුනා ඒ පිට දාලා තවත් සමහරු බොර දියේ මාළු බෑවා… යම් කිසි හොඳ චේතනාවකින්, යහපත් අභිප්‍රායකින් කළා නම් මේ නායකත්‍ව පුහුණාව ඉතාම සාර්ථක සහ ඵලදායක දෙයක් වන්නට තිබුණා.. සමහර විට ඉදිරියේදී එහෙම වෙයි… නමුත් අපේ ඔක්කොම මිනිස්සු තේ කෝප්පෙ කිඹුලන් දකින උදවිය… ඒ වගේමයි ඉන්න දේශපාලනඥයොත් දෙයියනේ කියලා මේ තත්ත්‍වය දිගටම පවත්වාගෙන යන්න පුළුවන් උපරිම විදියට වැඩ අවුල් කර ගන්නවා… ඒ නිසා ඉතින් කිසිම දෙයක සාර්ථකත්‍වයක් තිබුණත් පේන්නෙ වැරැද්දම තමයි… මේ නායකත්‍ව පුහුණුව ගැන ලියැවිච්ච දේවල් ගැන මේ බ්ලොග් අවකාශය පීරලා බලන්න… සබැඳි නම් දැන් හොයාගන්න වෙලා මදි.

ඉතින් කවදා විශ්ව විද්‍යාලයට යන්න හැකි වේද කියා බඩේ බිත්තර තම්බ තම්බ ඉන්න උසස් පෙල සමත් සිසුවා නායකත්‍ව පුහුණුවෙන් ජීවිතය බේරගෙන සරසවියට යනවා දෙමාපියො එක්ක… පළමු වසරේ අයියලා අක්කලා දෙමාපියෝ ඉදිරියේ තමන්ගෙ නංගිලා මල්ලිලා පිළිගන්නෙ බොහොම ආදරයෙන්.. “තොරන් ගහලා රබන් බැඳලා“. ඒ පළවෙනි දවසෙ.. දෙවන දවසෙ ඉඳලා තත්ත්‍වය වෙනස්.. (මේ සම-හරක් ඉන්න විශ්ව විද්‍යාලවල පමණයි) එදින ඉඳලා අළුත් සිසුන් කියන්නේ තමන්ගෙ බයිට් එක, ඒ ගැන ඉතිං දැන් විශ්ව විද්‍යාලවල ඉන්න නංගිලා මල්ලිලා ලිපියක් දානවා නම් වටිනවා…  මා අසා ඇති අන්දමට මේ කාළයේදී ළමයින්ට දේශනවලට යාමට, පුස්තකාලය පරිහරණයට අවස්ථාව ලැබෙන්නෙ නැහැ… වෙනත් ශාරීරික හා මානසික පීඩා සහ පර පීඩා කාමුකත්‍වයට අදාල සියළු දේවල් සිදු වෙන්නෙත් මේ කාළයේ තමයි… මෙයට විරුද්ධ වෙනවා කියන්නේ එක්කෝ මරණය බෙල්ලේ එල්ලා ගැනීම, දෙතුන් පාරක් වත් ගුටි කෑමට සිදු වීම වගේ බොහොම සුන්දර දේවල් අත්විඳින්න ලැබීම…. මේ පීඩනයට හසුවන සිසුන් සමහරක් මොළ ශෝධනයට ලක් වෙලා අර කණ්ඩායමට වැටෙනවා.. තවත් සමහරු මානසිකව අඩපණ වෙනවා.. තවත් සමහරු ඉදිරියට යනවා…

මෙසේ ඉගෙන ගන්නා දරුවන්ට නොයෙකුත් දුක් ගැහැට විඳින්නට ලැබෙනවා… හරි හැටි ඉන්න තැනක් නැතිව, කන්න පෝෂ්‍යදායක ආහාරයක් නැතිවයි මේ දරුවන් ඉගෙන ගන්නේ… කෙනෙක් කාලා ඉවර වුන පිඟාන රැගෙන ගිහින් රුපියල් දෙකේ අඩු බත් පිඟාන අරගෙන කාපු සිසුන් කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ හිටියා….ඒ දරිද්‍රතාවයේ උපරිමය.. ඔවුන් සමහරු ඉතා දියුණු වුනා.. තවත් සමහරු එහෙම වුනේ නැහැ. මේ අතර තරමක කාළයක් විශ්ව විද්‍යාලය වහලත් තියෙනවා… මහාචාර්ය තුමෙකුට අවිවිශිබමයේ උත්තමයෙක් ඉස්සරහ පඩයක් ගියාම ඒ උත්තමයා තරහ අවසර අරගෙන ජනාධිපති මන්දිරය දක්වා පෙළපාලියකින් ගිහින් ජනාධිපතිතුමාට ඒ අවනඩුව කියනවා… අනධ්‍යයන සේවක මණ්ඩලයත් අර තරම්ම ලාමක ටිං ටිං ලා නොවුනත් සමහර වෙලාවට ඩෝං ගිහින් වර්ජන කරනවා… මහාචාර්ය තුමන්ලාත් ඉතිං තමන්ට නොලැබෙන දේවල් ගැන පොඩි සද්දයක් දානවා… මේ විදියට වසරේ කිසියම් ම දවසක ටික කාලයක් විශ්ව විද්‍යාලය වහලා තියෙන නිසා උපාධි අපේක්‍ෂකයෙක් උපාධිය හදාරන වසර තුනෙන් හෝ හතරෙන් අවම වශයෙන් මාස කිහිපයක්වත් ගෙදර ඉන්නවා…

මේ අපේ අය කියන විදිය

මේ සියල්ල සාර්ථක කරගෙන විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටවන දේ උපාධිධාරියා ඊලඟට වැටෙන්නේ රැකියා විරහිත උපාධිධාරී කණ්ඩායමට… අවිවිශිබමයේ මහතුන්ට නම් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ දේශපාලන කටයුතු වලට සම්බන්ධ වෙන්න ටිකට් එක ඉබේම ලැබෙන නිසා වැඩිය අවුලක් නෑ.. (ඒ අය නම් කියනවා අපිට පක්‍ෂයක් නෑ කියලා… හැබැයි ඔක්කොම නවතින්නේ ජවිපේ දේශපාලන මණ්ඩලයේ… අපිට නේ මේ කියන්නේ)  නමුත් අනෙක් අය නිකම්ම නිකං සාමාන්‍ය උපාධිය විතරක්ම ලබාගෙන සමත් වුනොත් ලිප්ටන් වටරවුමේ තමයි..

නමුත්, තමන්ගේ අනාගතය ගැන සිතා ඉංග්‍රීසි ටිකක්, පරිඝණක දැනුම, සංඛ්‍යානය (ජ්‍යාමිතිය නෙවෙයි – ඒක දන්නෙ එස් බී), කළමණාකරණය වැනි තමන්ව මාකට් කරන්න පුළුවන් දක්‍ෂතා වර්ධනය කරගන්න උදවිය බඳවා ගැනීමට ඕනතරම් සමාගම් ඉන්න බව කවුරුත් දන්නා කරුණක්.. නමුත් අපේ විශ්ව විද්‍යාල සිසුවාගේ මනසට කාවද්දා තිබෙන – හැමදේම නිකං හෝ රජයෙන් ලබා දිය යුතුය – යන සංකල්පය නිසා බොහෝ දෙනෙක් බලන් ඉන්නේ විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිට වූ වහාම රජයෙන් තමන්ට ලොකු රැකියාවක් ලබා දිය යුතුය යන්නයි. මා දන්නා මගේ මිතුරෙක් රජයේ විශ්ව විද්‍යාලයෙන් රසායන විද්‍යා විශේෂ උපාධිය ඉගෙන ගන්න අතරේ වරලත් ගණකාධිකරණ පාඨමාලාවක්, පරිඝණක පාඨමාලාවක් හදාරලා විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටවන විටම ඉතාම ඉහළ රැකියාවකට ගියා..

දැන් පවතින ආර්ථිකය හමුවේ රජයේ ආයතන හැර, කිසිම සමාගමක් පෞරුෂත්‍වයක් නොමැති, කණ්ඩායම් හැඟීමක් හෝ කණ්ඩායම් ක්‍රියාකාරකම් නොදන්නා, ඉංග්‍රීසි හෝ පරිඝණක දැනුම නොමැති තරුණ ශ්‍රම හමුදාවක් බඳවා ගැනීමට කැමැත්තක් නැහැ. එය ඒ සමාගම් වලට අවාසියි, මේ නිසා බොහොමයක් රජයේ උපාධි ධාරීන්ට පෞද්ගලික සමාගම්වල රැකියා ලැබෙන්නෙත් නැහැ. ඒ වගේමයි, මෑතකදී කළ සමීක්‍ෂණයකින් කියැවුනේ අපේ උපාධිධාරීන් සියයට 55 කට වඩා කැමැත්කත් දක්වන්නේ රාජ්‍ය අංශයේ රැකියාවක් කිරීමට බව.. මට නොතේරෙන කරුණ මෙයයි.. රාජ්‍ය අංශයේ සිදුවන බව ඇසෙන අකාර්යක්‍ෂමතාව, දේශපාලන උසස්වීම් ආදි දහසකුත් එකක් දේ ද මේ ළමයි මෙතැනට යන්න පොළඹවන්නේ ? නැතිනම් අඩු වැඩ ප්‍රමාණයක් කර වැඩි වැටුපක් ලැබීමටද ?

මේ අපේ උපාධිධරයාගේ තත්ත්‍වය..

