කසන, පළු දමන, සමහරු මියයන, ආසාත්මිකතාවලින් මිදෙන මග… Rivira ජූලි 30

 

සමහර උදවියට යමක් ආහාරයට ගත් පසු කැසීමක්, පළු දැමීමක් හෝ උගුර හිරවීමක් වැනි රෝග තත්ත්‍වයක් ඇති වූ විට බොහෝ දෙනා පවසන්නේ ඒ පුද්ගලයාට යමක් ඇලජික් වී ඇති බවයි. සාමාන්‍ය ගැමි වහරේ යෙදෙන මේ ඇලජික් යන්න ඉංගිරිසියේ Allergies යන්න ඍජු පරිවර්තනයට ලක් කිරීමෙන් සාදාගත් ආසාත්මිකතාවය යන තත්ත්‍වය හැඟවීමට සරළව යොදාගන්නා  පදයයි. මේ ආසාත්මිකතාවයන් ඇති වන්නේ යම් යම් දෑ වලට ශරීරය දක්වන අධිසංවේදීතාවය නිසා ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතිය දක්වන ප්‍රතික්‍රියා හේතුවෙන්. මේ ආසාත්මිකතාවයන් ඇති කරන ද්‍රව්‍ය ඉංගිරිසියෙන් Allergens කියා හඳුන්වනු ලබනවා. මේවා විවිධ පුද්ගලයනට ආසාත්මික වන්නේ විවිධාකාරයෙන්. සමහරුන්ට මුහුදු ආහාර, මස් වර්ග, උෂ්ණාධික එළවළු-පළතුරු වර්ග, ආදී ආහාර ආසාත්මික වන අතර, සමහරුන්ට මල්වල රේණු, සතුන්ගේ ලොම්, ආදිය ආසාත්මික වනවා. සමහර අවස්ථාවල තවත් සමහරුන්ට සුවඳ විලවුන් වර්ග, විවිධ පරිසර පද්ධතීන්, මීමැස්සන් – කූඩැල්ලන් දෂ්ඨ කිරීම් ආදිය මාරාන්තිකව ආසාත්මික වන අවස්ථාද තිබෙනවා. මේ සියළුම දෑ ඒ ඒ ආසාත්මිකතා ඇති කරන ද්‍රව්‍ය වලට ශරීරය දක්වන ප්‍රතික්‍රියාවල ප්‍රබලතාව අනුව සිදුවනවා.

Allergy යන්න මුලින්ම හඳුන්වා දී ඇත්තේ වියානාවේ ළමාරෝග වෛද්‍යවරයෙක් වූ Clemens von Pirquet විසින් 1906 දී. ඔහුගේ රෝගීන් සමහරක් දූවිලි සහ මල්රේණු වලට දක්වන ආසාත්මිකතා හේතුවෙන්  ඔහුට සිදු කිරීමට සිදු වූ “අමතර වැඩ” නිසා, ඔහු විසින් ග්‍රීක ශබ්ධකෝෂයේ වූ Allos (වෙනත්) Ergon (වැඩ) ලෙස මෙය හඳුන්වා තිබෙනවා.

ආසාත්මිකතා ඇති වීමට හේතු.

හේතු දෙවර්ගයකි.

1. අදාල පුද්ගලයාගේ ජානමය සහ පාරම්පරික හේතු.
2. පාරිසරික සාධක

සමහරුන්ට පාරම්පරිකව උරුම වන රෝගාබාධ ලෙස මේ ආසාත්මිකතා උරුම වෙනවා. ඇදුම රෝගීන් ඇති දෙමාපියන් ඇති පවුලක දරුවන් විවිධ ද්‍රව්‍ය වලට ආසාත්මිකතාවයන් ඇති වීම බොහෝ සුලභ දසුනක්. එසේ වී මුත් දැන් දැන් වැඩි වන ආසාත්මිකතාවයන් පාරම්පරික ලක්‍ෂණ නිසාම ඇති වන ඒවා නොවෙයි. පසුගිය වසර 10 ක ඇතුලත ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ වාර් තා වන ආසාත්මිකතා රෝගීන් ප්‍රමාණය 10% කින් ඉහල ගොස් තිබෙනවා. මේ බොහොමයකට හේතු වශයෙන් දක්වා ඇත්කේ පාරිසරික සාධක සහ වැරදි ආහාර පුරුදුයි….

ආහාර ආසාත්මිකතා.

සමහරු මස් වර් ග වලට, මුහුදු ආහාර වලට අන්නාසි වැනි පළතුරු වලට දැඩි සංවේදීතාවයක් දක්වනවා. අමෙරිකාවේ නම් ආසාත්මිකතාවයන් නිසා සිදුවන බොහෝ මරණ සංඛ්‍යාවකට දායක වී ඇත්තේ රටකජුයි (Peanuts) බොහෝ රටකජු ආසාත්මිකතා මාරාන්තිකයි. මෙහිදී සිදු වන්නේ ආසාත්මිකතාවය නිසා ක්‍ෂණිකව ශ්වාසනාලය අභ්‍යන්තරයෙන් ඉදිමී අවහිර වීමයි. රටකජු කෑ පෙම්වතා විසින් දෙතොල සිපගත් පෙම්වතියක් ක්‍ෂණිකව මරු වැළඳගැනීමේ සිද්ධියක් වගේම රටකජු පාර්සලයක් පන්ති කාමරයේදී විවෘත කිරීම නිසා සිසුන් රෝගී වූ පුවත් ඇමරිකාවෙන් ආරංචි වනවා. ආසාත්මිකතා ඒ තරම් ප්‍රබලයි. අමෙරිකාවේ බොහෝ ප්‍රාථමික පාසල් ඇට වර් ග වලින් තොර (Nut Free Schools) කර ඇත්තේ මේ ඇට වර් ග වලට කුඩා දරුවන්ගේ ඇති සංවේදීත්වය මනාව කියා පාමින්. එසේම තවත් සමහරුන් විවිධ  ප්‍රෝටීන අධික ආහාරවලට සංවේදීතාවයන් දක්වනවා. කිරි, බිත්තර, කිරි ආහාර, මාළු,  මෙන්ම ආහාරවලට දමන විවිධ රසායනික රසකාරක, වර්ණක ආදියටත් සමහරු සංවේදීතාවයක් දක්වනවා. බිත්තර, කිරි ආදියට සංවේදීතාවයක් දක්වන කුඩා දරුවන්ගෙන් 50%ක් පමණම අවුරුදු 5 වනවිට ඒවාට හුරු වීමත් දක්නට ලැබෙනවා.

ආහාර නොවන ආසාත්මිකතා.

සමහරු විවිධ ඖෂධ වර්ග වලට, පෙර සඳහන් කළ පාරිසරික තත්ත්‍ව වලට මෙන්ම විවිධ කෘත්‍රිම ද්‍රව්‍ය වලටද ආසාත්මිකතාවයන් දක්වනවා. ප්‍රකට ගායිකා මාලිනී බුලත්සිංහල මහත්මිය මරණයට පත් වූවේ හිස ගැල්වූ ඩයි වර්ගයක් ආසාත්මිකවීමෙන් බව ප්‍රචලිත වූවා. පෙනිසිලින් වැනි දේ වලට සංවේදීතාවයන් දක්වන පුද්ගලයන් ප්‍රමාණය තරමක වැඩිකමක් දක්වනවා. එසේම තවත් සමහරු ලේටෙක්ස් (Latex) වලින් තැනූ ද්‍රව්‍ය වලට සංවේදීයි. මගේ මිතුරියක් ටෙට්‍රාහයිඩ්‍රෝ ෆියුරෑන් (Tetrahydrofuran- THF) නම් රසායන ද්‍රව්‍යයට සංවේදී වීම හේතුවෙන් ඇගේ රසායන විද්‍යා ආචාර්ය උපාධිය අත්හැරීමට සිදුවුනා. සමහරු ලේටෙක්ස් වලට සංවේදීවීම හේතුවෙන් ජීවිත කාලයටම ලේටෙක්ස් වලින් තැනූ කිසිම දෙයක් ස්පර්ශ වීම අකැපයි. හදිසියේවත් රෝහල්ගත කළහොත් වෛද්‍ය වරුන් පවා ලේටෙක්ස් අත්වැසුම් පාවිච්චියෙන් වැලකිය යුතුයි.

කහඹිලියා, දළඹුවන් ස්පර්ශ වීම නිසා ඇතිවන කැසීම,   මීමැස්සන් ඇණීම, කූඩැල්ලන් කෑම ආදිය  නිසා ඇතිවන ආසාත්මිකතාවයන් ද අයත් වන්නේ ආහාරමය නොවන ආසාත්මිකතා වර්ග යටයි. එසේම පූසන් බල්ලන් වැනි සුරතල සතුන්ගේ ලොම් නිසා සමහරුන්ට ඇති වන ප්‍රතික්‍රියා ද මේ ගණයටම අයත් වෙනවා.

අනෙකුත් සාධක

බොහෝ යුරෝපීය රටවල්, අමෙරිකාව වැනි කාර්මීකරණය වූ දියුණු රටවල ආසාත්මිකතා රෝග ලක්‍ෂණ දක්වන්නන්ගේ  ප්‍රමාණය ආසියානු සහ අප්‍රිකානු රටවල රෝගීනට වඩා වැඩියි. ඒ විශේෂයෙන්ම ඒ රටවල්  දියුණු වීමත්, පෞද්ගලික සනීපාරක්‍ෂාව කෙරෙහි වැඩි සැලකිල්ලක් දැක්වීම නිසා ශරීරයේ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව අඩු වීමත් නිසා බවයි වෛද්‍ය මතය. දියුණු වන රටවල් බොහොමයක් කෘෂිකාර් මික වීම නිසා ඔවුන් ඒ ඒ ආසාත්මිකතා සාධක වලට නිරාවරණය වීමේ අවස්ථා වැඩියි. ඒ නිසාම ඔවුන්ගේ ශරීර ඒ ඒ ද්‍රව්‍ය වලට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවකින් යුක්තයි. එසේම ආසියානු රටවලින් සංක්‍රමණය වූ අය යුරෝපීය සහ අමෙරිකානු රටවලදී ඒ ඒ ද්‍රව්‍ය වලට සංවේදීතාවයන් පෙන්වනවා. ඒ ඔවුන් ආසාත්මිකතා සාධක වලට නිරාවරණය නොවීම නිසායි.

රෝගලක්‍ෂණ.

දූවිලි වලින් සහ මල්රේණු වැනි සුළඟ උපයෝගී කරගෙන සංසරණය වන්නාවූ ආසාත්මිකතා ද්‍රව්‍ය නිසා සෑදෙන ආසාත්මිකතාවන් ශරීරයේ ඒ ඒ ස්ථාන ඉලක්ක කරගන්නවා. උදාහරණ වශයෙන් සමහරුන්ට අධික කඳුළු ගැලීම්, සොටු බේරීම වැනි බාහිර ප්‍රතික්‍රියා දක්වන්නේ ඉහත කී ද්‍රව්‍ය මඟින්. එසේම ආශ්වස කිරීම මඟින් පෙනහළු වලට ඇතුළුවන දේ වලින් ඇතිවන ආසාත්මිකතාවයන් පිටතට පෙනෙනුයේ ඇදුම, හතිය වැනි රෝග ලක්‍ෂණ මඟින්. ආහාර, මුඛ මාර් ගයෙන් ගන්නා බෙහෙත් වර් ග ආදියේ ආසාත්මිකතා රෝගලක්‍ෂණ බඩ රිදුම, වමනය, පාචනය වැනි දෑ වලින් මෙන්ම කැසීම, පළු දැමීම වැනි දේ වලින් පිටතට පෙන්නුම් කරනු ලබනවා. ඒ ඒ දෑ ඉතාම අධික ලෙස ආසාත්මික වූ කල්හි හුස්ම හිරවීම, මරණය වැනි අතිශයින් භයානක ප්‍රතිඵල ද මේ ආසාත්මිකතාවයන් නිසා ඇතිවන බව කණගාටුවෙන් වුවද පැවසිය යුතු වෙනවා. පසුගිය කාළයේ මහත් ආන්දෝලනයකට තුඩුදුන් එන්නත් දීමෙන් පසු බාලිකාවියන් කිහිපදෙනෙකු මිය යාමේ සිද්ධීන් පිටුපසත් මේ ආසාත්මිකතාවයන් ඇති බවට සැක කළ හැකියි.

