අව්ව සැරයි – විජලනයට පිළියම් යොදන්න…

පසුගිය දස වසර තුළ දේශගුණයේ දැඩි වෙනස් වීමක් සිදුව ඇති බව සියල්ලෝම අවිවාදයෙන් යුතුව පිළිගන්නා කරුණක්. වර්ෂාපතන රටාවේ වෙනස්කමක්, සුළං රටාව වෙනස් වීම්, උෂ්ණත්‍වය ඉහළ යාම, නියං තත්ත්‍වයන් වර්ධනය ආදිය ඉතා දැඩිව අපට දැනෙන කාළයක්. අප්‍රේල් මාසය කොහොමත් ලංකාවට රස්නය අධික කාළයක්. දක්‍ෂිණාර්ධගෝලයේ සිට උත්තරාර්ධගෝලය වෙත සූර්යයාගේ ගමනේදී ලංකාවට කෙළින්ම හිරු මුදුන් වෙන කාළය මේ කාළයයි. ඍජු වර්ෂාපතනයක් නොමැති වීම නිසාත්, මේ කාළයේ සාමාන්‍යයෙන් පතිත වන සංවහන වැසි නොවැටෙන නිසාත්, ලංකාවේ පවතින්නේ අධික රස්නයක්. මෙය උණුසුම් වායු තරංගයක් (Heat Wave)  එකක් ලෙසින් හැඳින්වීම වරදක් නැහැ.

මේ ආකාරයේ කාළගුණ තත්ත්‍ව ඍජුවම පරිසරයට බලපානවා. සතුන්ට සහ ගහකොළවලට මේ වෙනස බලපෑවත්, ඔවුන් ස්වභාවයෙන්ම පරිසරයට අනුවර්තනය වන නිසා කෙසේ හෝ එයින් මිදීමට අවකාශ සළසා ගන්නවා. ඒ මිනිසුන්ට මෙන් සංකීර්ණ ජීවන රටාවක් ඔවුනට නැති නිසා. මිනිසුන්ට අවශ්‍යතා අධිකයි. විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලාංකිකයා අවුරුදු සමයේ ඔවුන් ක්‍රියාකාරී වන්නේ අවුරුද්ද ඔවුන්ට සංස්කෘතිකව ඉතා වැදගත් නිසා. ඒ නිසාම මේ අධික රස්නයත් ඔවුන්ට අමතකයි…. මෙය තරමක් දරුණු තත්ත්‍වයක්. ඒ නිසාම මේ වෙනුවෙන් විවිධ පිළියම් යෙදිය යුතුයි. රස්නය පාළනය කිරීමට අපට කල නොහැකක්කක්. නමුත් අප පරෙස්සම් වීම කළ හැකියි.

හැකි තාක් සිසිල් ස්ථානයක සිටින්න.

දවසේ උෂ්ණත්‍වය අධිකම කාළය වන්නේ උදෑසන 11.00 – 3.00 අතර කාළයයි. මේ කාළය ඇතුලත හැකි නම් සිසිල් සෙවන සහිත ස්ථානයක සිටිය හැකි නම්, ඉතා හොඳයි. නමුත් පවතින අධික වැඩ රාජකාරි සමඟ ඔබට එසේ කළ නොහැකියි. ඒ නිසාම විටින් විට සෙවනක් කරා යාම කළ හැකියි. නිවසක නම් පහත මාලය සිසිල් බවින් වැඩි නිසා දිවා කාළය පහත මාලයක ගත කළ හැකියි.

හොඳින් ජලය පානය කරන්න.

තාපයට ඔරොත්තු දීමට අවශ්‍ය එකම අවිය වන්නේ ජලයයි. අපේ ශරීරයෙන් 75% කට අධික ප්‍රමාණයක් ජලයෙන් සමන්විත නිසාම සහ සියළු ජීව ක්‍රියාකාරීත්‍වයේ මූලිකම මාධ්‍යය ජලය නිසාම අපට කිසිම විටක ජලයෙන් තොර ජීවයක් නැහැ. එසේමයි විජලනය ඇති වූ විට අපේ ජීව පද්ධතියම අඩපණ වෙනවා. මේ නිසයි අපට ආහාර නොමැතිව දින ගණනක් ජීවත් විය හැකි වුවත්, ජලය නොමැතිව ජීවත් විය නොහැක්කේ. උණුසුම් කාළයකදී සිදු කළ යුතු ප්‍රධානම දේ විජලනයෙන් වැලකීමයි. ඒ නිසා සෑම විටම සිසිල් ජලය පානය කළ යුතුයි. වෙනදාටත් වඩා වැඩියෙන් ජලය පානය කළ යුතුයි. සිසිල් බීම වලින් පිපාසය සංසිඳවූවත්, විජලනය වැඩි කරනවා. සිසිල්බීම වල අඩංගු සීනි සාන්ද්‍රණය අධික නිසා අපට ජල අවශ්‍යතාවය වැඩි වනවා.