විදේශීය සිසුන් බහුතරයක් අමු මොට්ටයෝ…(ඔන්න ඒ පාර තවත් කවුරුහරි මට බනියි ලෝකේ හොඳම සොයාගැණීම් කළ විදේශිය විද්‍යාඥයන් මොට්ටයො වෙන්නෙ කොහොමද කියලා ) සමහරුන්ට 10 න් වැඩි කරන්නත් කැල්කියුලේටර් අවශ්‍යයි… විද්‍යා අංශයේ මුල් වසරේ විද්‍යාගාරවල උගන්වන්නේ අපේ එකොලහ වසරේ කළ පර්යේෂණ- සහ උසස් පෙළ පර්යේෂණ. නමුත් ඉගෙන ගන්න එකා හරියට ඉගෙන ගන්නවා.. දෙවන තුන්වන වසර වෙනවිට බොහෝ දෙනෙකු හොඳ මට්ටමකට ඇවිත්… සමහරු පර්යේෂණ කරන්නත් පටන් ගන්නවා… ඒ සෑම සිසුවෙකුටම උපදේශනය සපයන්නට මහාචාර්යවරු පත් කර සිටිනවා.. ඒ සියළුම දෙනාගේ ප්‍රගතිය සමාලෝචනය වෙනවා.. බොහෝ දෙනාට තමන් කැමති විෂය ධාරාව හැදෑරීමට නිදහස තියෙන විදියටයි පාඨමාලා සකස් කර ඇත්තේ… වානිජ්‍යමය පැත්තෙන් සාමාන්‍ය උපාධිය කරන කෙනෙකුට පසුකාලීනව වෛද්‍යවරයෙකු වීමට පවා පුළුවන්. නමුත් ඒ සඳහා ඉගෙනගත යුතු අනිවාර්යය විෂයයන් තිබෙනවා… මේ වගේ සෑම විශ්ව විද්‍යාලයකම එක්නෙකට වෙනස්, තරඟකාරී අධ්‍යාපන රටාවක් සකසා තිබෙනවා. නමුත් බොහොමයක් සිසුන් සිටින්නේ සාමාන්‍ය මට්ටමේ. උසස් තලයක සිටින සිසුන් සිටින්නේ අර සාමාන්‍ය සිසුන්ට වඩා ගවු ගණනක් දුරින්… ඒ අය අති සාර්ථක පිරිසක් බවට පත් වෙනවා.. බොහෝ දෙනා ආචාර්ය උපාධිය, වෛද්‍ය විද්‍යාලය, කළමණාකරණය, නීති විද්‍යාලය වැනි ආයතන කරා ඇදෙනවා. තවත් සමහරු රැකියා සඳහා යනවා. දැන් දැන් ආර්ථික අවපාතයත් සමග සිසුන් දෙවන උපාධිය හැදීරීමෙ සම්භාවිතාවය වැඩි වී තිබෙන බවයි කියැවෙන්නේ. එයට හේතුව සමහර පශ්චාත් උපාධි පාඨමාලා (විශේෂයෙන් විද්‍යා සහ ඉංජිනේරු අංශයේ) ආචාර්ය උපාධිය හදාරන්නන්ට කිසියම් වේතනයක් විශ්ව විද්‍යාල මගින් ගෙවනවා. මේ නිසා බොහෝ දෙනාගේ ආර්ථිකය අවම වශයෙන් වසර පහක් වත් ස්ථාවරව පවතිනවා පමණක් නොවෙයි ආචාර්ය උපාධියකටත් හිමිකම් කියන්නට හැකි වෙනවා. එවිට තමන්ව මාකට් කර ගැනීමේ අවස්ථා, සුදුසුකම් තවත් වැඩි වෙනවා.

නමුත් බහුතරය Below Average – සමහරුන්ට තමන්ගෙ රටේ තියෙන දේවල් ගැන දැනුමක් නෑ… පිට රටවල් තියෙන්නේ කොහේද කියලා දන්නෙ නෑ.. ආදී වශයෙන් සමහරක් මැටි කඳන්..

මම කොපමණ දේවල් මෙහේදි ඉගෙන ගත්තත් මහාචාර්ය එස් පී දැරණියගල, එස් ඒ දැරණියගල, ජේ එන් ඕ ප්‍රනාන්දු, ඩබ් එස් ප්‍රනාන්දු, එම් ඩී පී කොස්තා, එච් ඩී ගුණවර්ධන, ආර් පී ගුණවර්ධන, උපාලි සමරජීව, ගාමිණී රාජපක්‍ෂ, කමල් බණ්ඩාර ගුණහේරත්,  සහ තවත් මහාචාර්යවරුන්ගෙන් ලංකාවෙදි ලබා ගත් මූලික දැනීමේ අගය නම් අඩු වුනේ නැහැ කවදාවත්.. ඒ වගේමයි ඒ අයගෙන් ඉගෙනගෙන මෙහේ ආ අනෙක් ළමයිනුත්, ඒ අයගේ සාර්ථකත්‍වයේ රහස අපට ලැබුණ මූලික දැනුම..  දැනුමට සම කරන්න දැනුමක් නැහැ… ඒ නිසාම තමයි තවමත් ශ්‍රී ලාංකිකයෝ බොහෝ දෙනෙක් පිටරටවල වුනත් බොහෝ ලොකු තනතුරු දරන්නේ… නාසා ආයතනය වගේ ස්ථානවල ශ්‍රී ලාංකික විද්‍යාඥයෝ රාශියක් සේවය කරනවා. විවිධ විශ්ව විද්‍යාල මහාචාර්යවරු විවිධ සමාගම් අධ්‍යක්‍ෂ, කළමණාකාර වරුන් මේ අතර ප්‍රධානයි… නමුත්… අපේ විෂය මාලා තවමත් එකතැන පල් වෙනවා.. සංවර්ධනය වෙන අළුත් දැනුම එකතු වෙන ප්‍රමාණය අඩුයි.. උගන්වන අය අළුත් දැනුමින් සන්නද්ධ වෙනවා අඩුයි.. මේ නිසා අළුත් දෑ ඉගැන්වෙන්නේ හරිම අඩුවෙන්.. මෙන්න මේ අඩුපාඩුව සම්පූර්ණ කරගන්න පුළුවන් නම් අපට බුද්ධිමත් තරුණ කැළක් තනන්න බැරි වෙන එකක් නැහැ.

දැන් බලමු දැනට පවතින පෞද්ගලික අධ්‍යාපන ආයතන ගැන.. ඒවාට ළමයින් එන්නේ සල්ලි ගෙවලා… සෙල්ලම් කරලා හරියන්නේ නැහැ.. ගෙවපු මුදලට හරියන උපාධියක්, ඩිප්ලෝමාවක් ගන්න ඕන. පෞද්ගලික ආයතන නිසා රැග් නැහැ.. සමහර කට්ටියක් පොඩ්ඩක් වෙන්න පොෂ් වගේත්..(අපි නං බඩේ ගොයියො ඒ කාලෙත්) සමහරු නං සුද්දගෙ භාෂාවෙන් තමයි බුදු අම්මෝ කියන්නෙත්… මේ අයගේ Market Value එක රජයේ උපාධිධාරීන්ට වඩා වැඩි වන්නේ ඔවුන්ගේ ඉංග්‍රීසි දැනුම, පරිඝණක දැනුම සහ ආකල්ප (Attitude) මත…. උදාහරණයක් වශයෙන් 1998 දී යුනිලීවර් සමාගමේ රසායනඥයන් බඳවා ගැනීමේ සම්මුඛ පරීක්‍ෂණය සඳහා අයැදුම්පත් 250 කට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් ලැබී තිබුණා. ඒ අතර සියළුම පිළිගත් විශ්ව විද්‍යාලවල රසායන විද්‍යා විශේෂ උපාධිය හැදෑරූ අය, විවෘත විශ්ව විද්‍යාල උපාධිධාරීන් හිටියා. නමුත් තේරී පත් වුනේ රසායන විද්‍යා ආයතනයෙන් පැමිණි මමත් මගේ මිතුරෙකුත් පමණයි.. අපි දෙදෙනාගේම ආකල්ප, දැනුම, ඉංග්‍රීසි දැනුම සහ ඉදිරිපත් කිරීමේ හැකියාවන් කරට කර තිබුණේ.. අපි දෙදෙනා අවසාන වටයේ පස් දෙනා අතරට තේරුණ පසු අපි දැනගත්තා අපි දෙදෙනාගෙන් එක් අයෙකු එතැනට යන බව..(හිතුනෙ නෑ දෙදෙනාම ගනියි කියා).. එතැන සිදු වුනේ සමහර විට පිළිගත් විශ්ව විද්‍යාලවල සමහරවිට අපටත් වඩා සුදුසුකම් ඇති අය අභිබවා අපේ Total Package එක ඉදිරියට පැමිණීම වෙන්න ඇති…

මෙයයි සිදු නොවන්නේ… අපි දකින සමහරු අධ්‍යාපනයෙන් පරතෙරට ගියත් පුද්ගල සබඳතා පැත්තෙන් අන්තිම දුර්වලයි.. සමාජගත වන්නට, පිරිසක් ඉදිරියේ කතා කරන්නට, ඉදිරිපත් වීමට, ඉදිරිපත් කිරීමේ හැකියාවන්, නිර්භයව ප්‍රශ්න ඇසීම ආදියෙන් බොහෝ දෙනා පිටුපසින් ඉන්නේ.. මේ නිසා අවස්ථා ලැබෙනවා අඩුයි.. මට හිතෙන විදියට රජයේ විශ්ව විද්‍යාලවල පෞරුෂත්‍ව වර්ධන පාඨමාලාවකුත් තිබුණොත් තත්ත්‍වය මීට වඩා හොඳ වන්නට පුළුවන්….

ඉතින් දිග හෑල්ලක් ලිවුවා… දිග වැඩි වුනාද මන්දා… ඉතින් කෙටියෙන්ම කියනවා නම් අපේ කොල්ලන්ට කෙල්ලන්ට හිරි හැටි ඉගෙන ගන්න අවස්ථාවන් සලසලා දුන්නොත් ලෝකෙම හොල්ලන්න පුළුවන් වේවි. නමුත් උන්ගේ ආකල්ප වෙනස් කරන්න ඕන.. උන්ට පහසුකම් සලසන්න ඕන…. අළුත් දෑ කියලා දෙන්න ඕන.. අන්තර්ජාලය තියෙන්නේ ෆේස්බුක් බලන්නයි බ්ලොග් ලියන්නයි චිත්‍රපටි ඩවුන්ලෝඩ් කරන් බලන්නයි විතරක් නොවෙයි, දැනුම හොයාගෙන යන්න අනන්තවත් පාරවල් තියෙනවා කියලා මතක් කරලා දෙන්න ඕන. අන්න එදාට සමහර විට මේ රට අපි පතන ආසියාවේ අනාගත ආශ්චර්යය බවට පත් වේවි… නැත්නම් ඉතින් අපි අනාගත්ත ආශ්චර්යය බවට පත් වෙන එක ගැන නම් කතා දෙකක් නැහැ.. අධ්‍යාපනය රටක ජීවනාලියයි කියලා මේ ලොක්කන්ට කවදා තේරෙයිද මන්දා…

2012 ජනවාරි 25: විදේශීය සරසවි සිසුවා ඉගෙන ගන්න කන කට්ට, ලාංකීය සරසවි සිසුවාගේ මානසිකත්‍වය, සහ ඇමතිවරුන්ගේ නොහැකියාව….