ආසාත්මිකතා රෝග ලක්‍ෂණ දෙආකාරයි. ක්‍ෂණික ප්‍රතිචාර සහ පසුව දක්වන ප්‍රතික්‍රියා වශයෙන්. ක්‍ෂණික ප්‍රතිචාර ඇතිවන්නේ යමෙකු ඒ ආසාත්මිකතා සාධකයට නිරාවරණය වූ වහාම දක්වන ක්‍ෂණික ප්‍රතික්‍රියාව මඟින්. මෙය කැසීම, පළු දැමීම ආදී සුළු ප්‍රතිචාරයක සිට හුස්ම සිරවීම හෝ මරණය වැනි භයානක තත්ත්‍වයක් දක්වා වෙනස් වන්නට පුළුවන්. පසුව දක්වන ප්‍රතිචාර වලට මුහුණ දීම තරමක් ලෙහෙසියි, ඒ නිරාවරණයේ සිට පැය 2 ත් 24ත් අතර කාළයක් තුළ ප්‍රතික්‍රියා දක්වන නිසායි. මෙසේ වන සංවේදීතාවයන්ට අත්බෙහෙත් මඟින් ප්‍රතිකාර කළ හැකි වන අතර ඒවා මරණයෙන් කෙළවර වන්නේ ඉතාම කලාතුරකින්.

රෝගය හඳුනාගැනීම.

 පැච් පරීක්‍ෂණය

සමහර ආසාත්මිකතා හඳුනාගැනීම පහසු වන අතර සමහර දෑ හඳුනා ගැනීම ඉතාම අපහසු වෙනවා. මස්, කිරි, වැනි ආහාර වලට දක්වන සංවේදීතාවයන් ඒ ඒ ආහාර ගත් පසු දක්වන ප්‍රතික්‍රියා මාර්ගයෙන් හඳුනා ගතහැකි වනවා. ඒවා බොහෝ දුරට කාලයාගේ ඇවෑමෙන් මඟහැරී යන අතර තවත් සමහරක් ඒ ඒ ආහාර ස්වල්ප වශයෙන් ගැනීම මඟින් ශරීරය ඒ සඳහා පුරුදු කරවාගෙන මඟ හරවා ගත හැකියි. නමුත් සමහර ආසාත්මිකතාවයන් එසේ සරළව හඳුනාගත නොහැකියි. ඒ සඳහා වෛද්‍ය සහාය පැතිය යුතුයි. පිළිගත් ආසාත්මිකතා පරීක්‍ෂණ ලෙස සම ආශ්‍රිත ආසාත්මිකතා පරීක්‍ෂණ වන ආසාත්මික දෑ කටු ඇණීමක් මඟින් සමට ඇතුළු කර නිරීක්‍ෂණය කරන Prick Test සහ අදාල ද්‍රව්‍ය පැලැස්තරයක් සම මත අලවා නිරීක්‍ෂණය කරන Patch Test යන ක්‍රම දෙක ප්‍රවලිතයි. මීට අමතරව රුධිර පරීක්‍ෂණ, ආහාර මාර්ගයේ ඇතුලත කැමරාවක් මගින් රූපගත කරන Endoscopy පරීක්‍ෂණ සහ අදාල ආහාර කෑමට ලබාදී වෛද්‍යවරුන්ගේ අධීක්‍ෂණය යටතේ කරන පරීක්‍ෂණ ද ආසාත්මිකතාවයන් නිර් ණය කරන පරීක්‍ෂණ වලට ඇතුලත්. ලංකාවේ අයට ආසාත්මිකතා ඉතා සරළ දෙයක් වුවත් සමහරක් ආසාත්මිකතා මරණයෙන් කෙළවර වන බැවින්, බොහෝ රටවල මේ පරීක්‍ෂණ ඉතා බැරෑරුම් ලෙස සළකා වෛද්‍ය අධීක්‍ෂණය යටතේ කරනු ලබනවා.

ප්‍රතිකාර විධි.

ලොව දියුණු රටවල් වැඩිපුර මෙයින් බැටකන නිසාදෝ මේ ගැන ඉතා ඉහළ ලෙස පර් යේෂණ පැවැත්වීම හේතුවෙන් බොහොමයක් ආසාත්මිකතාවයන් පාලනය කර තිබෙනවා. ආසාත්මිකතාවයන් පාලනය කිරීමේ මූලික කටයුත්ත ඇරඹෙන්නේ ඒ මගින් ඇති වන ක්‍ෂණික කම්පනය (Anaphylaxis) පාලනයෙන්. සරළ තත්ත්‍වයන්  බෙහෙත් මගින් පාලනය කෙරෙනවා. ප්‍රතිහිස්ටැමීන්, ග්ලූකො කෝටිකොකොයිඩ, ඇඩ්‍රිනලින්, තියෝෆිලීන් ආදිය මේවාට අයත්. ඖෂධීය නාමයෙන් වඩාත් ප්‍රචලිත බෙනඩ්‍රිල්, සර් ටෙක්, සහ එෆිනෙෆ්රින් මේවාට අයත් ඖෂධ වෙනවා. එසේම ඒ ඒ ආසාත්මිකතා සාධක ක්‍රමාණුකූලව ශරීරයට එන්නත් කිරීම මඟින් ස්වභාවික ප්‍රතිශක්තියක් ශරීරය තුළින්ම ගොඩනැංවීමේ Immunotherapy ප්‍රතිකාර ක්‍රමය දැන් දැන් වැඩි වශයෙන් අත්හදා බැලෙනවා. මෙමඟින් ඒ ඒ ද්‍රව්‍ය වලට ඇති අධිසංවේදීතාවය අවම කිරීම හෝ නැත්තටම නැති කිරීමට පුළුවන්.

ඉතින් මෙසේ ඇතිවන ආසාත්මිකතා සමහර විට ගණන් නොගෙන සිටීමෙන් මඟහැරී යාමට හැකිවාක් මෙන්ම ගණන් නොගැනීම මරණය පවා ලං කර දෙන්නක් විය හැකියි. විශේෂයෙන් රටකජු වැනි දේ වලට ඇති ආසාත්මිකතාවයන් ඉතා භයානක වන්නට පුළුවන්. සාමාන්‍යයෙන් වෛද්‍යවරු බෙනඩ්‍රිල්, සර් ටෙක් වැනි බෙහෙත් නියම කරන්නේ ඒවා සරළ ආසාත්මිකතා සුවකරන නිසාවෙන්.

ඒ වගේම සමහරු නිතරම එෆිනෙෆ්රින් අඩංගු එන්නතක් ළඟ තබාගන්නේ ඔවුන් සමහර ද්‍රව්‍යයනට දක්වන දැඩි සංවේදීතාවය නිසා. මේ නිසා කවදාවත් කිසිකෙනෙකුට නොඅසා කෑමක් දෙන්නට යන්න එපා. මා දන්නා කුඩා දරුවකු බිත්තර, මාළු, කිරි, ආහාර වර්ණක, රටකජු ආදී ඇට වර්ග , සහ තිරිඟු පිටි ආහාර වලට ආසාත්මිකතා පෙන්වනවා. දිනක් ඇඟිලි පුරුකක් තරම් පොඩි කේක් කැබැල්ලක් ආහාරයට ගෙන පැයක් පමණ යනවිට ඔහු සිහිනොමැතිව ඇඟ නිල්පැහැ ගැන්වී සිටියා. හැකි පමණින් ඔහුව අවදි කර එවේලේම ඖෂධ ලබා දුන් පසු වමනය දමා ඔහු පියවි සිහියට පැමිණියා. නිසි අවස්ථාවේ ඖෂධ ලබා නොදුන්නේ නම් ඒ දරුවා අද ජීවතුන් අතර නැති වන්නට පුළුවන්.

දැන් දැන් පාරිසරික සාධක වෙනස් වීම නිසා ලංකාවේ පවා ආසාත්මිකතාවයන් දකින්නට පුළුවන්. මේ ලිපිය ලියන මා පවා හරක්මස් සහ ඌරුමස් වලට ආසාත්මිකයි. මේ නිසා කිසිම කෙනෙකුට ඔවුන්ගෙන් නොඅසා කිසිම ආහාරයක් දෙන්නට යන්න එපා. විශේෂයෙන් කුඩා දරුවන්ට ආහාර දීමේදී ඔවුන්ගේ දෙමාපියන්ගෙන් දරුවා කිසිවකට ආසාත්මිකදැයි ඇසිය යුතුමයි. දැන් දැන් වෛද්‍යවරුන් නම් බෙහෙත් නියම කිරීමේදී රෝගියා යම් යම් ඖෂධ වලට ආසාත්මිකදැයි විමසනවා. එය ඉතා හොඳ පුරුද්දක්.

කිසිවෙක් ආසාත්මිකතාවයක් පෙන්වයි නම් ක්‍ෂණිකව කළ යුතු දෙයක් වන්නේ ප්‍රතිහිස්ටැමීන් ඖෂධයක් ලබා දීමයි. එවැන්නක් සොයා ගැනීමට අපොහොසත් නම්, පොල් වතුර හෝ තැඹිලි වතුර පෙවීමෙන් ටික වේලාවකින් ආසාත්මිකතාවය මඟහරවා ගැනීමට පුළුවනි. කෙසේ නමුත් රෝගියාගේ තත්ත්‍වය අසාධ්‍ය නම් පොල් වතුර වැනි දෑ පෙවීමෙන් වැලකිය යුතුයි.

ආසාත්මිකතා විහිළුවෙන් බැහැර කළ යුත්තක් නොවෙයි. ඒ පිළිබඳ අවදියෙන් සිටින්න… සමහරවිට ඔබටත් වෙනකෙකුගේ ජීවිතයක් බේරාගන්න මේ ලිපිය ආධාරයක් වේවි….

මේ ලිපියත් රිවිර පුවත්පතේ පළ වූ ලිපියක්

මේ තිබෙන්නේ එහි මුල් ලිපියට යා හැකි ලිිපිනය

http://www.rivira.lk/online/2017/07/29/120240

 

 

පිටස්තරයා නැවතත්………….. වෙනස් ආරකින්… වෙනත් තැනකින්…ලබන සතියේ සිට…..

ඔබට මතක ඇති මේ පිටුවේ පළ  වූ පිටස්තරයා විද්‍යා ප්‍රබන්ධය. එය නැවතත් වෙනස් මාධ්‍යයකින් ඔබ අතට පත් වෙනවා…

රිවිර ඉරිදා සංග්‍රහයේ රිවිනෙත අතිරේකයෙන් ඔබ වෙතට එන පිටස්තරයා ප්‍රබන්ධය සිතුවම්වලින් හැඩ ගන්වන්නේ කෙසෙල්කොටුවේ චූටි මහත්තයා නොහොත් බුද්ධි ප්‍රසාද්…

ලබන සතියේ සිට ඔබ වෙතට…

පිටස්තරයා.