කපු අැඳුම් භාවිතා කරන්න – සුදු නම් වඩාත් සුදුසුයි

අධික තාපය අැති දිනවල භාවිතයට වඩාත්ම සුදුසු වන්ෙන් සුදු කපු අැඳුම්. කපු අැඳුම් දහඩිය ෙහාඳින් උරා ගැනීම සහ පිට කිරීම සිදු කරන නිසා ශරීරයට සිසිලක් ලබා ෙදනවා. කළු පැහැති ෙහා් වර්ණ අැඳුම් හිරු කිරණ උරා ගන්නවා… සුදු සියල්ල පරාවර්තනය කරනවා. ෙම් නිසා ශරීරය මතුපිට උෂ්ණත‍වය ඉහළ යාම අඩු වනවා.

මද්‍යසාර පානය අවම කරන්න

අධික තාපය අැති දිනවල මද්‍යසාර භාවිතයෙන් වැලකී සිටිනවා නම් හොඳයි. මද්‍යසාර අැත්තෙන්ම ශරීරය විජලනයකට ලක් කරනවා. ෙම් නිසා හැකි තරම් මත්පැන් භාවිතෙයන් වැලකී සිටිනවා නම් හොඳයි.

සැහැල්ලු අාහාර වේලක් ගන්න

අධික ප්‍රෝටීන් සහිත බර අාහාර වේල් ශරීරයේ පරිවෘත්තීය ක්‍රියාකාරීත්‍වය වැඩි කරනවා. මේ නිසා ශරිර උෂ්ණත‍වය ඉහළ යනවා… නිතරම සැහැල්ලු සමබල අාහාර වේලක් ලබා ගැනීම තාපයට ඔරොත්තු දෙනවා වගේම ශරීර සෞඛ්‍යයටත් හොඳයි. ඔබ අධිකව දහඩිය දමන පුද්ගලෙයකු නම්, ලුණු භාවිතය සහ සීනි භාවිතය අඩු කරන්න… මෙවැනි අාහාර වේල් ගැනීම නිසා අධික දහඩිය දැමීමේදී ශරීරයේ ලවණ සාන්‍ද්‍රණය වැඩි වී විජලනය අැති වීමට පුළුවනි.

කුඩයක් භාවිතා කරන්න – Sunscreen භාවිතා කරන්න

අවුවේ යනවා නම් කුඩයක් භාවිතා කළාට වරදක් නෑ. සමාජය මොනවා කිව්වත්, තාපයට නිරාවරණය වන්නේ ඔබයි. ඔබට අහිතකර යමක් සිදු වුනොත් ඔබට හිනාවෙන සමාජය ඔබව බේරගන්න එන්නෙ නෑ… ඒ් වගේමයි, Sunscreen ආලේප කළහොත් සමේ ලාමක ස්ථානවලට වැඩිපුර අාරක‍ෂාවක් ලබා දිය හැකියි. මෙමගින් සමේ පිළිකා තත්ත්‍වයන් පවා පාලනය කළ හැකියි.

පරිසරයට නිරාවරණය වන ස්ථානයක වාහන ගාල් කිරීමේදී…. 