ශ්‍රී ලාංකික අධ්‍යාපන ක්‍ෂෙත්‍රයේ දැනට වැඩිපුරම කතා බහට ලක් වන මාතෘකා දෙක වනුයේ උසස් පෙළ ප්‍රතිඵල ගැටළුව සහ පෞද්ගලික විශ්ව විද්‍යාල පණත යන කරුණු දෙකයි. මේ දෙක අඩු වැඩි වශයෙන් කළින් කළට වැදගත්කම ඉහළ පහළ ගියත්, මේ දෙකම විවෘතව කතා කළ යුතු ප්‍රශ්න: නමුත් පවතින වාතාවරණය තුළ කවුරු මොන පැත්තට කතා කළත් ඔහු/ඇය නිතැතින්ම දේශප්‍රේමියෙක් හෝ දේශද්‍රෝහියෙක් බවට පත් වෙනවා. මේ ප්‍රශ්න පිළිබඳව බ්ලොග් අවකාශය තුළ බොහෝ දේවල් කතා වුනා.

කතන්දර කාරයා ලියපු ලිපියට මෙතැනින් යන්න

රත්ගමයා ලියපු ලිපියට මෙතැනින් යන්න

බ්ලොග් ගඩොල් ලිපියට මෙතැනින් යන්න

ඉතින් මේ කාරණය ගැන මට අමුතුවෙන් කතා කරන්න දෙයක් ඉතිරි වෙලා නැති තරම්. නමුත් මම අද කතා කරන්නේ ඒ කිසිවක් ගැන නොවෙයි. නමුත් ඒ දේට සම්බන්ධයි. ඇත්තෙන්ම කියනවා නම් පෞද්ගලික විශ්ව විද්‍යාල අපට අවශ්‍යයි කියන මතයේ තමයි මම සිටින්නේ. ඒ ගැන කිසිදු ගැටළුවක් නැහැ. ඒ මම පෞද්ගලික උපාධි ආයතනයකින් මූලික උපාධියක් ලැබූ නිසා පමණක් නොවෙයි, විවිධ විශ්ව විද්‍යාලවල උගන්වා, ඉගෙනගෙන ලැබූ අත්දැකීම් සියල්ල අනුසාරයෙන් තමයි මම ඒ ගැටළුව දිහා බලන්නේ. කෙටියෙන් කියනවා නම්, පෞද්ගලික විශ්ව විද්‍යාල පැවතීම නිසා රජයේ විශ්ව විද්‍යාලවලට ලොකු තරඟයක් ඇති වෙනවා. මේ නිසා සිසුන් නිකම් කාළය කා නොදමා, තමන්ගේ අනාගතය වෙනුවෙන් සටන් වැදීම උදෙසා ඔවුන් හොඳින් ඉගෙන ගන්න පෙළඹෙනවා. මේ සඳහා ඇති තරම් උදාහරණ තිබෙනවා. අපි ඒ ගැන පසුව කතා කරමු…

ඇමරිකානු පාසල් සිසුවා (පහසුව තකා සිසු-සිසුවියන් දෙපිරිසම සිසුවන් ලෙස හඳුන්වනවා) විශ්ව විද්‍යාලයට යාම වෙනුවෙන් පිළියෙල වෙන්නේ කුඩා කාළයේ සිටමයි. පවතින විශ්ව විද්‍යාල රටාවට අනුව පෞද්ගලික හෝ රජයේ විශ්ව විද්‍යාල දෙකොටසම මුදල් අය කරන බැවින් ඔවුන්ගේ මූලික පරමාර්ථය වන්නේ ඒ ඒ විශ්ව විද්‍යාල වල පාඨමාලා ගාස්තු අඩු කර ගැනීමට ශිෂ්‍යත්‍ව ලබා ගැණීම. මේ සඳහා ඔවුන් විවිධ විෂය බාහිර ක්‍රියාකාරකම්, විවිධ අධ්‍යාපනික වැඩසටහන්, ක්‍රීඩා, ආදී නොයෙකුත් දී වල නිරත වෙන්නේ කුඩා අවධියේ සිටමයි. බොහෝ සිසුන් පාසලේදී උසස් පෙළට සමාන පාඨමාලා (High School) තෝරා ගැනීමේදීත් ඔවුන්ගේ විශ්ව විද්‍යාල බලාපොරොත්තු වලට අනුවයි ඔවුන් ඒ විෂයයන් තෝරා ගන්නේ. ඒ සමඟම වාගේ උසස් පාසල් වල අවසාන වසරේ සමහර විෂයයන් සමහර විශ්ව විද්‍යාලවල සම්බන්ධීකරණයෙන් ග්‍රීෂ්ම නිවාඩු කාළවලදී (Summer Vacation) ඒ විශ්ව විද්‍යාලවල උගන්වනවා. මේ නිසා ඔවුන් තමන්ගේ විශ්ව විද්‍යාලවල පළමු වසරේ අවශ්‍යතාවයන්ගෙන් සමහරක් නිවාඩු කාල වලදීම සපුරා ගන්නවා. ඒ අතරවාරයේ ඔවුන් SAT නම් වූ විශ්ව විද්‍යාලවලට ඇතුලත්වීම සඳහා වූ විභාගයට පෙනී සිටිනවා. මේ විභාගය පවත්වන්නේ College Board නම් ආයතනය නිසා ඒ ලකුණු වල විශ්වාසනීයත්‍වය පිළිබඳ කිසිදු විශ්ව විද්‍යාලයකට ප්‍රශ්නයක් නැහැ. ඒ වගේම අපේ රටේ වගේ ඒ ලකුණු වෙනස් කරන්න හෝ, විශේෂ තත්ත්‍ව මත විභාග වලට වාඩි වීම වැනි අකටයුතුකම් ද සිදු වන්නේ නැහැ. අවම වශයෙන් ජනාධිපති බුෂ්ගේ දියණියන්ටවත් මේ තත්ත්‍වය වෙනසක් නැහැ. මේ ලකුණු මට්ටම් මත තමයි සිසුන් විශ්ව විද්‍යාලවලට ඇතුලත් කර ගැනීම සිදු වන්නේ. නමුත් මේ ලකුණු පමණක්ම නොවෙයි, පාසලේ ලබා ගන්නා GPA ලකුණු මට්ටම, තමන් ඒ විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුලත් කරගත යුත්තේ ඇයිද, තමන්ගේ අනාගත අභිමතාර්ථ මොනවාද යන්න ඇතුලත් Personal Statement එක, සහ තමන්ගේ ගුරුවරුන්ගෙන් ලබා ගන්නා සහතික කරන ලද ලිපි (Reference Letters) ආදී සියල්ල සලකා බලායි මේ සිසුන් විශ්ව විද්‍යාලවලට ඇතුලත් කරගන්නේ.

සාමාන්‍යයෙන් මා සේවය කරන ඩෙලවෙයාර් විශ්ව විද්‍යාලයට පමණක් වසරකට අයදුම්පත්‍ර 20,000 ක් පමණ ලැබෙනවා. ඉන් ඇතුලත් කර ගන්නේ 3000 ක් පමණයි. මේ තත්ත්‍වය ඉහළ මට්ටමේ තියෙන විශ්ව විද්‍යාලවල මීටත් වඩා වැඩියි. ඇමරිකාවේ විශ්ව විද්‍යාල විවිධාකාර අන්දමින් වර්ග කර තිබෙනවා. ඒ පිළිබඳ මෙතැනින් බලන්න. මේ නිසා සිසුන්ටත් දෙමාපියන්ටත් තමන්ගේ දරුවා ඇතුලත් කරන්නට යන විශ්ව විද්‍යාලය සහ ඒවායේ තත්ත්‍වයන් පිළිබඳ හොඳ අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට පුළුවන්. එසේම මේ තත්ත්‍වයේ විශ්ව විද්‍යාලවලට ඇතුලත් වීමට නොහැකි බොහෝ දෙනා Community College නම් තාක්‍ෂණික ආයතනවලට ඇතුලත් වෙනවා. ඒ මුදල් නොමැතිකම හෝ නිසි අධ්‍යාපන සුදුසුකම් නොමැති වීම යන දෙකම හෝ ඉන් එකක් වන්නට පුළුවන්. නමුත් මේ ආයතන සමහරක් යම යම් සුවිශේෂ පාඨමාලා උගන්වන ආයතන නිසා ඒවායින් පිටවන අයටත් හොඳ රැකියා ලබා ගැනීමේ අවස්ථාව තිබෙනවා.

මේ සියල්ලම නිකම් ලැබෙන දේවල් නෙවෙයි. ශිෂ්‍යත්‍වයක් ලැබුණත් එයින් ලැබෙන මුදල් මදි වෙනවා වියදම් පියවා ගන්නට. මේ නිසා දෙමාපියන් දරුවා ඉපදුන දා සිට අරමුදලක් එකතු කරනවා විශ්ව විද්‍යාල අරමුදල (College Fund) නමින්. එයත් මදි වියදම් පියවා ගන්න, බොහෝ දෙනා විශ්ව විද්‍යාල මගින් අනුමත කරන ලද බැංකු මගින් ණය මුදල් ලබා ගන්නවා. වසර හතරක සාමාන්‍ය වියදම ඇමරිකානු ඩොලර් ලක්‍ෂය පනිනවා. ඒ අනුව විශ්ව විද්‍යාලයකින් පිටවන බොහෝ සිසුන් ඉන් පිටවන්නේ ණයකාරයන් ලෙසින්. මේ ණය ඔවුන් විසින් අවුරුදු 10 ක් හෝ 20 ක් ඇතුලත ගෙවා දැමීමේ බැඳුම්කරයකට යටත්වයි ඔවුන් ලබා ගන්නේ. මේ නිසා නොගෙවා සිටින්නට බැහැ. මේ මූල්‍යමය පැත්ත.