ජීවිතය දිගයි – ඉක්මන් කොටයි……..අවධානයෙන් සිට අවදානම අඩු කරගමු…. මෙවර රිවිර ලිපිය

මිනිස් ජීවිතයක් ලැබීම කණ කැස්බෑවකු විය සිදුරෙන් අහස බලනවාටත් වඩා දුර්ලභ බව බුදු දහමේ පවා සඳහන්. මිනිස් ජීවිතයක් කියන්නේ ඒ තරම් දුර්ලභ සිදුවීමක්. සරළව සලකා බලනවා නම් කණ කැස්බෑවකු විය සිදුරෙන් අහස බැලීමකට කාරණා කිහිපයක් සම්පූර්ණ විය යුතු වෙනවා. මූලිකවම කැස්බෑවා එක් ඇසක් අන්ධ විය යුතුයි, නගුලකින් කැඩී ගිය වියගසක් මුහුදේ පා විය යුතුයි. විය ගස මුහුදේ පාවන අවස්ථාවේ කැස්බෑවා මතුපිට පැමිණ උගේ පෙණෙන ඇස විය සිදුර හා සමපාත විය යුතුයි. සම්භාවිතාවය ආශ්‍රයෙන් සලකා බලන කල පවා මෙය ඉතාම දුර්ලභ අවස්ථාවක්.

ආගම පැත්තකින් තැබුවත්, විද්‍යානුකූලව ඔබ – ඔබම වීම ඉතා දුර්ලභ සම්භාවිතාවයකින් එකක්. ඔබේ ගති ලක්‍ෂණ සහ ඔබේ රූ ලක්‍ෂණ ඇති පුද්ගලයෙක් ඇති වීමට ඔබේ මව සහ පියාගේ නිසි සරු කළ එක්වීම අවශ්‍යයි. එසේ වුවත් ඔබ ජීවය ලැබීමට පැලෝපීය නාලය කරා පිහිණීමට සටන් කරන්නේ අවම වශයෙන් ඔබ වැනිම ඔබේ සහෝදර සහෝදරියන් මිලියන 40 ක් සමගයි. එසේ පිහිණන ඔබ පළමුවැනියා වුවත්- නොවුවත් ඩිම්බයේ බිත්තිය සිදුරු කිරීමට අවශ්‍ය ශක්තිය තිබිය යුතු වෙනවා. වෙනත් කෙනෙකු ඒ අවස්ථාව ලැබුවා නම් අද මේ පුවත කියවන ඔබ වන්නේ ඒ පුද්ගලයායි. ඒ අනුව ඔබ ජීවය ලබන්නට පමණක් කෙතරම් සටනක් දෙන්නට ඇතිද කියා ඔබම සිතන්න. එසේම ඒ ජීවය ලැබීම පිළිබඳව ඔබ ඔබ ගැනම ආඩම්බර වෙන්න. මිලියන හතලිහක් පරදවා ජයග්‍රහණය කිරීම පිළිබඳව.

එසේ ලබා ගත් ජීවිතය මේ දක්වාම පවත්වාගෙන යාමට කෙතරම් බාධා පැමිණෙන්නට ඇත්ද කියා සිතන්න. කෙසේ නමුත් ඔබ මේ දක්වා පැමිණ අවසන්, ඉන්පසු කෙසේ ගත කරන්නේද යන්න ඔබ සහ ඔබේ අවට සමාජය අනුව තීරණය වෙනවා. කෙසේ නමුත් අප සියළුම දෙනා හැකි තරම් දිගු ජීවිතයක් ගත කරන්නයි කැමති. නීරෝගී මනසක් ඇති, මනස අතිශය දියුණු නොකළ කිසිම පෘතඃජනයෙකු සිය ජීවිතය නිශ්චිත දිනක අවසන් කරනවා යැයි කියා සිතන්නේ නැහැ.  ඒ නිසාම අපි සියළුම දෙනා අනතුරු රහිතව සහ ලෙඩරෝග රහිතව ජීවිතය ගත කරන්නට කැමතියි. එසේම අප අවට සිටින්නවුන් පවා එසේ සිටිනවා දක්නට පතනවා.

නමුත් අපි ඉතා කෙටි, අනුවණ තීරණ ගන්නට ඉතා දක්‍ෂ කොට්ඨාසයක්. දැනට වාර්තා වන පරිදි දවසකට අවම වශයෙන් වාහන අනතුරු නිසා ජීවිත 5 ත් 10 අතර ප්‍රමාණයක් දිනපතා රටට අහිමි වෙනවා. මෙයින් වැඩි ප්‍රමාණයක් යතුරුපැදි සහ ත්‍රීරෝද රථ. මෙයට අමතරව වලක්වාගත හැකි ගෘහස්ථ අනතුරු නිසා කුඩා දරුවන්ගේ ජීවිත දෙක තුනක් දිනපතා අහිමි වෙනවා. මේ අනතුරු බොහොමයක් විශ්ලේෂණය කර බැලුවහොත් ඒවායේ පොදු සාධකය වන්නේ නොසැලකිලිමත්කමයි. වාහන අනතුරකදී නම් බොහෝවිට අධික වේගය සහ නොඉවසීම පොදුයි. ඊයේ යන්නට තිබූ ගමනක් අද යනවාක් මෙන් යාමේදී අනතුරු සිදුවීම බහුලයි. ගෙදර දොර අනතුරක් නම් බොහෝවිට අනතුර පිළිබඳ නොසැලකිලිමත් වීමක් පොදු සාධකය වනවා. වැඩබිමක සිදු වන අනතුරුවලදී එක්කෝ නිසි ආරක්‍ෂක උපකරණ පැළඳ නොසිටීම, ක්‍රියාවේ අනතුරුදායක බව නිසි ලෙස විශ්ලේෂණය නොකිරීම පෙන්නුම් කරනවා.

මහමඟ ගමන්කරනවිට අපට නිතර පෙනෙන දෙයක් නම් යතුරුපැදි කරුවන්ගේ නොසැලකිලිමත් භාවය. ඔවුන් නිතරම ගමන් කරන්නේ එක්කෝ මං තීරුවේ දකුණු පැත්තේ හෝ මැදින්. වෙනත් වාහනයක් සඳහා සමහරවිට ඉඩ ලැබෙන්නෙත් නැහැ. වම් පස මංතීරුව වාහනවලින් තොර වුවත් ඔවුන් ගමන් කරන්නේ දකුණු පසින්. මේ නිසා ඔවුන් අනතුරුවලට ලක්වන අවස්ථා බහුලයි. එසේම යතුරුපැදිකරුවන් තම හැකියාවන් පිළිබඳ අධිතක්සේරුවකින් ගමන් කරනවා. වාහන දෙකක් මාරුවන අතරතුර ඒ අතරින් ගමන් කිරීම, වංගු වලදී වාහන ඉස්සර කිරීම, වමෙන් ඉස්සර කිරීම ආදිය ඉතාමත් බහුල වැරදි. මේ නිසාම අහිමි වන ජීවිත ප්‍රමාණයත් ඒ හා සමානවම වැඩියි. යතුරුපැදි ධාවකයන්ගේ අධික වේගය නිාම යතුරුපැදිය පාලනයෙන් ගිලිහී අනතුරට පත්වන අවස්ථා එමටයි. රෝද දෙකක් යනු ස්ථායීව පවත්නා ව්‍යුහයක් නොවන නිසා පෙරළීමේ සම්භාවිතාවය වැඩියි. එසේම යතුරු පැදියක් ප්‍රධාන පාරකට දැමීමේදීත් ඔවුන් අනුගමනය කරන්නේ තමන්ට ප්‍රමුඛත්‍වය ලැබිය යුතු යැයි හැඟීමක්. මේ නිසාම සමහරවිට ප්‍රධාන පාරේ පැමිණෙන වාහනවල ගැටීමේ සම්භාවිතාවය අධිකයි. එසේම බොහෝ දෙනා සිය ජංගම දුරකථනය හෙල්මට් එක සහ මුහුණ අතර රඳවාගෙනයි ගමන් කරන්නේ. දුරකථන ඇමතුමක් ලැබුණ වහාම එමගින් කතා කරමින් තමයි පදවන්නේ. මේ නිසා බයිසිකලය පැදීමට ඇති අවධානය ඉතා දැඩි ලෙස අඩු වනවා. අනතුරු සිදු වීමේ සම්භාවිතාවය ඉතා අධිකයි.

සාමාන්‍යයෙන් මෝටර් රථයක් පැදවීමේදී දුරකථන භාවිතය නිසා අඩු වන අවධානය, එම පුද්ගලයා මත්පැන් පානය කර මෝටර් රථය පැදවීමේදී අඩුවන අවධානයට වඩා වැඩි බව සොයාගෙන තිබෙනවා. එනම් ඔබ දුරකථනයෙන් අමතමින් වාහන පදිනවා යනු බීමත්ව රිය පැදවීමටත් වඩා භයානක කාර්යයයක්.

බොහෝ දෙමාපියෝ තම දරුවන් මෝටර් බයිසිකල්වල නංවාගෙන යන අවස්ථා අනන්තයි. අපේ රටේ ආර්ථික සහ සමාජයීය තත්ත්‍වය අනුව එය වලකා ලන්නඩ බැහැ. නමුත් ඔවුන් එසේ ගෙනයන ආකාරය සමහරවිට බොහෝ අනතුරුදායක වන්නට පුළුවන්. තමන් හෙල්මට් පැලඳ සිටියත් දරුවාට පළඳවන්නේ කුඩා කැප් තොප්පියක්. අනතුරක් සිදු වුවහොත් දරුවාගේ හිසට සිදුවිය හැකි හානිය අධිකයි. දරුවා බොහෝ දුරට මවගේ උකුලේ ගමන් කරන්නේ සිටගෙනයි. කිසියම් හේතුවක් නිසා දරුවා අතහැරුණහොත් වැටීමට ඇති ඉඩකඩ බොහොමයි. ඒ වගේම සමහරවිට දරුවන් තනිවම පිටුපස නංවාගෙන යන අවස්ථා ද තිබෙනවා. එවිට පදවන්නාගෙන් දරුවාට ඇති අවධානයත් අඩු වෙනවා. දරුවාට නින්ද යාම වැනි දෑ සිදු වුවහොත් සිදු වන ජීවිත හානිය නැවතත් ලබාගත හැක්කක් නොවෙයි. මේ නිසා දරුවන් යතුරුපැදි වැනි නිරාවරිත වාහනවල රැගෙන යාමේදී නිරතුරුවම සිදු විය හැකි අනතුරු පිළිබඳ පෙර සීතීමක් අත්‍යවශ්‍යමයි.