ඔබ සමහරවිට වාහනයේ ඔබේ දරුවන්, අාදරණීයයන්, සුරතල් සතුන් තබා සුළු වේලාවකට හෝ පිටතට යාමට ඉඩක් අැති. මේ සුළු වේලාව සමහරවිට ඔවුන්ගේ ඉරණම තීරණය කළ හැකියි. වාහන අැතුලත වාතය ඉතාම ඉක්මනින් රත් වනවා. මේ නිසා සමහරවිට වාහනය අැතුලත උෂ්ණත්‍වය අංශක 50- 70 දක්වා වුවද විය හැකියි. මෙය සිරුරකට දරාගත නොහැකියි. පිටරටවල කුඩා දරුවන් වාහනය තුළ මිය යන්නේ මේ වැනි අතපසුවීම් තුළින්. කිසිවෙකු වාහනයේ නවත්වා යා යුතු නම් වාහනය පණගන්වා වායුසමන යන්ත්‍රය ක්‍රියාත්මක කරවන්න. එසේත් නැතිනම් සියළුම ජනේල විවෘතකර තබන්න. හදිසියක් වූවොත් ඔවුනට ඉන් පැන යාමට හෝ පිටත සිටින කෙනෙකුට උදවුවක් හෝ කිරීමට හැකියි.

ජනේල දොරවල් හිරු එළිය නිවස තුළට ගෙන ඒ් නම් ඒ්වා අාවරණය කරන්න 

වීදුරු ජනේල දොරවල් අැති නිවාසවලට හිරු රැස් පතිත වීමත් සමග හරිතාගාර තත්ත‍වයක් අැති විය හැකියි. මේ නිසා අැතුලත උෂ්ණත්වය වැඩි විය හැකියි. මෙය වලක්වා ගැනීමට ජනේල සහ දොරවල් අැලුමිනියම් වැනි පරාවර්තක ද්‍රව්‍යයකින් අාවරණය කිරීම මගින් නිවස තුළට පැමිණෙන හිරු රැස් ප්‍රමාණය අවම කරගත හැකියි.

රෝග ලක‍ෂණ හදුනා ගන්න

අධික තාපයට නිරාවරණය වීම නිසා පහත අනතුරුදායක සංඥා ශරීරෙයන් නික්මිය හැකියි. මේ ගැන අවධානය යොමු කිරීෙමන්හා් බොහෝ අනතුරු වලක්වාගත හැකියි

• අධික දහඩිය දැමීම
• මහන්සිය
• කරකැවිල්ල හෝ ක්ලාන්ත ගතියක්
• කෙණ්ඩා පෙරළිම්
• හිසරදය
• අධික උණ
• වමනය
• ඇඟේ හිරිගඩු පිපීමක්
• ඉර අවුවට පිච්චීම නිසා සමෙහි රතු පැහැති ලප
• හෘද ස්පන්දනය ඉහළ යාම

 

මේ රෝග ලක‍ෂණ පැමිණි වහාම හොඳින් වාතාශ්‍රය අැති වියලි තැනකට ගොස් හොඳින් ජලය පානය කරවන්න. සාමාන්‍යයෙන් සෑම පැයකටම අවම වශයෙන් වතුර වීදුරු 4 ක් වත් පානය කිරීම සිදු කළ යුතුයි. හැකි නම් අැඳුම් බුරුල් කර සිසිලස ලබා දෙන්න. ශරීරය ජලයෙන් තෙත මාත්තු කර සිසිලස ලබා දෙන්න. ශරීරයේ  කිහිලි – ඉකිලි බෙල්ල සහ පිට ප්‍රදේ්ශවලට අයිස් තබා ඉක්මන් සිසිලස ලබාදෙන්න

විශේෂයෙන්ම කුඩා දරුවන්, මහළු උදවිය සහ ගැබිණි මවුවරුන් අධික තාපෙයන් ප්‍රවේශම් විය යුතුයි. එසේම තාපය නිසා අැතිවන කම්පනය හෘදයාබාධ සහ අාඝාත තත්තවයනට මග පාදන්න පුළුවන්.

 

අවසාන වශයෙන් අප පමණක් නොවෙයි අපේ සුරතල් සතුන්ද මේ තාපයෙන් අාරක‍ෂා කර ගත යුතුයි. ඔවුනට හොඳින් ජලය පානය කිරීමට ලබා දීම සහ සිසිල් ස්ථානයක රඳවා තැබීම මගින් ඔවුන් අාරක්ෂා කර ගත හැකියි.

සෑම විටම පෙර සූදානම ප්‍රතිකාරයට වඩා යෝග්‍යයි. ඒ් නිසා යමක් වීමට ෙපර එය වලක්වා ගැනීම ඔෙබ් යුතුකමක්.

සුබ අළුත් අවුරුද්දක් වේවා….