මීට අමතරව වියදම් සඳහා ආදායම් උපයා ගන්නට සිසුන් විවිධාකාර රැකියා කරනවා. සමහරු හෝටල්වල වේටර්කම්, ඉන්ධන පොළවල් වල රැකියා, මැක්ඩොනල්ඩ්ස්, බර්ගර් කිං වැනි ආහාර හලවල රැකියා, ආදිය කරනවා. තවත් සමහරු කුණු එකතුකර වෙන්කරන ස්ථාන, වැනි පහත් යැයි සැලකෙන ස්ථාන මෙන්ම වෛද්‍ය මධ්‍යස්ථාන, බැංකු වැනි උසස් ස්ථානවලත් රැකියා කරනවා. මේ සියල්ල කරන්නේ ඉතාමත් අඩු වේතනයකට, බොහෝ සිසුන් ආදායම් උපයන්නේ ඔවුන්ට ලැබෙන කොමිස් වලින්. මීට සතියකට පමණ පෙර එක්තරා කෙනෙක් බොහෝ දෙනෙකුගේ ඊ මේල් වලට එවා තිබූ ලංකා බැංකුවේ සේවය කරන අයගේ ශ්‍රම මංකොල්ලයක් ගැන සඳහන් ලිපියක් කියවීමේදී මට ඇත්තෙන්ම සිතුනේ මොවුන් කොයි තරම් ලිං මැඩි මානසිකත්‍වයක සිටිනවාද යන්න. මේ සියළු රැකියා මගින් මේ සිසුන් කරන්නේ ආදායම් උපයන එක පමණක් නොවෙයි, විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටව ගිය දවසක රැකියාවක් සඳහා ඉල්ලුම් කිරීමේදී අදාල වන සුවිශාල අත්දැකීම් සහ පළපුරුදු සම්භාරයක් එකතු කරගන්නවා.මේ නිසා එය ඔවුන් පැකිළීමකින්, මැසිවිලි නැගීමකින් තොරව ඉටු කරනවා. එමෙන්ම කිසියම් වරදක් සිදු වුන හොත් සේවයෙන් පහ කිරීම නියත වන නිසා ඔවුන් ඒ සියල්ල කරන්නේ බොහෝ පරිස්සමින් සහ පාරිභෝගිකයා උපරින්ම සතුටු වන විදියට.

මේ සියල්ල ඔවුන් කරන්නේ සිය පන්ති කාලසටහනට අවහිරයක් නොවන විදියට, එක්කෝ රෑට, එසේත් නැතිනම් පන්ති නොමැති වෙලාවට… මේ නිසාම ඔවුන්ට විශ්ව විද්‍යාලයෙන් දෙන ගෙදර වැඩ කරන්නවෙලාවක් නැති තරම්.. එවිට ඔවුන් නිදි වරාගෙන පාඩම් වැඩ කරනවා.. මේ විශ්ව විද්‍යාලවල දෙන ගෙදර වැඩ සුළුපටු නැහැ. ඒ වගේම ඒ බොහොමයක් ගෙදරවැඩ වල ලකුණු අවසාන විභාගයේ ලකුණු වලට එකතු වෙනවා. කොපි කරලා අහු වුනොත් ගෙදර (මේ ලඟදිත් එක්කෙනෙක් ගෙදර යැව්වා අපේ දෙපාර්තමේන්තුවේ නම්) මේ නිසා ඉගෙන ගැනීමට ආසාවක් ඇති සියළුම දෙනා කෙසේ හෝ මේ සියල්ල සමබර කරගෙන ඉගෙන ගන්නවා. ඒ වගේම රෑ නිදි වරාගෙන වැඩ කරන නිසා සමහරු පන්ති දෙකක් අතරවාරයේ ඇති සුළු වෙලාවෙත් පොත් මල්ල හිසට තියාගෙන කොහේහරි බංකුවක හෝ ශාලා දෙකක් අතර ඇති කොරිඩෝරයක නිදා ගන්න එක බොහොම සුලභ දසුන්.. ඒ නිසා ඒ සිසුන්ට රැග් කරන්න, මල් කඩන්න වෙලා නැහැ…

ඒ වගේම මෙහේ නීති හරි තදයි, රැග් කිරීම (Hazing) නීති විරෝධි ක්‍රියාවක්. හැම විශ්ව විද්‍යාලයකම පොලීසියක් තියෙනවා. ලොකු විශ්ව විද්‍යාලවල නම් හැම තැනම කැමරා සවි කරලා 24/7 නිරීක්‍ෂණය වෙනවා. මේ නිසා කිසිදු නීති විරෝධි ක්‍රියාවක් සිදු වීමේ ඉඩකඩ අඩුයි..( අපේ අය පොලීසියත් එක්ක නයි වෛරයි නේ) ඒ වගේම පොලීසිය තමන්ගේ ගෞරවය රැක ගැණීමත්, පොලිසියට තමන්ගේ ගෞරවය දීමට සිසුනුත් වගබලා ගන්නවා. මේ නිසා ගැටුමක් නැහැ. ඒ වගේම පොලීසිය සමග ගැටුනොත් මෙහේ දඬුවම් සැරයි.. ඒ නිසා කවුරුවත් පොලීසියට ගහන්න යන්නෙ නෑ…..

ඒ වගේමයි මෙසේ අමාරුවෙන් ඉගෙන ගන්න සිසුන් ඉන් පිටව ගියාම ඔවුන්ට නිසි රැකියා ලබා ගන්න රජය උදවු කරනකල් බලන් ඉන්නෙ නැහැ. රජයෙන් උදවු කරන්නෙත් නැහැ. සියළුම දෙනා රැකියා සොයාගන්නේ තමන් විසින්මයි.. මේ නිසා අපට රැකියා දියවු කියලා ධවල මන්දිර වට රවුම ලඟ කවුරුවත් පිකටින් කරන්නෙත් නැහැ. බොහෝ විශ්ව විද්‍යාලවල වෘත්තීය සේවා කේන්‍ද්‍ර (Career Services Centers) පිහිටවලා තියෙන්නේ විශ්ව විද්‍යාලවලින් පිටවන සිසුන්ට රැකියා සොයා ගැනීමට මඟ පෙන්වීමට. මෙහිදී අයැදුම්පත්‍ර සැකසීම, ලිපි ලිවීම පමණක් නොවෙයි සම්මුඛ පරීක්‍ෂණ වලට මුහුණ දීමට පවා පුහුණු කරවනවා. ඒ සියල්ල කරවලයි සිසුවෙකු විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටතට යවන්නේ. මේ නිසා මුදල් ගෙවා ඉගෙන ගන්න එකේ වටිනාකමට සරිලන දෙයක් ඔවුනට ලැබෙනවා. ඒ විතරක් නොවෙයි, සියළුම පාඨමාලා ප්‍රමිතිකරණය කරලා තියෙන්නේ, විභාග සියල්ල නිසි ලෙස කෙරෙන නිසා සල්ලි ගෙවුවත් නියමිත පරිදි දක්‍ෂතාවය අනුවයි සිසුන් සමත් වෙන්නේ.

මේ සියල්ල කළත් නාස්තිකාර පුත්‍රයින් නැතුවා නොවේ… ඔවුන් අකාලයේ ජීවිතය අගාධයට දමා ගන්නවා… දැන් දැන් විරැකියාව වැඩිනිසා ඉගෙන ගැණීමේ තරඟයත් උපරිමයි…. මේ නිසා ඔවුන් කොහොම හරි බලන්නේ කුමක් හෝ රැකියාවකට ගොස් පසුව හොඳ රැකියාවකට යන්නයි…. බොහෝ දෙනා රැකියාවක් ඇතුව හෝ පශ්චාත් උපාධියක් සඳහා විශ්ව විද්‍යාලයකට ඇතුලත් වීමේ හැකියාව සහිතවයි සාමාන්‍ය උපාධිය නිම කරන්නේ…

මෙන්න මේකයි ඇමරිකානු සිසුවාගේ සරසවි ජීවිතය….. මේක අපේ සරසවි සිසුවාගේ ජීවිතයට සැසඳීමේදී මා සිතන පරිදි ඔවුනට ක්‍රියාකාරකම් අඩුයි, ඇගැයීම්, ගෙදර වැඩ, ව්‍යාපෘති ආදිය දෙනවා මදි… ඒ වගේම විවිධ අධ්‍යාපනික ක්‍ෂෙත්‍රයන් අනුවත් මේ තත්ත්‍වය වෙනස් වෙනවා. විද්‍යා අංශ උපාධි අපේක්‍ෂකයෙකුට වඩා වැඩි නිදහසක් කලා අංශ උපාධි අපේක්‍ෂකයෙකුට තිබෙනවා.. මේ නිසා දේශපාලනය වැනි අමතර දේවලට නැඹුරු වීමේ ප්‍රවණතාවය වැඩියි..

මට හිතෙන විදියට නම් සිසුන් දේශපාලනය කළාට කමක් නැහැ, නමුත් ප්‍රමුඛත්‍වය දිය යුත්තේ අධ්‍යාපනයටයි. අවිවිශිබමයේ හිටපු කැඳවුම්කරු දන්න වෛද්‍යවරයෙක් වෙන්න ඇවිත් දැන් දේශපාලනය කරනවා. දන්ත වෛද්‍ය පීඨයට ඇතුලත් වෙන්න හිටපු කෙනෙක්ගේ අවස්ථාව අහුරලා ඔහුත් ජීවිතය වෙනත් පැත්තකට හරවා ගත්තා… මේ මනුස්සයා ඉඩ ඇහිරූ අර දන්ත වෛද්‍ය පීඨයට ඇතුලත් වෙන්න අවස්ථාව තිබූ ඊලඟ සිසුවාගේ සිසු අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් කියන්න ඔහුට තියෙන්නෙ කුමක්ද ?