දෙවනුවට වැඩිම අනතුරු සිදු වන්නේ ත්‍රීරෝදකරුවන් අතිනුයි. ඔවුන් ද යතුරුපැදිවලට දෙවනි නැහැ. සිය වාහනයේ වේගය පාලනය කර ගැනීමට අපොහොසත් වීම නිසා බොහෝ අනතුරු සිදු වනවා. ත්‍රීරෝද රථයේ නංවාගෙන යාමට නොහැකි තරමක මගීන් ප්‍රමාණයක් නංවාගෙන යාම, එසේ ගමන් කිරීම නිසා සිදුවන අනතුරු නිසා සිදුවන අධික මරණ සංඛ්‍යාව අපට නිතිපතා අසන්නට දකින්නට ලැබෙන දෙයක්. ත්‍රීරෝද රථ රියැදුරන් අතින් ඉහත කී යතුරුපැදි ධාවකයන් අතින් සිදුවන වැරදි සියල්ලම සිදුවනු දකින්නට පුළුවන්. එමෙන්ම, මාර්ග සංඥා පුවරු ආසන්නයේ මඟ අහුරාගෙන ඉදිරියෙන්ම සිටින්නේ ත්‍රීරෝද සහ යතුරුපැදි බව ඔබටම බලාගනු හැක. බොහෝවිට පිටරටවල නම් වාහන ධාවනය කෙරෙනුයේ අදාල මංතීරුවේ පමණයි. එසේම එය නීතියක් වන අතර නීති කඩකරන්නන්ට එවේලේම දඬුවම් ලැබෙනවා. අවාසනාවකට අපේ රටේ නීතිය විවිධාකාර ලෙස නැවී ඇති නිසා මාර්ග නීති පවා නිසි ලෙස ක්‍රියාවේ යෙදවෙන්නේ නැහැ. මේ නිසා බොහෝ දෙනා හිතාමතාම වැරදි කිරීමට පෙළඹී සිටිනවා. වැරැද්දක් හසු වූ විට පවා පගාවක් දී ගැලවීයාමට උත්සාහ කරනවා. මේ නිසා නීති පිළිපැදීම අඩු වී අනතුරු වැඩි වී තිබෙනවා. පසුගියදා පැනවූ රු: 25000 දඩය නිසාම කොළඹ මහ රෝහලේ හදිසි අනතුරු වාට්ටුවට ඇතුලත් කෙරෙන රෝගීන්ගේ සැලකිය යුතු අඩුවීමක් වාර්තා වී තිබුණා. එයින්ම පෙනෙනවා නිසි ලෙස මාර්ග නීති අනුගමනය කරනවා නම් මාර්ග අනතුරු අවම කරගත හැකි බව. 2016 වසරේදී ශ්‍රී ලංකාවේ මාර්ග අනතුරු නිසා සිදු වූ මරණ 3003 කින් මරණ 1227 ක්ම යතුරුපැදි කරුවන්, ඊට පසු වැඩිම අගය වන 405 ත්‍රී රෝද රථ නිසාද තෙවනුව 357ක් ලොරි රථ නිසාද සිදු වී තිබෙනවා. මෙයට අමතරව මේ සෑම ක්‍රමයකින්ම බරපතල තුවාල ලැබී සංඛ්‍යාවද ඊට නෙදෙවෙනියි.

බස් සහ ට්‍රක් වැනි විශාල වාහන රියැදුරන් තමන්ගේ වාහන ධාවනය කරන්නේ මාර්ග නීති නොතකා නොසැලකිල්ලෙන්. මෑතකදී අප දුටු බස් අනතුරකදී රියැදුරා හිතාමතාම කාන්තාවක් යට කරනු අපට දැක ගැන්මට පුළුවන් වුනා. මෙවැනි වැරදි වලට දැඩි දඬුවම් ලබා දිය යුතු මෙන්ම ඒවා ප්‍රසිද්ධ කර අන් අය මෙවැනි වැරදි වලට පෙළඹීම නතර කළ යුතුමයි. ප්‍රභූ වාහන ගැන කතා කිරීම ඇත්තෙන්ම අනුවණ ක්‍රියාවක්, ඔවුන්ට ඇත්තේ වෙනම නීතියක්. නීතියක් ඇතිනම් එය සැමට එකසේ ක්‍රියාවේ යෙදවිය යුතුයි. වසර කිහිපයකට පෙර ඇමරිකාවේ නිව් ජර් සි ප්‍රාන්තයේ ආණ්ඩුකාරවරයා බීමතින් රිය පැදවීමට වරදකරු වී මාස හයක් රියැදුරු බලපත්‍රය තහනමකට ලක් වූවේ මේ සැමට එක නීතිය යටතේ. ශ්‍රී ලංකාවේ එසේ වූවා නම් අදාල පොලිස් නිලධාරියා අද සේවය කරනු ඇත්තේ දුෂ්කර ප්‍රදේශයක…

කෙසේ නමුත් කාර් සහ අනෙකුත් වාහන පදවන්නන් සාන්තුවරයන් නොවෙයි. මෑතකදී වාර්තා වුන මෝටර් රථයක දොරක් හරිනවිට යතුරුපැදියක් ගැටීමෙන් සිදු වූ රිය අනතුරකදී වරද බොහෝ විට අපරීක්‍ෂාකාරීව දොර අරිනලද පුද්ගලයාගේ වන්නට පුළුවනි. අප නිතරම යම් අනතුරක් විය හැකිදැයි සිතා පෙර විපරමින් කටයුතු කළහොත් ඇත්තෙන්ම මෙයට වඩා අනතුරු ප්‍රමාණයක් අඩු කරගත හැකියි.

2015 වසරේ දත්ත වලට අනුව, මාර්ග අනතුරු නිසා සිදුවන ජීවිත හානි වැඩිපුරම වාර්තා වන්නේ ලිබියාවෙන් එය ජනගහනයෙන් ලක්‍ෂයකට 73.4 ක් ලෙසින්. වාසනාවකට අප ඒ ලැයිස්තුවේ ඉහළ නැහැ, නමුත් මේ අකාරයට ගියොත් ඒ වාර්තාවටත් අපට හිමිකම් කියන්න බැරි වෙන එකක් නැහැ.

බොහෝ වාහනවල දැන් දැන් බුදු පිළිම, කුරුස මෙන්ම ධර්මචක්‍ර වැනි ආගමික සංකේත තබාගෙන යනු අපට දකින්නට පුළුවන්. ඇත්තෙන්ම ඔබ කළ යුත්තේ ආගමික සංකේත නොව ඔබේ පවුලේ ඡායාරූපයක් රථයේ ඉදිරිපස ඔබට පෙනෙන අයුරින් සවිකිරීමයි. එයින් ඔබට නිතරම මතක් වේවි ඔබේ ඉක්මන නිසා තවත් කී දෙනෙක් අසරණ විය හැකිද කියා. මේ නිසා ඔබ ස්වයං විනයක් ඇතිව ධාවනය කරන්නට සමහරවිට පෙළඹේවි. හදිසි අනතුරකින් අහිමි වන කිසිම ජීවිතයක් අපට නැවත ලබා ගත නොහැකියි. සමහර විට මිය යන පුද්ගලයා ඔබ නොවුවත්, අසරණ පවුලක් නඩත්තු කරන එකම පුද්ගලයෙක් විය හැකියි. එවිට අසරණ වන ජීවිත සංඛ්‍යාව කොපමණ දැයි සිතා ගන්න. එසේ අසරණ වන පවුලක ඉරණම ඔබට භාරගත හැකිද ? සමහරවිට පවුලේ එකම දරුවා විය හැකියි. මිය යන දරුවකු වෙනුවෙන් ඔබේ දරුවෙකු එම පවුලකට ලබා දිය හැකිද ? ඔබ ඒ ඉරණමට ගොදුරු වුවහොත් ඔබේ දරුපවුලට කුමක් සිදු වේද ? ඔබේ දරුවකු එම ඉරණමට ගොදුරු වුවහොත් ඔබ කුමක් කරාවිද ? මේ සියල්ලටම හොඳම පිළිතුර වන්නේ වඩා ඉවසිලිවන්තව සහ ආචාරශීලීව රථ ධාවනය කිරීමයි.

අප රටේ රියැදුරන්ට නොමැති දෑ දෙකකි. එනම් ඉවසීම සහ රිය පැදවීමේ ආචාර ධර්ම පිලිපැදීම නොමැතිකමයි. නොඉවසිල්ල නිසා සිදු වන මාර්ග අනතුරු ප්‍රමාණය ගණන් කළ නොහැකියි. එසේම අනුන්ට පෙර තමන් යා යුතුය යන සිතිවිල්ල ඇති නිසා කුඩා ඉඩකින් හෝ තම වාහනය රිංගවාගෙන තමන්ගේ ගමන යාමට අපි උත්සුක වෙනවා. බොහෝ මංසන්ධිවල මාර්ග තදබදය ඇතිවීමට එකම හේතුව වන්නේ අනුන්ට ඉඩ නොදී තමන් ඉස්සර වීමේ න්‍යාය නිසායි. පිටරටවල ඇති සිවු මාර්ග නැවතුම් සංඥා (Four way Stop Sign) වලදී වාහන සියල්ල අදාල ඉර මත සම්පූර්ණයෙන් නවත්වා, ඉන්පසු ඉදිරියට යා යුතුයි. එසේ කිරීමේදී වාහන දෙකක් එකවර පැමිණිය හොත්, කෙනෙක් අනිකාට සංඥා කර අන්‍යොන්‍ය අවබෝධයෙන් වාහන ඉදිරියට ගමන් කරවනවා. මංසන්ධිය මැද වූ කොටුවේ හෝ අදාල ඉරෙන් ඉදිරිපිට, කිසිදු වාහනයක් නවත්වා නැහැ. මේ සංසිද්ධිය ලංකාවේ කොතැනකදී වත් දකින්නට නොහැකියි.

මෙසේ ඔබ හදිසියේ ඔබ සහ අනෙක් අය අනතුරේ හෙලා යන ගමනින් සමහරවිට ඔබට විනාඩි 10 ක් ඉතුරු කර ගත හැකි වේවි. නමුත් ඔබ ඒ විනාඩි 10 වෙනුවෙන් අනතුරක් කරා ගෙන යන ජීවිතවල වටිනාකම ඔබට තක්සේරු කළ හැකිද ? කිසි විටෙක විනාඩි 10 ක වාසියක් වෙනුවෙන් ජීවිතයක් පරදුවට තබන්න එපා.

මාර්ගයේ ගමන් කිරීමේදී පවා අප බොහෝ දෙනා ගමන් කරන්නේ ඉතා නොසැලකිල්ලෙන්. බොහෝ දෙනා එක්කෝ දුරකථනයෙන් කතා කරමින් හෝ දුරකථනයෙන් යමක් බලමින් ගමන් කරන අවස්ථා සහ ඒ නිසාම අනතුරට පත් වූ අවස්ථා බොහොමයි. එමෙන්ම බොහෝ අනතුරු සිදු වන්නේ දකුණෙන් ගමන් නොකිරීම නිසා. වමෙන් ගමන් කිරීමේදී වාහන පැමිණෙන්නේ අප පිටුපසින්. ඒ නිසා වාහනයක් තමා දෙසට එනු පෙනෙන්නේ නැහැ. නමුත් දකුණෙන් ගමන් කිරීමේදී අවම වශයෙන් සුළු හෝ ආරක්‍ෂාකාරී පියවරක් අනුගමනය කළ හැකියි. කහ ඉරනේ මාරු වීමේදීත් අප ඉක්මනින් මාරු වීම වඩා යෝග්‍යයි. බොහෝ දෙනා මාරු වන්නේ ඉතා හෙමින්. එසේම කුඩා දරුවන් සමඟ ඇවිදගෙන යාමෙදී නිතරම දරුවාගේ අතින් අප අල්ලාගෙන යනුවිනා දරුවාට අපේ අතින් අල්ලාගෙන යාමට ඉඩ නොදිය යුතුයි. මක්නිසාද යත්, ඔවුන්ට හදිසි අවස්ථාවකදී ඔබේ අත අත්හැරී යාමට ඇති අවස්ථාව ඉහළයි. කුඩා දරුවන්ගේ අතින් අල්ලාගෙන පාරේ ගමන් කිරීමේදී නිතරම ඔවුන් පාරෙන් ඈත්වන සේ එක් කරගෙන යා යුතුයි.

කුඩා දරුවන් බොහොමයක් ගෙදර දොරේදී අනතුරට පත්වන්නේ නොසැලකිල්ල නිසයි. කුඩා දරුවන් බොහෝ විචක්‍ෂණශීලීයි. ඒ නිසා සියළුම දේ පරීක්‍ෂාවට ලක් කරනවා. පිහි, කතුරු, වැනි තියුණු දෑ මෙන්ම විවිධාකාර රසායන ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ දැනුම අල්පයි. මේ නිසාම ඔවුන් ඒ ගැන පරීක්‍ෂාකාරී වනවා. එවිට සිදු විය හැකි අනතුරු වැඩියි. මේ නිසාම කුඩා දරුවන් ඇති නිවෙස්වල වැඩිහිටියන් නිරතුරුවම තම දරුවාට සිදු විය හැකි අනතුරු පිළිබඳ පරීක්‍ෂාවෙන් සිටිය යුතු වෙනවා. තියුණු ආයුධ, රසායන ද්‍රව්‍ය, බෙහෙත් වැනි දෑ දරුවාගේ දෑත මානයේ නොතැබිය යුතුයි. ඒවා වෙනම අසුරා සමහරවිට අගුළු දැමිය හැකි ස්ථානයක තිබිය යුතුයි. දරුවාට අනතුරක් විය හැකි මාළු පොකුණු හෝ වෙනත් ජල තටාක, ගලා යන දිය පහරවල් පිළිබඳ මනා අවධානයෙන් සිටිය යුතුමයි. දරුවාට යමක් ආහාරයට දීමේදී පවා ඔවුන්ට සිර වීමක් ඇතිවිය හැකි මාර්ග අසුරා තැබිය යුතුයි. රඹුටන්, මිදි වැනි ගෝලාකාර ආහාර දරුවාට සිරවිය හැකි අවස්ථා එමටයි. මේ නිසා ඒවා කුඩා කැබලිවලට කපා දිය යුතුයි. දරුවාගේ තරමට ආහාර වර්ග සැපයිය යුතුයි. සමහරවිට කුඩාම දරුවන්ට නුසුදුසු ආහාර දීම නිසා ඔවුන් අනතුරට පත්වන අවස්ථා එමටයි.  එසේම දරුවන් වාහන තුළට හෝ ඒවා යටට යාමට බොහෝ කැමැත්තක් දක්වනවා. කුඩා දරුවකු නිවසේ ඇතිනම්, සිය වාහනය පණ ගැන්වීමට පෙර දරුවා තමන්ට පෙනෙනතෙක් මානයක සිටී දැයි පරීක්‍ෂාවෙන් සිටීම වැදගත්. එසේම වාහනය ධාවනයට පෙර ඒ දරුවා සිටින්නේ කොතැනද, වැඩිහිටියෙකු දරුවාගේ ආරක්‍ෂාවට සිටීද යන කරුණු සළකා බැලීමෙන් ජීවිත කාළය පුරාම වේදනාවට පත්වන කරුණු කාරණා අවම කරගත හැකියි.

කුඩා දරුවන් බොහෝවිට අනතුරට ලක්වන තවත් අවස්ථාවක් වන්නේ විදුලිසැර වැදීම නිසා. ඔවුන් විදුලි පේනුවල සිදුරු තුළට ඇඟිලි දැමීම හෝ පේනුවලට විදුලි උපකරණ සවි කරන්නට උත්සාහ දරනවා. මේ නිසා විදුලිසැර වැදීමට භාජනය වනවා. මෙය වලක්වාගැනීමට එක්කෝ පේනු ආවරක හෝ විදුලි උපකරණ දරුවාගේ දෑත මානයෙන් ඉවත් කිරීම අනිවාර්යයෙන්ම සිදු කළ යුත්තක්. එසේම කුඩා දරුවන්ට පේනු සවි කිරීමට අනුබල නොදිය යුතුයි. අවම වශයෙන් අවුරුදු 12 ක් වත් වනතුරු ඔවුන් එම කටයුතු වලින් ඈත් කර තැබිය යුතුයි.

වැඩිහිටියන් පවා විද්‍යුත් පරිපථ හා කටයුතු කිරීමේදී ඒවා නිසි ලෙස විසන්ධි කළ යුතුයි. එසේම අවදානම් ස්ථානවල වැඩ කරනවිට ඒවා හරිහැටි පරීක්‍ෂා කර අවදානම් අවම කළ යුතුයි. යම් යම් උපකරණ භාවිතයේදී ඒවාට අදාල ආරක්‍ෂක උපකරණ පැළඳිය යුතුමයි. අත්වැසුම්, ඇස් ආවරණ ආදිය දැන් ඉතා අඩු මිලට වෙළඳපොලේ තිබෙන නිසා ඒවායින් යුගලයක් පාවිච්චි කිරීමෙන් බොහෝ අනතුරු වලක්වාගැනීමට පුළුවනි. ලොව වටා වසරකට වැඩබිම අනතුරු නිසා මිනිස් පැය මිලියන 3 කට අධික ප්‍රමාණයක් අපතේ යනවා. මේ අනතුරු බොහොමයක් අප නිසි අනතුරු විශ්ලේෂණයක් සිදු කර ඉන් පසුව අදාල කාර්යයට බටහොත් වලක්වාගත හැකි අනතුරු.

කෘෂිකාර්මික ජීවන රටාවකට හුරු වූ අපි බොහෝ රසායන ද්‍රව්‍ය පාවිච්චි කරනවා. මේවා නිසි ලෙස අසුරා තැබීම, දරුවන්ගෙන් ඈත් කර තැබීම මෙන්ම නිසි ලෙස ලේබල් කර තැබීම අත්‍යවශ්‍යයි. කිසි විටෙක එය නියමිත අසුරණයෙන් පිටතට ගෙන ගෙදර දොර පාවිචිචිවන බෝතල්වල අසුරා තබන්නට එපා. ඒවා නොදැනුවත්වම අන් දෑ සමග මිශ්‍ර වී වස ශරීරගත වන්නට පුළුවනි. එසේම එම කෘෂිරසායන ද්‍රව්‍ය භෝගවලට ඉසීමේදී නිසි ආරක්‍ෂක උපකරණ පැළඳ සිටීමෙන් අනියමාර්ථයෙන් වස ශරීරගත වීම වලක්වා ගන්නට පුළුවනි.

එසේම අපි බොහෝ දෙනා ජලාශ හෝ දිය ඇලි දුටු විට අනතුර නොතකා දියට පනින්නට උත්සුක වෙනවා. දැන් දැන් සිදු කරන ප්‍රචාරණ කටයුතු නිසා එවැනි අනතුරු අඩුවක් දක්නට ලැබුණත්, තවමත් වීරකම් කරන්නට ගොස් ජීවිත අහිමි කර ගන්නා අවස්ථා බොහොමයි. නොදන්නා ජලයට බැසීම අවදානම් බව නැවත නැවතත් මතක් කර දෙනවාට වඩා ඔබේ ජීවිතය ඔබට පමණක් නොව ඔබ වටා සිටින බොහෝ දෙනාට අයිති බව වටහා දීම වඩා වැදගත් වේවි. තරුණ වයසට අවදානම් ස්ථානවල සෙල්ෆි ගැසීමට ගොස් මිය යන ප්‍රමාණයත් දැන් දැන් ඉහළ යමින් පවතිනවා. මේ කාරණයත් අප හිතට ගත යුතුයි. සෙල්ෆියද ජීවිතයද වඩා වැදගත් වන්නේ කියා අපි සිතා බැලිය යුතුයි.

මීට අමතරව අප බොහෝ දෙනා සරළ ප්‍රථමාධාර ක්‍රම පිළිබඳ දැනුමක් ඇත්තවුන් නොවෙයි. මේ අඩුව නිසා සමහරවිට බේරාගත හැකිව තිබූ ජීවිත පවා අපට අහිමි වන අවස්ථා නැතුවා නොවෙයි. විශේෂයෙන්ම ජලයේ ගිලීමකදී කෘත්‍රිම ශ්වසනය (CPR) දීම මගින් අනතුරට පත් වූවන්ගේ දිවි බේරාගැනීම යම් තරමකට කළ හැකියි. මේ නිසාම එක්කෝ පවුල් සෞඛ්‍ය නිලධාරීවරයා හෝ අදාල ප්‍රදේශයේ වෛද්‍යවරයා මගින් කෘත්‍රීම ශ්වසනය ලබාදෙන අයුරු මහජනතාව දැනුවත් කිරීම මගින් ජීවිත බේරාගැනීම කළ හැකියි. අනතුරක් වූ විට එය වීඩියෝ කර ගොසිප් නාලිකාවලට ලබා දීමට උත්සුක වනවාට වඩා, තමන්ට හැකි අන්දමින් එම ජීවිතය බේරා ගැනීමට කටයුතු කරන්නට පුළුවන් නම් එය මහා පිනක්. එසේම මෙවැනි අනතුරු සහ අනතුරුවලට ලක්වන්නන් වීඩියෝගත කිරීම සහ ප්‍රදර්ශනය කිරීම රජය මගින් තහනම් කළ හැකි නම්, මෙවැනි කටයුතු නිතැතින්ම වලකිනවා.

මිනිස් ජීවිතයක් ලැබීම ඉතා දුර්ලභ අවස්ථාවක්. එය දිගු කාළයක් ගතකරනවාද – ඉක්මනින්ම කෙටි කර ගන්නවාද යන්න ඔබේ තේරීමක්.

මේ තියෙන්නේ රිවිර පත්තරේ පළවූ ලිපිය…

http://www.rivira.lk/online/2017/07/22/118521

 

 

ලොකු ලොකු දෑ කළ හැකි පුංචි දෙයක් – නැනෝතාක්‍ෂණය සරළව – මෙවර රිවිර ලිපිය

ලෝකෙ නැති මෝඩ වැඩක් කරලා අහුවුනාම අපේ ආච්චි කියන්නෙ නම් “බොට නම් අබමල් රේණුවක මොළයක් නෑ” කියලයි. අපේ ආච්චිට අනුව ලෝකෙ කුඩාම මිනුම අබමල් රේණුවයි. කාලෙන් කාලෙට ලෝකෙ දියුණු වෙද්දි මේ කුඩාම මිණුම තව තවත් පහලට ගියා. ජෝන් ඩෝල්ටන් පරමාණුව හොයා ගත්තට ලංකාවෙ අපිට වෙනම මිනුම් දඬු තිබුණා.. ඒකයි කියන්නෙ ලංකාවෙ මිනිස්සු හරි වෙනස් කියලා. නමුත් අපිත් ලෝකය එක්ක හෙමින් හෙමින් ඉදිරියට ගියා.

ලෝකයෙ හැමෝම දැන් නැනෝතාක්‍ෂණය (Nanotechnology) පිළිබඳ කතා කරන්න පටන් අරන්. සිංහලෙන් නම් මෙයට කියන්නෙ නිනිති තාක්‍ෂණය කියලයි. නමුත් බොහෝ දෙනා දන්නෙ එය නැනෝතාක්‍ෂණය නමින්. නැනෝතාක්‍ෂණය කියන්නෙ මොකක්ද කියලා නොදැන වුනත් අපි ඒ ගැන කතා කරනවා. ඒ වගේම අපි නොදැනම වුවත් නැනෝතාක්‍ෂණය පාවිච්චි කරන අවස්ථාද නැතුවා නොවෙයි.