සමහර විට අපි මේ සිසු නායකයෝ පිටරට විශ්ව විද්‍යාලවල සංචාරයකට යවලා, ඔවුන්ගේ ඇස් ඇරෙව්වා නම් මෙයට වඩා හොඳ ප්‍රතිඵලයක් ගන්න තිබුණා… නමුත් ඔවුනට පමණක් දොස් කියා පළක් නැහැ, ඔවුන් උද්ඝෝෂණ කරන තත්ත්‍වයට ඇද දැමූ අවස්ථාවාදී දේශපාලනය වගේම, පවතින රජයේ අධ්‍යාපනික අමාත්‍යාංශයේ ඇති පරිපාලනමය දුර්වලතා ද මඟ හැරවාගත යුතු වෙනවා. ඇමතිවරු හැට හැටහමාරක් හැටියත්, ඔවුනට හරියට වැඩක් කරගන්න බැරිනම් කළ හැකි කෙනෙකුට පැවරිය යුතුයි. ඇමතිවරු අධ්‍යාපනඥයෝ නොවෙයි, ඔවුන් දන්නේ දේශපාලනය (ඒකත් හරියට දන්නෙ නෑ) මේ ඇමතිවරු පත් කරන්නේ ඔවුන්ගේ සුදුසුකම් බලා නොවෙයි, ජනාධිපති තුමාට ඔවුන් පාලනය කරගැනීමේ පහසුව බලා… ඒ නිසා වැඩක් දන්න කෙනෙක් එතැනට පත් වෙන්නෙ නෑ.. ඇමතිවරු කරන්නේ තමන්ගේ හෙංචයියෝ ඉහළ තැන් වලට පත්කර ගැනීම.. සියල්ල සිදු වන්නේ තම තමන්ගේ දේශපාලන පැවැත්ම වෙනුවෙන් මිස රටේ අභිවෘද්ධිය තකා නොවෙයි…

ඉතින් මෙහෙම රටක සිසුන් උද්ඝෝෂණය කරන එකත් අමුත්තක් නොවෙයි… ඔවුන්ට වැරැද්දක් කියන්නත් බැහැ.. නමුත් කරගන්න එකා හරියට කරගෙන තමන් ගොඩ යනවා කියන එකත් අමතක කරන්න බැහැ.

ආරක්‍ෂක ලේකම් තුමා කියලා තිබුණා ආණ්ඩුව පෙරලන්න ඕන නම් ඡන්ද පොලේදී ඒක කරන්න කියලා… හරි විදියට නම් දැන් විපක්‍ෂයට පුළුවන් උගත් බුද්ධිමත් ඡන්ද අපේක්‍ෂකයෝ ටිකක් හොයලා ඡන්දයට ඉදිරිපත් කරන්න… ඡන්ද දායකයොන්ට පුළුවන් පගා මරුවො, මිනීමරුවෝ, කසිප්පු- කුඩු මුදලාලිලා, මැරයෝ ඔක්කොම ඉවතට දාලා රට ඉදිරියට ගෙනයන්න පුළුවන් කට්ටියක් පත් කරගන්න..

නමුත් පක්‍ෂ දෙකෙන්ම පත් කරන්නේ පරණ සෙට් එකම තමයි… මොකද කියනවනම් ලංකාවෙ දේශපාලනය කරන්න අවශ්‍ය සුදුසුකම් ඒවා පමණයි… මොළයක් ඇති වැඩක් කරන්න පුළුවන් දේශපාලනඥයො හිටියෙ ඉස්සර….. දැන් ඔක්කොම කෝටි ගණන් වියදම් කරගෙන එන්නෙ රටට ඇති ආදරේකට නෙවෙයි….තමන්ටයි තමන්ගෙ පරම්පරාවටයි කරගන්න….. ඒක ඉතින් අපේ ලංකාවෙ මිනිස්සුන්ගෙ පව… !

අධ්‍යාපනය කියන්නේ රටක අනාගතය. ඒක අර පාරම් බාන දෙන්නට කියලා දෙන්න කෙනෙක් නැති එක ගැන දැක්කාම ලංකාවෙ ඉන්නෙ ඔක්කෝම අපෘෂ්ඨවංශීන් ද කියලත් හිතෙනවා…

යන ගමන් මේ සිංදුවත් අහගෙනම යන්න.. (සිංදුව විතරක් අහන්න ඕන නම් විනාඩි 2:00 ට යන්න) මේකෙ තියෙන්නෙ ඔක්කොම ඇත්ත නෙ…

2012 ජනවාරි 23: ජීවිතයක් පටන් ගත්ත හැටි….. කාටවත් නොකියූ කතාවක්…..

දිනය 1973 ජනවාරි 23 දා.

ස්ථානය රජයේ රෝහල ඇල්පිටිය

වේලාව මධ්‍යහන 12 පසු වී මිනිත්තු කිහිපයක්…

ඇල්පිටිය රෝහලේ සිය පළමු දරු ප්‍රසූතිය බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි 26 හැවිරිදි තරුණ මවක් සූතිකාගාරය තුළට ලහි ලහියේ ඇතුළු කෙරුණා… මව ප්‍රමාණයෙන් කුඩා වීමත් රෝහලේ පහසුකම් මඳ වීමත් නිසාදෝ දරුවා ලැබෙද්දී මව ඉතා අසාධ්‍ය තත්ත්‍වයකයි පසු වුනේ.. මවට ඉතාමත් අසාධ්‍ය වූ නිසාම වහාම මව පමණක් කළුතර නාගොඩ රෝහල වෙත රැගෙන ගියත්, දරුවා දෙස බලන්නට කිසිවෙකු සිටියේ නැහැ. සිටියේ ඇල්පිටිය ආනන්ද මධ්‍ය මහා විද්‍යලයේ එවකට උසස් පෙළ හදාරමින් සිටි දරුවාගේ පුංචි අම්මා පමණයි. දරුවාගේ පියාත්, තවත් කිහිප දෙනෙකුත් කළුතර නාගොඩ රෝහලට ගියේ මවට අවශ්‍ය රුධිරය ලබා දීමට… නමුත් ඔවුනට දැනගන්නට ලැබුණේ ඇය ඉතාම අසාධ්‍ය තත්ත්‍වයේ කළුබෝවිල රෝහලට රැගෙන ගිය බවයි…

මේ අතර ඇල්පිටිය රෝහලේ තනිව සිටි මේ දරුවා නිවසට රැගෙන ගියේ අර දරුවාගේ පුංචි අම්මායි… තවමත් සෝදා පිරිසිදු වත් නොකළ මේ දරුවා පුංචි අම්මලා තිදෙනෙකුගේ රැකවරණය යටතට පත් වුනා… ගෙදර එළදෙනගෙන් දොවාගත් කිරි පාං තිරයකින් මේ දරුවාට පොවමින් මේ පුංචි අම්මලා තිදෙනාත් ආච්චීත් දරුවා බලා ගත්තත් ඔවුන්ගේ සිතේ තිබුණේ දරුවා ගැන හැඟීමක් නොවෙයි. ජීවිතයත් මරණයත් අතර පොරබදන තම දියණිය, තම සොහොයුරිය ජීවත් වේ දැයි යන සිතිවිල්ල… දරුවාගේ සීයාත් මාමලාත් දරුවා දෙසවත් නොබැලූවේ “අපේ කෙල්ල මරාගෙන උපන් එකා අපට වැඩක් නැත” යන හැඟීමෙන්…

දරුවාගේ මව අධික රුධිර වහනය නිසාම සිහි මුර්ඡා තත්ත්‍වයේ දින තුනක් ම පසු වෙලා තිබුණේ ඒ වනවිට… රුධිරය ලබා දුන්නත් ඒ කාළයේ තිබූ තත්ත්‍වය සහ පහසුකම් අනුව අවශ්‍ය රුධිර ප්‍රමාණය ලැබිලත් නැහැ… කෙසේ හෝ ජීවිතයත් මරණයත් අතර දින පහක් පොර බැදූ ඇය අවසානයේ ජීවිතය සොයා යළි පැමිණියා….

සියල්ලන්ටම සැනසුම් සුසුමක් හෙළුනේ එවිට ලු… දින කීපයකින් නිවසට පැමිණි ඇය පළමු වරට සිය පුතු දැක බලා ගත්තේ එදිනයි…. කොපමණ දරු මුණුබුරෝ සිටියත්, එදා පටන් ඒ පවුලේ සුරතලා වුනේ ඒ පුතු…. ඊට වඩා ලොකු පුතෙකු  ඒ මුණුබුරන් අතර සිටියත්, අර සැම දෙනාටම “ලොකු පුතා” වූයේ ඒ පුතු….. ජීවිතයේ නොයෙකුත් හැල හැප්පීම්, සමහට අනතුරුදායක අවස්ථා, ආදිය සියල්ල පසු කරමින් පැමිණි ඒ පුතුට දැන් අවුරුදු 39 ක්.. ඒ පුතු ඈ ලඟ දැන් නැති වුනත්, නිතරම ඈ ගැන සොයා බලනවා… මව තරම් ඒ දරුවාගේ පියා දුක් නොවින්දත්, අදත් ඒ දෙදෙනා ඒ පුතුගේ උපන් දිනය සිහි කර, අතීතය මතක් කරනවා. ඒක හැම අවුරුද්දකම සිදු වෙනවා…. මේ දැනුත් ඒක වුනා…

ඉතින් ඒ පුතු මේ ලෝකෙට ගෙන ආ ඒ දෙමවුපියෝ දෙදෙනා තමයි ඒ පුතුට ඉන්න ලොකුම සම්පත් දෙකක් වන්නේ…. ඒ පුතු තම උපන් දිනය සමරන්නේ තමන් ගැන මතක් කරලා නොවෙයි.. තමන් මේ ලෝකයට ගෙන ඇවිත්, මේ තාක් කල් හදා වඩා මෙසේ පොළවේ පය ගසා සිටීමට අධ්‍යාපනය, ගුරු හරුකම්, ගුණ යහපත් කම් කියා දුන් ඒ අමිල සම්පත් දෙකට නිරෝගී සුව, දීර්ඝායුෂ පතා…. ඒ දරුවා මුල සිටම හදා වඩා ගත් පුංචි අම්මලා මාමලා කාණ්ඩයට නිරෝගී සුව, දීර්ඝායුෂ පතා…. ඒ දරුවගෙ දෙමාපියන් බලා කියා ගන්න සහෝදරයාටත්, සහෝදරියටත් අපමණ ස්තුතිය, ප්‍රණාමය..