සරළව කියනවා නම් අපි දිග මනින්නේ මීටර වලින්. මෙන්න මේ මීටරයේ දිග අපි කුඩා කොටස් වලට බෙදා ගෙන යනවා සෙන්ටිමීටර, මිලිමීටර, මයික්‍රොමීටර, ආදී වශයෙන්. මෙසේ බෙදාගෙන යද්දි ඉතාම කුඩා අවස්ථාවක් තමයි නැනෝමීටරය කියා කියන්නෙ. නැනෝමීටරයක් කියන්නේ මීටරයකින් බිලියනයක කොටසක්. තවත් විදියකින් කියනවා නම් නැනෝමීටර බිලියනයක් කියන්නේ මීටර එකක්. මේ පරිමාණය අපේ සියුම් කෙස් ගසකටත් වඩා කුඩායි. අපේ කෙස් ගසක් හෝ කඩදාසි කොළයක් නැනෝමීටර ලක්‍ෂයක් ගණකම්. කූඹියෙක් නැනෝමීටර මිලියන හතරක් පමණ විශාලයි. ඒ අනුව ඔබට වැටහෙනවා ඇති නැනෝමීටරයක කුඩා බව. නැනෝ ද්‍රව්‍ය කියා කියන්නේ මෙන්න මේ නැනෝ මීටර එකත් 100 ත් අතර ප්‍රමාණයේ ද්‍රව්‍ය වලටයි. ලෝකයේ ප්‍රමාණය මීටරයක් නම් නැනෝමීටරයක් යනු කුඩා වීදුරු බෝලයක ප්‍රමාණයක්. එයින් ඔබට වැටහේවි එම පරිමාණය කෙතරම් කුඩාදැයි කියා.

කිලෝ මීටර	1	මීටර	1000
මීටර	1	සෙන්ටි මීටර්	100
සෙන්ටිමීටර්	1	මිලිමීටර්	10
මිලිමීටර්	1	මයික්‍රොමීටර්	1000
මයික්‍රොමීටර්	1	නැනෝමීටර්	1000
නැනෝමීටර්	1	ඇංස්ට්‍රම්	10

නැනෝතාක්‍ෂණය කියලා කියන්නේ මෙවැනි නැනෝ ද්‍රව්‍ය විවිධාකරව හැසිරවීමයි. නැනෝතාක්‍ෂණයේදී ඒ ත්‍රිමාණ හෝ ද්වි මාන ද්‍රව්‍ය අවම වශයෙන් එක් මානයකදී හෝ නැනෝ මීටර 1ත් 100 ත් අතර පරිමාණයේ තිබීම වැදගත්. මෙහිදී පරිමාණය වැදගත් වන්නේ නැනෝද්‍රව්‍ය (Nanomaterials)  වල ගුණ සියල්ල ඒ මත රඳා පවතින නිසා. සාමාන්‍ය ද්‍රව්‍යයක් වුවත් නැනෝ පරිමාණයේදී හැසිරෙන්නේ ඉතාම වෙනස් ආකාරයට. එසේ සිදු වන්නේ සාමාන්‍ය ද්‍රව්‍යවල ඇති මහා පරිමාණ ගතිගුණ නැනෝ පරිමාණයේදී නොදක්වන නිසා. උදාහරණයක් විදියට අපේ රටේ ඉතාම ඉහලින් පිළිගත් පුද්ගලයෙකු ඇමරිකාව වැනි විශාල රටකට ගිය පසු ඔහු තවත් එක් පුද්ගලයෙක් පමණයි. ඔහුගේ ඉහළ තත්ත්‍වය අපට වැදගත් වුනාට විශාල රටකදි එය වැදගත් වන්නේ නෑ. ඔහුගේ සුවිශේෂිතාවය ඉහළ යන්නේ අපේ කුඩා රටේදී පමණයි. සාපේක්‍ෂව ගත් කල පරිමාණයේ වෙනස පෙනෙනවා. ඒ අනුව ගුණ වෙනස් වෙනවා. නැනෝ ද්‍රව්‍ය ක්වොන්ටම් යාන්ත්‍ර විද්‍යාවේ (Quantum Mechanics ) නියම වලට අනුව හැසිරෙන්නේ මෙම නැනෝ පරිමාණය තුළදියි. නැනෝද්‍රව්‍ය එම පරිමාණයෙන් පිටතට ගියවිට හැසිරෙන්නේ ඊට හාත්පසින්ම වෙනස් උසස් යාන්ත්‍ර විද්‍යාත්මක (Classical Mechanics) නියම වලට අනුවයි. එවිට ඒවායේ ගුණ සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් වෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් රත්‍රං ලෝහය දිලිසෙන්නේ රන් පැහැයෙන් වුවත්, නැනෝ පරිමාණයට කුඩා කළ රන් අංශු රතු පැහැතියි. ඒ වගේම ඒවායේ භෞතික ගතිගුණ සහමුලින්ම වෙනස් වෙනවා.

දැනටමත් නැනෝතාක්‍ෂණය මිනිස් ජීවිත විශාල පරිවර්තනයකට ලක් කර තිබෙනවා. විශේෂයෙන්ම වෛද්‍ය විද්‍යාව, ඉලෙක්ට්‍රොණික උපකරණ, ජීව ද්‍රව්‍ය (Biomaterials) බලශක්ති ජනනය, උත්ප්‍රේරක, නව ප්ලාස්ටික්- පොලිමර් (බහුඅවයවික) ආදී විවිධ ක්‍ෂෙත්‍රවල දැනටමත් විශාල ආචරණයක් ඇති කිරීමට නැනෝද්‍රව්‍ය සමත් වී තිබෙනවා. ඔබට ආසන්නම නැනෝද්‍රව්‍ය භාවිතයක් වන්නේ සමහර වාහනවල මතුපිට කුණු හෝ ජලය රඳා පැවැත්ම වලකන ආලේපයයි.

සාමාන්‍ය රෙදි ජලය උරා ගන්නා නමුත් නැනෝ ආලේපන ගැල්වූ රෙදි ජලය උරා ගන්නේ නැහැ. ඒවා නෙළුම් කොළයක් සේ ක්‍රියා කර ජලය බිඳිති ආකාරයෙන් පවත්වා ගන්නවා.

නැනෝතාක්‍ෂණය පිළිබඳ මුල්ම සිතිවිල්ල 1959 තරම් ඈතට දිවයනවා. කැලිෆෝනියා පොලිටෙක්නික් විශ්ව විද්‍යාලයේදී පැවති අමෙරිකානු භෞතික විද්‍යා සංගමයේ සැසිවාරයකදී භෞතික විද්‍යාඥ රිචර්ඩ් ෆෙයින්මන් විසින් කරන ලද “There’s Plenty of Room at the Bottom” නම් දේශනයේදී මුලින්ම මේ නැනෝ-තාක්‍ෂණය යන වදන ප්‍රකාශ වූ බවයි පැවසෙන්නේ. ඔහු එහිදී පැවසුවේ  පරමාණු සහ අණු තනි තනිව හැසිරවීම මගින් ඒවායේ ගුණ පාලනය කර නව ද්‍රව්‍ය තැනිය හැකි බවයි. මේ පිළිබඳ වරින් වර විද්‍යාත්මක සමාජයේ විවිධ කතිකා ඇති වුනත් නැනෝතාක්‍ෂණය විශාල පිම්මක් පැන්නේ 1980 දශකයේ දී සිදු වූ සිදුවීම් කිහිපයක් මතයි. Cluster Science නම් වූ භෞතික විද්‍යාවේ නවතම අංශයක් ඇතිවීම සහ Scanning Tunneling Microscope – STM (පරිලෝකන අන්වීක්‍ෂය) සොයාගැනීම නැනෝ තාක්‍ෂණය මෙතරම් දියුණු වීමට හේතු වූ ප්‍රධාන කරුණු දෙකයි. එය මීට පෙර දැකිය නොහැකිව තිබූ කුඩා ප්‍රමාණයේ ද්‍රව්‍ය නිරීක්‍ෂණය කිරීමේ වරම විද්‍යාඥයින්ට ලබා දුන්නා. ඒ සමඟම වාගේ අමෙරිකාවේ රයිස් විශ්ව විද්‍යලයේ මහාචාර්ය රිචර්ඩ් ස්මෝලි විසින් 1985 දී සොයාගත් ෆුලරීන්, බකිබෝල්, සහ ඊට වසර කිහිපයකට පසු සොයාගත් කාබන් නැනෝටියුබ් ආදිය විද්‍යාත්මක කරලියට පැමිණියා. නැනෝ ස්ඵටික, ක්වොන්ටම් තිත්, Atomic Force Microscope (AFM – පරමාණුක බල අන්වීක්‍ෂය) ආදිය භාවිතයට පැමිණීමත් සමඟ සෑම දෙනාම නැනෝතාක්‍ෂණය පිළිබඳ උනන්දු වන්නට පටන් ගත්තා. STM සොයාගත් ජර්මන් භෞතික විද්‍යාඥ ජර්ඩ් බිනින්ග් සහ ස්විස් විද්‍යාඥ හෙන්රිච් රෝරර්  මෙන්ම ෆුලරීන් සොයාගත් අමෙරිකානු විද්‍යාඥ රිචර්ඩ් ස්මෝලි  ද 1986 වසරේදී පිළිවෙලින් භෞතික විද්‍යාව සහ රසායන විද්‍යාව සඳහා වූ නොබෙල් ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලැබුවා

නැනෝටියුබ් සහ සරළ සංයෝග

ලොව වෙනස් කළ බකිබෝලය

නැනෝතාක්‍ෂණය සඳහා සංකල්ප දෙකක් උපයෝගී කරගන්නවා.

Top Down Approach: විශාල ඒකක කුඩා කරමින් අවසානයේ නැනෝමීටර පරිමාණය දක්වා කුඩා කිරීම මගින් තනාගන්නා නැනෝද්‍රව්‍ය නිපදවීමේ තාක්‍ෂණය සහ

Bottom up Approach :  පරමාණුවල සිට නැනෝමීටර පරිමාණය දක්වා විශාල කිරීම මගින් තනාගන්නා ද්‍රව්‍ය නිපදවීමේ තාක්‍ෂණය ලෙසයි

ලංකාවෙත් නැනෝතාක්‍ෂණය මූලික පර්යේෂණ ආරම්භ කරලා ටිකක් කල්. බොහෝ දෙනෙක් නොදන්නවා වුනත් SLINTEC (Sri Lanka Institute of Nano TEChnology) කියලා හඳුන්වන ආයතනයේ මූලික පර්යේෂණ කෙරෙන්නේ මෙම නැනෝතාක්‍ෂණය සම්බන්ධ කරුණු පාදක කරගෙනයි. මෙය ලංකාවේ ප්‍රධාන පෙළේ සමාගම් කිහිපයක් මූල්‍ය දායකත්‍වයෙන් තැනුන ලංකාවේ සහ ලොව පුරා වෙසෙන ලාංකික විද්‍යාඥයින් බොහෝ දෙනෙකුගේ දායකත්‍වයෙන් සැදුම්ලත් තැනක්… දැනටමත් ඔවුන් ඉතා වටිනා සොයාගැනීම් කිහිපයක් සිදු කර අවසන්.

ඉතා ප්‍රවල අන්වීක්‍ෂයන් සොයාගැනීම නැනෝ තාක්‍ෂණය මෙතරම් දියුණු වීමට හේතු වූ ප්‍රධාන කරුණු දෙකයි සේම මේ කරුණු මෙතරම් දියුණු වීම උදෙසා වෙනත් වෙනත් උපකරණ, තාක්‍ෂණ විධි මෙයට දායක වූනා. .. කෙසේ වෙතත් මේ ක්‍රම සහ විධි තවමත් පවතින්නේ තරමක වර්ධනය වන තත්ත්‍වයක. මේවායේ ක්‍රියාකාරිත්‍වය තවමත් බලාපොරොත්තු වන තරමට වේගවත් නැහැ.මේ නිසාම නැනෝ ලිතෝමුද්‍රණ ක්‍රම මගින් පරමාණු එකතු කර විශාල ව්‍යුහ සදාගන්න Bottom up approach මගින් තරමක සාර්ථකත්‍වයක් ලබා තිබෙනවා. මෙහිදී ඇත්තෙන්ම සිදු කරන්නේ නැනෝද්‍රව්‍ය /චිපයන් වැනි දෑ තනාගැනීමයි…   නැනෝ වයර්, අර්ධ සන්නායක වැනි දෑ තැනීමට වෙනත් ක්‍රම භාවිතා වෙනවා. සියුම් පාරජම්බුල කිරණ වර්ණාවලීක්‍ෂ ලිතෝමුද්‍රණ ක්‍රම, ඉලෙක්ට්‍රෝණ කදම්භ ලිතෝමුද්‍රණ ක්‍රම, කේන්‍ද්‍රගත අයන කදම්භ යාන්ත්‍රණ ක්‍රම, පරමාණුක ස්ථර අවසාදනය, වාෂ්ප අවසාදනය වැනි ක්‍රම මගින් ත්‍රිමාණ ව්‍යුහයන් නිර්මාණය කිරීම කරගනු ලබනවා… එසේම ඉහත සඳහන් කළ අන්වීක්‍ෂ භාවිතයෙන් ඒ ඒ ව්‍යුහ සියුම්ව නිරීක්‍ෂණය කිරීම මගින්, මේ ව්‍යුහ නිර්මාණය ස්වයංක්‍රීයව නිරිමාණය වීමට සැලැස්වීම පවා කර තිබෙනවා…

නැනෝ මෝටර

නැනෝ තාක්‍ෂණය විවිධාකාර කටයුතු සඳහා උපයෝගී වෙනවා… නැනෝ අංශුවක සිට, මහා යන්ත්‍රයක ඇති කුඩා ඉලෙක්ට්‍රොණික චිපයක් දක්වා පරාසයක මෙය විහිදෙනවා… දැන් දැන් සෑම ක්‍ෂෙත්‍රයකම වාගේ නැනෝතාක්‍ෂණය උපයෝගී වනවා. ඉලෙක්ට්‍රොණිකව පමණක් නොවෙයි, ජීව විද්‍යාත්මකව, ප්ලාස්ටික්, තීන්ත, ආහාර ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනයේදී, මෙන්ම ආයුධ නිෂ්පාදනය ආදී බොහෝ ක්‍ෂෙත්‍රවල මෙසේ නැනෝතාක්‍ෂණය උපයෝගී වෙනවා. මෙය දැන් දැන් යුධ තාක්‍ෂණික සහ බුද්ධි අංශ තොරතුරු එක් රැස් කිරීමේදී භාවිතා කරන සියුම් උපකරණ තැනීමට වඩාත්ම වැදගත් වනවා. කාර්යක්‍ෂම සූර්ය බලශක්ති පද්ධති සැකසීමට නැනෝ අංශු එබ්බවූ සූර්යකෝෂ තැනීමත් තාක්‍ෂණයේ මහා පිම්මක් ලෙස සැලකිය හැකියි.

යුධ තොරතුරු තාක්‍ෂණය හොරා ගන්නට…..නැනෝරොබෝවරු

සුනම්‍ය සූර්ය කෝෂ- ඕනෑම තැනකට සුදුසුයි

සෑම හොඳ දෙයකම අහිතකර පැත්තක් ද ඇති නිසාම, මෙයින් අහිතකර සෞඛ්‍ය සහ පාරිසරික තත්ත්‍වද ඇති වන්නට පුළුවනි. මෑතකදී සපත්තු-මේස්වල දුර්ගන්ධය දුරු කිරීම සඳහා නිපදවූ රිදී නැනෝඅංශු, පාදයේ දුර්ගන්ධය ඇති කරන අහිතකර බැක්ටීරියා මෙන්ම හිතකර බැක්ටීරියා ද වනසන බව සොයාගෙන තිබෙනවා. එසේම මේ නැනෝ අංශු ආඝ්‍රාණය කළ මීයන්ගේ මොළයේ සහ පෙනහළුවල ඒවා තැන්පත් වන බවත් එයින් ඔවුනට අහිතකර ආචරණ ලබා දෙන බවත් සොයාගෙන ඇති අතර සමහර අවස්ථාවල මේ නිසා මීයන්ගේ සම ඉක්මනින් වයසට යාමක් පෙන්නුම් කර ඇති බවත් සොයාගෙන තිබෙනවා. එසේම ටයිටේනියම් ඩයොක්සයිඩ් නැනෝඅංශු ආඝ්‍රාණය කළ මීයන්ගේ ඩීඑන්ඒ වලට සිදුවූ හානි නිසා පසු කලෙක පිළිකා, හෘද රෝග, ස්නායුගත රෝග සහ ඉක්මනින් වයසට යාම වැනි ලක්‍ෂණ පෙන්නුම් කර තිබෙනවා. ඒ වගේමයි නැනෝතාක්‍ෂණයේ මූලිකම ප්‍රචාරකයා වන කාබන් නැනෝටියුබ් ආඝ්‍රාණය කිරීමෙන් ඇස්බැස්ටෝස් ආඝ්‍රාණය කිරීමකට සමාන අහිතකර ප්‍රතිඵල ලබාදෙන බවත සොයාගෙන තිබෙනවා…. මේ අනුව අපට ඉතාමත් වැදගත් වන නැනෝ තාක්‍ෂණයේත් අහිතකර පැත්තක් තියෙනවා.

නැනෝතාක්‍ෂණය කියන්නේ දිනෙන් දින, පැයෙන් පැය අළුත් වන ක්‍ෂෙත්‍රයක්… ඒ වගේමයි ඒ පිළිබඳ නිකුත් වන පුවත්, පළවන ලිපි තොරතුරු ආදිය නිරන්තරවම අළුත් වෙනවා. මේ පිළිබඳ පර්යේෂණ කරන උදවිය නම් නිතරම ඒ පිළිබඳ දැනුවත් වෙනවා… ඒ වගේමයි අනාගතයේ ඉතාම හොඳ රැකියා අවස්ථා, පර්යේෂණ මේ මගින් ඇති වන්නට පුළුවනි…

නැනෝ යන්ත්‍ර කියන දේ තවමත් අත්හදා බැලීම් තත්ත්‍වයේ ඇති සංකල්ප පමණයි. ඒ වුනත් හැම සාර්ථක නිපැයුමක්ම මුලින් සංකල්පයක් වශයෙන් හටගෙන වැඩෙන නිසා වගේම, යම් යම් පර්යේෂණ වලින් මේ නැනෝ යන්ත්‍ර වල පැවතීම අනාගතයේදී ඇති විය හැකි බවට තහවුරු වීම නිසාම බොහෝ දෙනෙකුගේ අවධානය මේ වෙතට යොමු වී තිබෙනවා.

මේ නැනෝ යන්ත්‍ර යනු, එක්කෝ කුඩා මිසෙල්ලාවක් සේ සැකසුන පරමාණු කිහිපයක් වන්නට හෝ, යම් යම් අණුක සැකැස්මකින් සමන්විත සරළ සංයෝගයක් වුවත් වන්නට පුළුවන්. මේ නැනෝ යන්ත්‍ර විවිධ ක්‍ෂෙත්‍රයන් හි ක්‍රියාත්මක කරවන්නට පුළුවන්. වෛද්‍ය විද්‍යාවේ මේ යන්ත්‍රවලට විශාල වැඩ කොටසක් කරන්නට පුළුවන්. උදාහරණයක් වශයෙන් සෛල වලට ඖෂධ බෙදාහැරීම (Drug Delivery) වැනි කටයුතු වලදී මේ යන්ත්‍ර යොදාගැනීමට පුළුවනි.  සමහරවිට පිළිකා මර්ධනයේදී අදාල පිළිකා සෛල වලට එරෙහිව ඖෂධ සැපයීමේදී පිළිකා සෛල මෙන්ම නිරෝගී සෛල වලටද හානි පැමිණෙනවා. මෙවැනි අවස්ථාවක නැනෝයන්ත්‍රයකට ඈඳූ ඖෂධයක් පිළිකා සෛල වෙතට ඉලක්ක කර මුදාහැරීම කළ හැකියි. එම නැනෝ යන්ත්‍රය පිළිකා සෛල හඳුනාගෙන ඒ වෙතට ලඟා වු පසු ඖෂධ මුදා හැරීම කළ හැකියි.

 

මෙහිදී විශේෂයෙන් සැළකිළිමත් විය යුතු කරුණ වන්නේ මේ නැනෝ යන්ත්‍ර මිනිස් ශරීරයට අහිතකර නොවීමට වග බලා ගැනීමයි. මේ නිසාම නැනෝ යන්ත්‍ර නිපදවීමට පර්යේෂණ කරන විද්‍යාඥයන්ට විශාල බාධකවලට මුහුණ පාන්නට සිදු වී තිබෙනවා. ඒ තමයි නැනෝ යන්ත්‍ර ඖෂධ මුදාහැරීමට සකස් කළ හැකි යාන්ත්‍රණය සොයාගැනීම. ඒ නැනෝ යන්ත්‍ර නියමිත පරිදි පිළිකා සෛල වලට පමණක් ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සකස් කිරීම. නැනෝ යන්ත්‍ර ශරීරයට අහිතකර නොවන සේ ශරීරයෙන් බැහැර කිරීමට හැකි වනලෙස සකස් කිරීම… මේ ආදී වශයෙන් නොදන්නා පරාමිතීන් විශාල සංඛ්‍යාවකට පිළිතුරු සපයන්නට විද්‍යාඥයන්ට සිදු වී තිබෙනවා.

වෛද්‍ය ක්‍ෂෙත්‍රයේදී මෙන්ම ආරක්‍ෂක ඔත්තු සේවා වලටද මේ නැනෝ යන්ත්‍රවල උපයෝගීත්‍වය ප්‍රයෝජනවත් වෙනවා. අති සූක්‍ෂම ලෙස සැකසූ ඔත්තු බැලීමේ යන්ත්‍ර, කුඩා මයිකුෆෝන, කැමරා, ආදී දේ සැකසීමට කුඩා චිපයන්, කුඩා ඉලෙක්ට්‍රොණික උපාංග පිළයෙල කිරීම ආදියට නැනෝ තාක්‍ෂණය යොදාගන්නවා. මෙවන් දෑ සංකල්ප ලෙස පැවතියත්, අමෙරිකානු නාවික හමුදා පර්යේෂණායතනය වැනි අති රහස්‍ය අමෙරිකානු පර්යේෂණායතනවල මෙවන් පර්යේෂණ දැනටමත් සිදුකෙරෙමින් පවතිනවා.

ඔත්තු බලන නැනෝ මැස්සෝ….

ඊට අමතරව නැනෝ තාක්‍ෂණය වැදගත් වන අනෙක් ක්‍ෂෙත්‍ර වන්නේ රසායන විද්‍යාවයි. Lab on Chip නම් සංකල්පය වන අති සූක්‍ෂම ලෙස සැකසූ විශ්ලේෂණයන් වලට යොදාගන්නා කුඩා උපකරණ මේවාට හොඳම උදාහරණයයි. මෙය වෛද්‍ය ක්‍ෂෙත්‍රයේදී ද උපයෝගී කරගත හැකියි. මෙමගින් අප භාවිතා කරන සාම්පලය මිලිග්‍රෑම් හෝ මයික්‍රෝග්‍රෑම් පුමාණයක් වැනි අතිශය සුළු ප්‍රමාණයකට සීමා වන අතරම නාස්තිය අවම වෙනවා. එසේම ප්‍රතිඵල ලබා දීමද ඉක්මනින්ම සිදු වෙනවා. එසේම සමහර හානිකර ද්‍රව්‍ය, විකිරණශීලී ද්‍රව්‍ය වැනි දෑ ද පහසුවෙන් ආරක්‍ෂා සහිතව විශ්ලේෂණය කිරීමේ හැකියාව ලැබෙනවා.