ඉතින් ඒ සියළු දෙනාට නිදුක් නිරෝගී සුව, දීර්ඝායුෂ…

මෙතෙක් කල් හෙවනැල්ලක් වගේ පස්සෙන් ආපු ඒ දරුවගෙ බිරිඳවත්, මේ ලෝකෙම එළිය කරන පැටියවත් අමතක කරන්නෙත් නැහැ…..

ඒ දරුවා ලියන දේවල බලන ඔබටත් බොහොම තුති…..

2012 ජනවාරි 21 : අනාගතයේ දවසක ඔත්තු බලන කැරපොත්තෙක් ඔබේ නිවසට පැමිණියොත් ?………….

2001 දි විද්‍යා ප්‍රබන්ධ රචක ඩෑන් බ්‍රවුන් Deception Point නම්පොත ලියද්දි මේ සංකල්පය ගැන සමහරවිට සිතා බලන්නට ඇත්තේ ඇමරිකානු හමුදා පර්යේෂක කණ්ඩායම් පමණක් වෙන්න ඉඩ තිබුණා. මේ තාක්‍ෂණය ලොවට අරුමයක් නොවුනත් ඇමරිකානු හමුදා පර්යේෂක කණ්ඩායම් වලට නම් අරුමයක් නොවන්නේ ඔවුන් අවුරුදු 20 කටත් වඩා ඉදිරිය ගැන හිතලා පර්යේෂණ කරන නිසා. ඒ ප්‍රබන්ධයට අනුව අල්ෆා 1 කණ්ඩායම කූඩාරම ඇතුලේ ඔත්තු බලන්න යවන්නේ යාන්ත්‍රික කුරුමිණියෙක්. කුඩා කැමරාවක්, සන්නිවේදන උපකරණ සහ අධික විෂ සහිත තුඩක් සහිත මේ යාන්ත්‍රික කුරුමිණියා ක්‍රියාකරවන්නේ මීටර 500 ක් පමණ ඈත සිට දුරස්ථ පාලකයක් මගිනුයි. ඊලඟට මේ වගේ සිද්ධියක් ඇහෙන්නේ Spy Kids කියන චිත්‍රපට මාලාවේ කොලු පැටියාගේ ලඟ ඉන්න කොළ පැහැති කුරුමිණියා.

නමුත් දැන් සජීවී කුරුමිණියෙකුගේ පාලනය සියතට ගැනීම උදෙසා ඇමරිකානු විද්‍යාඥයින් පිරිසක් අපූරු සොයාගැනීමක් කර තිබෙනවා. ඒ තමයි කැරෙපාත්තෙකුගේ චලනයන් පාලනය කිරීමට හැකි උපකරණයක් කැරපොත්තකු තුලට ඇතුළු කිරීම සඳහා කැරෙපාත්තාගේ ජීව රසායනික ක්‍රියා වලින්ම පණ ගැන්වෙන ඉන්ධන  කෝෂයක් (Fuel Cell) නිර්මාණය කිරීම. ඇමරිකාවේ ක්ලීව්ලන්ඩ් නගරෙය් පිහිටි පර්යේෂණ අතින් ඉතා සක්‍රීය ආයතනයක් වන කේස් වෙස්ටර්න් රිසර්ව් විශ්ව විද්‍යාලයේ (Case Western Reserve University) හි විද්‍යාඥයින් පිරිසකුයි මේ හපන්කම කිරීමට සමත් වෙලා තියෙන්නේ.

මේ උපකරණය සවි කිරීම නිසා කැරපොත්තාට කිසිදු හානියක් වන්නේ නැහැ. අපේ රුධිර සංසරණ පද්ධතිය මෙන් නොවෙන කැරපොත්තාගේ විවෘත සංසරණ පද්ධතිය නිසා තමයි කැරපොත්තා මේ සඳහා යොදාගෙන තියෙන්නේ. කැරපොත්තාගේ රුධිර පීඩනයකුත් නැහැ. මෙම ඉන්ධන කෝෂය කැරපොත්තාගේ සිරුර තුළට ඇතුළු කර ඉලෙක්ට්‍රෝඩ දෙකක් ශරීරයෙන් ඉවතට එන සේ මෙය සවිකර තිබෙනවා. මේ උපකරණයේ ඉලෙක්ට්‍රෝඩ දෙකකි. ඉන් එකක් අනුසාරයෙන් කැරපොත්තා ආහාර බිඳ දැමීමෙන් ශරීරය තුළ නිපදවන  Trehalose නම් සීනි වර්ගය ග්ලූකෝස් දක්වා බිඳ දැමීම කරනවා. තවත් එන්සයිමයක් ආධාරයෙන් මේ ග්ලූකොස් බිඳ දැමීම මගින් පිටවන ඉලෙක්ට්‍රෝණ පළමු ඉලෙක්ට්‍රෝඩය ඔස්සේ දෙවන ඉලෙක්ට්‍රෝඩය වෙත යවනු ලබනවා. දෙවන ඉලෙක්ට්‍රෝඩයේදී මේ ඉලෙක්ට්‍රෝණ තවත් එන්සයිමයක් ආධාරයෙන් වාතයේ ඇති ඔක්සිජන් වෙත ලබා දෙනවා. අතුරු පළයක් වන්නේ ජලයයි. මෙසේ ඉලෙක්ට්‍රෝණ ගමනය නිසා විදුලි බලයක් නිපදවෙනවා.

මේ පිළිබඳ පර්යේෂණ කරන විද්‍යාඥයා පවසා තිබුණේ “ඔවුන් ආහාර ගන්නා තාක් කල් මට ඔවුන්ගේ රසායනික ශක්තිය විදුලි බලය බවට හරවා ගන්නට පුළුවනි” යනුවෙන්. මෙවැනි පද්ධතියක් කෘමියෙකුගේ වැනි ජීව පද්ධතියක් තුළ සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක වුන පළමු වතාව මෙයයි, මෙහි ප්‍රධාන ලක්‍ෂණය වන්නේ එන්සයිම දෙකක් අදාල කරගෙන තැනුන ඉලෙක්ට්‍රෝඩ දෙක බවයි ඔවුන් පවසන්නේ. මෙයට අමතරව මේ Trehalose නම් සීනි වර්ගය ඇති හතු වර්ගයකින් ද මේ ආකාරයෙන්ම විදුලිය නිපදවා ගැනීමට ඔවුන් සමත් වී තිබෙනවා.

මේ සංකල්පය තවත් පියවරක් ඉදිරියට ගෙන යන්නට Cornell විශ්ව විද්‍යාලයේ පර්යේෂකයන් පිරිසක් සමත් වී තිබෙනවා. එනම් සලබයින්ගේ (අර දුංකලයා කියන මැස්සා) කීට අවධියේදී උන්ගේ සිරුරු තුළට ඇතුලත් කරනු ලබන විද‍්‍යුත් පරිපථයක් මගින් කරන මෙහෙයවීමෙන් මේ කෘමීන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්‍වය පාලනය කරන්න පුළුවන්. ඒ කියන්නේ cyborg ලා හදන්න පුළුවනි. මෙසේ පාලනය කරනු ලබන කෘමීන් ඔත්තු බැලීම වැනි සූක්‍ෂම දේ වලටත්, මහා පරිමාණ අනතුරු සිදු වූ අවස්ථාවලදී සුන් බුන් අතරට යවා ඒ පිළිබඳ විමර්ෂණය කිරීමට වැනි දේටත් යොදා ගත හැකියි…

ඉතින් මේ ක්‍රියාවලි දෙක එකට බද්ධ කරලා ඒ විද්‍යුත් පරිපථය මෙහෙයවන්න අවශ්‍ය විදුලි බලය නිපදවන කැරපොත්තෙකුට සවි කරපු සූක්‍ෂම වීඩියෝ කැමරාවක්, මයික්‍රෆෝනයක් වැනි දෙයක් යොදාගෙන අවශ්‍ය තැනක ඔත්තු බලන්න එවන්න අනාගතයේ බැරිකමක් නැහැ…

මිනිස් සිතුවිලි වල පරිමාණය අනන්තයි…

පින්තූර :

http://technovelgy.com/ct/Science-Fiction-News.asp?NewsNum=1421#cyborg

ඉතින් මේ වගේ පර්යේෂණ ගැන කියවනකොට, අපේ ලංකාවෙ විද්‍යාඥයෝ ආසනික් වලට දෙපිලක් බෙදිලා මරා ගන්න හැටි දකින මට අපේ මිනිස්සු ගැන අනේ අනිච්චං කියලා කියවෙනවා….

2012 ජනවාරි 07 : දැන්වත් අපි විනයක් ඇති මිනිසුන් පිරිසක් බවට පත් වෙමු ද ?

2012 ලැබුවාට පසු මම හිතාගත් එක දෙයක් තමයි මගේ පාඨකයන්ට වටිනා යමක්, හිතන්න යමක් ලබා දිය යුතුයි කියලා. දැන් මට ලබන්න අළුත් පාඨක පිරිසක් නැහැ. සමහරු ලිපියක් දෙකක් බලලා තමන්ට ගැලපෙන්නෙ නැති නිසා ඉවත්ව යනවා. සිටින පිරිස හැමදාම ඉන්නවා. ඒ නිසා මට අළුතෙන් ලබන්නවත් නැති වෙන්නවත් දෙයක් නැහැ. ඉන්න අයට ජීවිතයට යමක් අරගන්න මඟ පෙන්වන්න හෝ හිතන්න දෙයක් දෙන එක තමයි මේ වසරේ මගේ බලාපොරොත්තුව.

මිනිසා තිරිසන් සතුන්ගෙන් වෙන්ව හඳුනාගන්න පුළුවන් ලක්‍ෂණ කිහිපයක් තිබෙනවා. පැහැදිලි භාෂාවක් කතා කිරීම, පිළිගත් සම්මත රටාවක් අනුව ජීවත් වීම, කිසියම් දර්ශනයක් අරමුණු කර ගැනීම (ආගමක් හෝ වෙනයම් කරුණු සමූහයක්) , බුද්ධිය මෙහෙයවා කටයුතු කිරීමට ඇති හැකියාව (සමහරු බුද්ධිය මෙහෙයවන්නෙ නැහැ) සහ තවත් බොහෝ කරුණු  නිසා මෙසේ මිනිසුන් තිරිසන් සතුන්ගෙන් වෙන්ව හඳුනාගන්නට පුළුවනි. නමුත් මේ සමහර වෙලාවකට සමහර විට මිනිසා පෙර කී තිරිසන් සතුන්ටත් වඩා අන්තයකට ගමන් කරන ආකාරයකුත් පෙනෙන්නට තිබෙනවා. මේ සම්මතයන් ආදියෙහි පිහිටවා කටයුතු කිරීමට මිනිසා පෙළඹවීම හෝ යොමු කිරීම සරළව විනය – එහෙමත් නැතිනම් Discipline කියා හඳුන්වන්න පුළුවනි.

අපට විනයක් අවශ්‍ය ඇයි ? විනයක් නැහැ කියලා අපට දියුණු වෙන්න බැරිද ? මේ වගේ ප්‍රශ්න සමහරක් දෙනාට පැණ නඟිනවා ඇති…

විනයක් අපට මූලිකවම අවශ්‍ය වන්නේ සමාජයේ සියළුම දෙනා පිළිගත් නීති හෝ රීති පද්ධතියකට අනුකූලව තබාගෙන පාලනය කරන්නට යි කියලයි මට හිතෙන්නෙ. මේ කිසිම තැනකින් ගනිපු වචන නෙවෙයි ඇල්කෙමියාට හිතෙන විදිය. අපට විනයක් අනවශ්‍ය තැනක් තියෙනවාද ? පාසලේ, ක්‍රීඩා පිටියේ, සමාජයේ, බස් රියේ පමණක් නොවෙයි ගෙදර දෙන්නා දෙමාල්ලෝ තනි වෙලා ඉන්න අතිශය පෞද්ගලික අවස්ථාවකදී වුනත් විනයක් නොතිබුණොත් අමාරුවෙ… වලං කඩේට පැන්න හරකා වගේ කාටවත් කොතැනකවත් ජීවත් වෙන්න බැහැ ලංකාවෙ පාර්ලිමේන්තුවේදි ඇරෙන්න.

නමුත්, අපේ රටේ මීට අවුරුදු 20 කට පමණ පෙර තිබුණ විනය දැන් දකින්නට තිබෙනවා ද ? පාසලේ වුනත් විනය පවත්වාගෙන යාම එතරම් පහසු නැහැ. සිසුන් පමණක් නොවෙයි… ගුරුවරුන්ගෙ පවා… බස් රථවල ගමන් කරනවිට බස් රියැදුරන්ගේ සහ කොන්දොස්තර වරුන්ගේ  විනය පවා පිරිහිලා. විනය  පවත්වාගෙන යන්න ඉන්න පොලීසියේ විනය ඔක්කොටම අන්තයි. අපව පාලනය කරන්නට කියලා දියවන්නා මඩ වගුරට යවපු අම්බරුවො 225 දෙනාගෙ විනය ගැන කියන්න දෙයක් ඇත්තෙම නැහැ. රූපවාහිනියෙ, ගුවන් විදුලියෙ රූප, භාෂාව ගැන විනයක් ගැන කතා කරන්න බැහැ. සංගීතයේ තිබුණ විනය, සංයමය නව පරපුරේ අවශ්‍යතා සමග කොහේ ගිහින් ද කියලා හොයා ගන්න නැහැ.. මේ ලඟදි විවෘත කළ අධිවේගී මාර්යේ විනය කඩකිරීම නිසා 471 දෙනෙකුට දඬුවම් පැමිණ වූ බවත් බොහෝ අනතුරු සිදු වූ බවත් වාර්තා වී තිබුණා.

සංගීතයේ විනය

සමාජයේ විනය සැකසිය හැක්කේ කෙසේදැයි සියළුම දෙනා පාහේ දන්නවා. නමුත් කිසි කෙනෙක් ඒ සීමාවන් තමන්ට අදාල කරගෙන පිළිපදින්නෙ නැහැ. නීති රීති පැණවීම සහ ඒවා හරියට ක්‍රියාත්මක කිරීම ප්‍රධාන දෙයක්. එසේ ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී සැම දෙනාටම එකසේ නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම ඉතාම වැදගත්. ආණ්ඩුවේ දේශපාලනඥයන්ට එක විදියකුත් විපක්‍ෂ දේශපාලනඥයින්ට තවත් විදියකටත් නීතිය ක්‍රියාත්මක වනවිට වගේම හිතවතුන්ට සහ බලපුළුවන්කාරයන්ට වෙනස් විදියට නීතිය ක්‍රියාත්මක වීමේදී තමයි ජනතාව නීතිය අතට ගන්නෙ. බොහෝ රටවල නීතිය හරියට ක්‍රියාත්මක වනවා පමණක් නොවෙයි සමහර විට නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන ද නිසි ලෙස ක්‍රියාත්මක වෙනවා. පොලීසිය අල්ලස් ගැනීම – පගා ගැනීම කරන්නෙ නැහැ. එසේම ජනතාව ද පොලීසියට නිසි ගෞරවය ලබා දෙන අතර පොලීසිය ද ඒ ගෞරවය උපයා ගන්නවා. අපේ මිනිසුන් පමණක් නෙවෙයි සමහර දේශපාලනඥයින් පවා පොලිස් නිලධාරීන්ට කතා කරන්නෙත් පොලිස්කාරයා කියලා.. ඒ වගේමයි දේශපාලනඥයො විසින් පොලිස් නිලධාරීන්ව ඉතාම පහත් තත්ත්‍වයට ඇද දාලා තියෙනවා. මේ නිසාම මහජනතාවගේ ගෞරවයත් පොලීසියේ නිලධාරීන්ට නොලැබී ගොස් තිබෙනවා. එහි අනෙක් පැත්ත වන පොලිස් නිලධාරීන් ද ජනතාවට නිසි ගෞරවය දී කටයුතු කරන්නෙ නැහැ.. මේ නිසා විනය රකින්න ඉන්න අයගේ විනය කඩවීමත්, ඔවුන්ට විනය ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉඩ නොලැබීමත් නිසා මූලිකම පියවර ඇණ හිට තිබෙනවා.

අනෙක් කරුණ තමයි දැනුවත් කිරීම… ප්‍රසිද්ධ ස්ථානවල දුම්බීම තහනම් කළා සේම, කහ ඉරෙන් පැනීම වැනි වැදගත් කාරණා ක්‍රියාත්මක කළා සේම බොහෝ දේ මාධ්‍ය මගින් ප්‍රසිද්ධ කිරීමෙන් ජනතාව දැනුවත් කිරීම කරන්න පුළුවනි. නිතර නිතර දැනුවත් කිරීම මගින් ජනතාවගේ සිතට මේ පණිවුඩය යැවීමට පුළුවනි. මෙසේ දැනුවත් වීම නිසා මිනිසුන් ඒ ඒ නීති-රීතීන්ට අනුව කටයුතු කිරීමට පුරුදු වෙනවා. එසේම දරුවන්ට කුඩා කාළයේ සිට හරි පුරුදු හුරු කිරීම ඉතා වැදගත් කටයුත්තක්. දරුවන් කිසියම් නීති රීති පද්ධතියකට හුරු වීමට මුල සිටම හුරු පුරුදු කිරීම නිසා වැඩිහිටියන් බවට ඔවුන් පත් වන විට ඔවුන් නිතැතින්ම තමන්ගේ බාල පරපුර ද එසේ නීත්‍යානුකූල කිරීම සිදු වෙනවා. මේ රටවල දෙමාපියන් තම දරුවන්ට යහපත් ලෙස කතා කිරීමට යහපත් පුරුදු වලට අනුගත කිරීමට දරන උත්සාහය දෙස බැලීමේදී ඒ බව මනාව වැටහෙනවා. සමහරක් නීති කඩ කළත් බහුතරය නීති රීති වලට එකඟයි. එසේම ඔවුන් ඒ පිලිබඳ දැනුවත්.. නීති කැඩිම නිසා සිදුවන දේත්, එහි දඬුවමත් ඔවුන් හොඳින් දන්නවා.

අපේ රටේ සිදු වන්නේ දරුවෙක් පාසලට දමාගන්න දරුවා බොරු කියන්න පුරුදු කරවනවා. එතැන ඉඳලාම දරුවා දකින්නෙ බොරුව වංචාව හොරකම, ඒ නිසා දරුවාටත් ඒක සාමාන්‍ය දෙයක් බවට පත් වෙනවා. උදේට දරුවා පාසල් එක්කගෙන යන ගමන් රෑට ගෙදර එකතු වෙච්ච කුණු ටික පාරේ  අයිනේ දාලා යනවා (දැන් නම් මේ තත්ත්‍වය අඩුයි ලු) එවිට දරුවාට ඒ පිළිබඳ විනයක් ඇති වන්නෙ නැහැ. පාසලේ කැලි කසල වුනත් හරි හැටි බැහැර කිරීමක් කියලා දෙන්නෙ නැහැ… ලංකාවෙ මේ විදියට මිනිස්සු කටයුතු කළත් පිටරටකට ගියාම ඒ සියළුම දෙනා ඒ රටේ නීති වලට අනුව වැඩ කරනවා. නැවත ලංකාවට පය ගහපු හැටියෙම ගුවන් තොටුපලේදීම නැවතත් අර පරණ ජරා මිනිහා බවට පත් වෙනවා. ඒ අපේ රටේ හරි හැටි විනයක් නීතියක් ක්‍රියාත්මක වෙන්නෙ නැති බව දන්න නිසා. ඔන්න ඕකයි ඇත්ත තත්ත්‍වය. අනෙක් කරුණ තමයි රටේ ඉහළම තැන් වලින් සිදු වන නීති කඩ කිරීම්. පසුගියදා මූල්‍යමය අක්‍රමිකතාවයකට හසු වෙච්ච මහනුවර ප්‍රදේශයේ පුද්ගලයෙක් ජනාධිපති සමාව යටතේ නිදහස් කෙරුණේ “ඔන්න උඹ නිදහස් කළා – දැන් පුළුවන් තරම් ගසා කාපන්” කියන්නා වගේ. අපේ දේශපාලනඥයොන්ට විනයක් නැති වුනත් ඔවුන් විනය තකා වැඩ කරන්න නම් දක්‍ෂයි. අපේ ජොනී මහත්තයා , නිමල් සිරිපාල මහත්තයා, අර ජීනා මැඩම්ගේ මොඩලිං ඒජන්සියේ ඉඳලා දුවපු නියෝජ්‍ය ඇමතිවරයා වගේ කට්ටිය සහ තවත් දන්නා නොදන්නා බොහෝ දෙනෙක් ඒ වැඩ වලට නම් දක්‍ෂයි.

මාධ්‍ය මගින් අපේ දරුවන්ට සිදු කරන විනාශය වහාම නතර කල යුතුයි. ඉස්සර හිටපු වීරයොන් වෙනුවට අද අපේ දරුවන්ගේ වීරවරයින් වන්නේ එක රැයින් ජනප්‍රිය වෙච්චි සුපිරි තරු.. ඉස්සර තිබූ සදාචාරාත්මක ගතිය කිසිම රූපවාහිනී චැනලයක දකින්න බැහැ. ටෙලිනාට්‍යවල වැඩි හරියක් තියෙන්නේ මනස අවුල් කරන දේවල්… ඒවායේ ද විනයක් නැහැ. අවම වශයෙන් විනය ක්‍රියාත්මක කරන්න සිටින අධිකරණයටත් දේශපාලනඥයින් ඇඟිලි ගසන තත්ත්‍වයට අපේ සකල සිරින් පිරි සිරි ලංකාව පත් වෙලා. ඕපාදූපයක් විය හැකි වුනත් අපේ ආචාර්ය මර්වින් සිල්වා මැතිතුමාව රැකබලා ගන්නැයි ඉහළින්ම විධාන ලැබිලා ලු… අපේ දියවන්නාවෙ ඉන්න 225 දෙනාගෙ කෙරුවාව ගැන අමුතුවෙන් කියන්න දෙයක් නැහැ. අපට විනයගරුක වෙන්න කියලා ඉල්ලාසිටින්න ඔවුනට කිසිම බලයක් නැහැ. දුමින්ද සිල්වා විනයගරුක වුනා නම් තවමත් පරණ විදියට යහතින් වැජඹෙනවා – භාරත ලක්‍ෂමන් වුනත් විනය ගරුක වුනා නම් තවමත් ජීවත් වෙනවා. තවත් උදාහරණ ඕනෑ තරම්….

අනෙක් කාරණය තමයි අපේ රටේ කිසිම කෙනෙකු තමන් කරන කාර්යයේ හෝ සිදු කළ කාර්යයක වගකීමක් භාර ගන්න ඉදිරිපත් නොවීම.. හොඳම උදාහරණය මෑතදී සිදු වූ උසස් පෙළ ලකුණු අවුල… ඇමතිවරු හැට හුටහමාරක් හිටියත් එකෙක් එහි වගකීම භාර ගන්නෙ නැතිව අනෙක් අයට බෝලෙ පාස්කළා… හරිම පිළිකුල්… අන්තිමට රටේ නැති බොරු කියමින් මිනිසුන්ට කොකා පෙන්වනවා… විපක්‍ෂයත් ඊට දෙවැනි නැහැ… උනුත් එකයි මුනුත් එකයි අරුනුත් එකයි…. අනේ ඉතිං මුං ඔක්කොම ලබන වතාවෙත් වැඩිම මනාපෙන් දියවන්නා මඩවගුරට යවනවා නේ අපේ ගොං හැත්ත… උන්ටත් විනයක් නෑ…

විනයක් ඇති තැන....

මිනිසාට තරම් මොළය වර්ධනය නොවුනත් සතුන් නම් පුහුණු කළාට පසු දැඩි විනයක් ඇති පිරිසක් බවට පත් වෙනවා. මේ තත්ත්‍වයට පත් වන්නේ දැඩි පුහුණුව, සත්කාරය, ප්‍රතිචාර, විනය නිසායි. ලංකාවෙ නම් බල්ලොත් විනයක් නැති සතුන් පිරිසක් බවට පත් වෙලා තියෙන්නේ මිනිස්සු කරන වැඩ දිහා බලලා වෙන්න ඇති. ස්වාමියා විදියටයි සතුනුත් හැඩ ගැහෙන්නේ. නමුත් පිටරටවල බල්ලන් වැනි සතුන් ඉතාම විනයානුකූලව හදා වඩනවා. ආබාධිත පුද්ගලයන්ට පිහිට වීමට උදවුවට Seeing eye Dogs නම් සුවිශේෂිත පුහුණුව ලබන බල්ලන් සිය ස්වාමියාගේ අණට හැරෙන්නට කිසිම දෙයකින් සසල වන්නෙක් නොවෙයි. සමහර ආපන ශාලා වලට වුනත් නිසි ලෙස පුහුණු කළ බල්ලන් ගෙන යන්න පුළුවන්.. මේ දැඩි විනය යටතේ පුහුණු කළ සතුන්…

ක්‍රීඩා කණ්ඩායමක විනය පිරිහුණ විට ඔවුන් නැතිතින්ම පරාජයට පත් වෙනවා. සංයමය නැති තැන සාර්ථක නැහැ. ඒකයි මේ දවස්වල අපේ ක්‍රිකට් කණ්ඩායමටත් වෙලා තියෙන්නේ. ක්‍රීඩා පිටියේ රඳවාගත යුතු මානසික ඒකාග්‍රතාවය, නිසි පුහුණුව, ලැබූ පුහුණුව ක්‍රියාත්මක කරවීම සිදු නොවෙනවා වෙන්න පුළුවන්.

විනයක් ඇති තැන සංයමයක් ඇති වෙනවා. සංයමයක් ඇති තැන බුද්ධිය ඇතිවෙනවා. විනයක් නොමැති බුද්ධියෙන් පළක් නැහැ. අපි කොච්චර බුද්ධිමත් සංවාදයක් ගොඩ නගන්න උත්සාහ කළත් අර බුද්ධිමතුන් විනයක් නැතිව කටයුතු කරනවා නම් එය මෝඩයින්ගේ පාරාදීසයක් බවට පත් වෙනවා. හොඳම උදාහරණය තමයි ලංකාවෙන් වැඩිම ලකුණු අරගෙන විශ්ව විද්‍යාලයට යන උගත්තු ටික… යම් යම් බලපෑම්වල උසි ගැන්වීම් නිසා විවිධාකාර දේ වලට පෙලඹෙනවා… සමහරු ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවනවා.. තවත් සමහරු ජීවිත කාලකන්නි කරගන්නවා…. මේ ලංකාවේ ඒ වසරේ ඉහළම අධ්‍යාපනික සුදුසුකම් ඇති අය… නමුත් විනයක් නැති නිසා ජීවිත කාලකන්නි කරගන්නවා.

ඉතින් හිතලා බලන්න… නිවසේ විනයක් නැති වුනොත් නිවස වණයක් වෙනවා… ඔබ කැමතිද ඔබේ දරුවා ඔබට මචං කියලා කතා කරනවාට ? ඒ නිසා ඔබ විනයානුකූලව ඔබේ දරුවා හදා වඩනවා. නමුත් ඔබ දරුවා ඉදිරියේදීම පිස්සෙක් වගේ හැසිරෙනවා නම් ඒ දරුවාට ඔබ දෙන්නේ වැරදි ආදර්ශයක්. විනයක් නැති සමාජයක පැවැත්මක් නැහැ… ඔබ ජීවත් වෙන්නේ අන්න ඒ විනයක් නැති සමාජයක් ඇති වීමේ අවසාන සීමාව තුළ.. ඔබ විනාශ කරන්නේ ඔබේ දරුවාගේ අනාගතයයි… අපි වෙන් වෙන්ව හෝ එකතු වී මේ ගැන සිතා තමන්ගෙන් විය යුතු යුතුකම් කොටස සමාජයට ඉටු කළ හොත් මේ සමාජය හැදේවි… අපි ඉදිරියට යන්න ඕන විනය ගරුක සමාජයක් මතින් මිසක් වනචාරී සමාජයක් මතින් නොවෙයි. දේශපාලනඥයින්ට මේ ගැන වගකීමක්වත් හැඟීමක්වත් නැහැ, ජාතියේ අවාසනාවට… උන්ට ඔන සල්ලි විතරයි.. රටට හෙණ ගැහුවත් කමක් නෑ…. මෙහෙම ගියොත් අපට වැඩි කල් පැවැත්මක් නැහැ. ඔය ලෝකෙට පුරසාරම් කියන ජාතික සංවර්ධනය, ඉහළ යන සංවර්ධන වේගය ආදී මවාගත් ලෝකයන් (Bubbles) ඉදිරියේදී පුපුරා යනවිට හැමෝටම තේරේවි…

වැඩට යන්න පරක්කු වෙනවා කියලා පිස්සෙක් වගේ වාහනය පදවන්න එපා…. අනුන් කොහොම ගියත් තමන් හරියට යන්න.. පරක්කු වෙනවා නම් ටිකක් වේලසනින් ගෙදරින් පිට වෙන්න.. කාර්යාලයේ හරියට තමන් ලබන පඩියට සාධාරණයක් ඉටු කරන්න.. යුතුකම් ඉටු කරන විට අයිතිවාසිකම් ලැබේවි – පරක්කු වෙලා හරි. හොරකම් කරන්න එපා.. පගා ගහන්න එපා.. ඒවා දරුවන්ටත් පටිසන් දේවි…. ජීවිතයට Short cut නැහැ… සමහර විට එකක් දෙකක් තියේවි… හැමදාම Short cut එකෙන් යන්න ගියොත් ඔබේ ජීවිතයත් Short වේවි… අද ඉඳලා වෙනස් වෙන්න.. ඔබ දිහා බලලා ඔබ අවට අයත් වෙනස් වේවි.. ඒ අයටත් හෙමින් කියලා දෙන්න.. ඒ අය අනිත් අයටත් කියලා දේවි..  මේක එකපාරට කරන්න බැහැ.. ටික ටික කරමු… රෝමය ගොඩ නැගුවේ එක දිනකින් නොවෙයි….

අපි වෙනස් වෙමු…. අනාගත පරපුර ගැන හිතලා…එතකොට අපි මැරිච්ච දවසක හරි උන් අපිට පින් දේවි, අපි උන්ට හරියට මග පෙන්වුවා කියලා.. නැතිනම් ඉතිං Old Man මලා.. අපි ජොලි කරමු කියලා ඔබේ මලකඳ මල් ශාලාවක තියලා ඇවිත් ගෙදර පාටි දමාවි..