නැනෝ තාක්‍ෂණයේ තවත් ප්‍රයෝජනවත් ක්‍ෂෙත්‍රයක් වන ක්‍ෂුද්‍ර විද්‍යුත් යාන්ත්‍රික පද්ධති Micro Electro Mechanical Systems (MEMS) සහ නැනෝ විද්‍යුත් යාන්ත්‍රික පද්ධති Nano Electro Mechanical Systems (NEMS) මෙම නැනෝ යන්ත්‍රවලට දිය හැකි සරළම උදාහරණයයි. මේවා විවිධ ක්‍ෂෙත්‍ර වල භාවිතා වන අතර මෙම විෂයය තවමත් සීඝ්‍ර ලෙස වර්ධනය වන පර්යේෂණ ක්‍ෂෙත්‍රයක්. මෙහි වඩාත්ම වැදගත් කොටස් වන්නේ Sensor හෙවත් සංවේදකවල භාවිතයයි. අප සැවොම දන්නා iPhone වැනි Smart Phone තාක්‍ෂණය ඇති ස්පර්ෂ සංවේදනය අනුව ක්‍රියාකරන මුහුණත් ඇති පරිඝණක තිර, දුරකථන වැනි උපකරණවල සංවේදන ලබාගැනීමට, ඒවා වැටීමකට ලක්වන විට උපකරණ ඉබේම ක්‍රියාවිරහිත වන ලෙස සැකසීම, Nintendo, Wii වැනි ක්‍රීඩා උපකරණවල පාලක  වල වේගය, චලනය වැනි සංවේදන පාලනයට යොදාගන්නේ මෙවැනි තාක්‍ෂණයන් වනවා.

 

ඉතින් මේ නැනෝ යන්ත්‍ර කියන ලේසියට හදන්නට බැහැ. මේවා තැනීමට බාධක එමටයි. මුලින්ම මේවායේ ප්‍රමාණය- පරමාණු කිහිපයකින් යන්ත්‍රයක හැකියාවක් ඇති දෙයක් තැනීමම බාධකයක්. එසේම ඒවාට පරමාණු ඇමිණීම පහසුවෙන් කළ හැක්කක් නොවෙයි, හරියට බොක්සිං අත්වැසුම් පැළඳගෙන ලෙගෝ වලින් යමක් තැනීම වැන්නක්…  මෙම මූලික බාධකය ජයගතහොත් අනාගතයේ නැනෝ යන්ත්‍ර සෑදීමේ කටයුත්ත ඉක්මන් වන බවයි විද්‍යාඥයින් පවසන්නේ. මෙයින් වඩාම අවධානයට ලක් වුන කරුණ නම් මෙතිල් CH₃  ඛණ්ඩයේ හයිඩ්‍රජන් පරමාණු ඉවත් කර කාබන් පරමාණු එකිනෙක ඈඳාගනිමින් යන්ත්‍රයක් තැනීමට සැලසුම් කිරීමයි. නමුත් මෙහි ප්‍රධානතම බාධකය වන්නේ  ඒ පරමාණු, අප ඉලක්ක කරන ස්ථානයට සවි නොවී වෙනත් ස්ථානවලට සවි වීම මගින් සිදු වන වෙනස්කම් පාලනයට තවමත් හැකියාවක් නොමැතිකමයි. අප දන්නා පරිදි කාබන් යනු ලෝකයේ වැඩිම සංයෝග සංඛ්‍යාවක් තැනීමට දායක වන මූලද්‍රව්‍යයයි. ඒ නිසාම මෙය සෑම පරමාණුවක් සමගම පාහේ සම්බන්ධ වීමට හැකියාවක් දරනවා. එසේම සමහර පරමාණු කාබන් පරමාණුව සමග තනන බන්ධන කැඩීමට අපහසුයි, මේ නිසා වැඩිපුර ශක්තියක් ඒ බන්ධන කැඩීමට යෙදවිය යුතු වෙනවා. නැනෝ යන්ත්‍ර තැනීමට කාබන් ඉතා යෝග්‍ය මූලද්‍රව්‍යයක් වුවත්, මෙවැනි බාධක නිසා එය තරමක් අපහසු වී තිබෙනවා.  එසේම රසායනික සංකලනයට පරිඝණක මගින් සැකසූ ආකෘති, විවිධ ගණනය කිරීම් ආශ්‍රයෙන් ලබා ගන්නා ආසන්නතම අගයයන් ආදිය උපයෝගී කරගෙන මේ යන්ත්‍රවල සිහිනය කවදා හෝ සැබෑ කරගැනීමට ලොව පුරා විද්‍යාඥයින් දිවා රෑ වෙහෙසෙනවා.

එසේම මෙම නැනෝ යන්ත්‍රවල ඇති ප්‍රයෝජනවත් භාවය මෙන්ම එහි ඇති භයානක කමද මේවා තැනීමට බාධකයක් වී තිබෙනවා. උදාහරණයක් ලෙස ස්වයං ප්‍රතිවලිත වීමකට හෝ තමන් විසින්ම තවත් යන්ත්‍රයක් තනාගත හැකි  නැනෝ යන්ත්‍රයක් තැනුවහොත්, එය සෑම විටම 2 ගුණාකාර වලින් ප්‍රතිවලිත වෙනවා. එවිට සෑම චක්‍රයක් අවසානයේදීම එය දෙගුණ වෙනවා. මෙවන් යන්ත්‍රයකට මිනිස් DNA හෝ යම් එන්සයිමයක කටයුතු වෙනස් කරන නැනෝ යන්ත්‍රයක් ඈඳා මුදාහැරියහොත් මිනිස් සංහතිය මෙලොවින් තුරන් වීමට වැඩි කාළයක් ගතවන්නේ නැහැ… මෙවැනි තාක්‍ෂණයක් ත්‍රස්තවාදීන් අතට පත් වුවහොත් සිදු විය හැකි විනාශය ගණනය කරන්නට බැහැ.

කෙසේ වෙතත් ලෝකය බිහි වූ දා සිටම නැනෝ යන්ත්‍රවල අණසකට යටත් වී හමාරයි. අප දන්නා හොඳම නැනෝ යන්ත්‍රය වන්නේ සෛලයයි. එයට අභියෝග කිරීමට කිසිවකට බැහැ. එය තමන් විසින්ම ප්‍රතිවලිත වන, තමන්ටම ආවේණික කටයුතු කරන, තමන් විසින්ම පාලනය වන ස්වාධින ව්‍යුහයක්… ලොවේ කිසිම බලවතෙකුට මෙහි ක්‍රියාකාරීත්‍වය 100% ක් පාලනය කරන්නට බැහැ. මේ නිසාම නැනෝ යන්ත්‍ර කෙරෙහි අවධානය දක්වන බොහෝ දෙනා සෛලවල ක්‍රියාකාරීත්‍වය ගැන සැළකිළිමත් වන්නේ ඉන් උගතහැකි බොහෝ පාඩම් ඇති නිසායි…. ඉතින් ඒ අනුව ගත් කල අපි සැවොම මේ නැනෝ යන්ත්‍රවල ක්‍රියාකාරීත්‍වයට නතු වූ රොබෝවරුන් සමුහයක්.

පෙර සඳහන් කළාක් මෙන් නැනෝ තාක්‍ෂණය කියන්නෙ ඉතාමත් වේගයෙන් නව සොයාගැනීම් සිදු වන ක්‍ෂෙත්‍රයක්. මේ නිසාම එය අනාගතයේදී ඉතාම දියුණු වෙනවා. රජයක් විදියට මෙන්ම පෞද්ගලික සමාගම් වලින් වුවත් සිය නිශ්පාදනයන්ට නැනෝතාක්‍ෂණය යොදාගතහොත් එයින් ලැබිය හැකි ලාභ බොහොමයි. නමුත් ලංකාව වැනි රටක පහසුකම් අවම නිසා ඒ සඳහා වැයවන නිශ්පාදන පිරිවැය අධිකයි. මේ සඳහා රජයෙන් සහන ලබා දෙනවා නම් ඇත්තෙන්ම ඉතා හොඳ ප්‍රතිඵල ලැබේවි.

මේ තියෙන්නේ රිවිර පත්තරයට යොමුව

http://www.rivira.lk/online/2017/07/08/117504

 

දියුණු වෙවී ආපස්සට යමු…. ජීවිතය ලස්සන වේවි…… මෙවර රිවිර ලිපිය

අපේ ගමේ ආච්චිගෙ ගෙදර අවුරුදු තිස්පහකට විතර ඉස්සර හරිම අපූරු තැනක්. ගෙදර එළදෙන්නු හත් අට දෙනෙක් හිටියා. උන්ට කාලෙන් කාලෙට වසුපැටවුන් ලැබෙන නිසා අපට කවදාවත් එලකිරි වලින් අඩුවක් වුනේ නැහැ. හරක් බැඳලා තිබුණේ වත්තේ තිබුණු පොල්ගස් වල. උන්ගේ ගොම පෝර සියල්ලම එකතු වුනේ එක මඩුවකට.. සීයා ඒකෙන් පෝර හදනවා… දැන් අපි ලොකුවට ඕගැනික් පෝර කියන්නෙ මෙන්න මේ ගොම පෝර එකතු කරලා ග්ලිරිසීඩියා කොළ, දහයියා අළු ආදිය මිශ්‍ර කරලා හදන පෝර වලට. වත්තේ පහල හොඳට වැඩුන කොහිල ගාලක් තිබුණා. ඒ කොහිල ගාලට යාබදව තිබුණේ පොල් ලෙලි වලක්. ගෙදර එකතු වෙන පොල් ලෙලි සියල්ලම වාගේ එකතු වෙන්නේ එතැනට… පොල් ලෙලි වලේම වියළුණු පොල් අතුත් පල් වෙනවා. දින දෙක තුනක් පල්වන පොල් අතු ලස්සනට වියෙන්නේ අපේ අම්මගේ, පුංචි අම්මලාගේ සහ ආච්චිගේ අත්වලින්… පසුකාලීනව මමත් පොල් අතු වියන්න පුරුදු වුනා…

සමහර දවස්වලට ආච්චි පොල් ලෙලි ගොඩ දානවා… පලාතෙ ඉන්න බෑ ගඳේ… නමුත් ටික වෙලාවකින් නහයට හුරු ගතියක් දැනෙනවා… පොල් ලෙලි එක්කම මඩ පුවක් ගෙඩිත් එලියට එනවා.. ඒවා දියට දාන්නෙ සීයා… සීයා ඒවා එකතු කරලා බුලත්විට කන්න වෙනම එකතු කරගන්නවා. පොල්ලෙලි වල ලඟම ඇති කොටයක් උඩ තබාගෙන පොල් ලෙලි තලන්න අපිත් උදවු වෙනවා… මුලින් අමාරු වුනත් සැරෙන් සැරේ වතුරෙ දාලා සෙමින් සෙමින් පොල් ලෙලි තලනකොට අවසානයේ ලස්සන සුදුපාට පොල් කෙඳි සහිත පොල් ලෙල්ලක් ඉතිරි වෙනවා. පොල් කෙඳි අතර ඇති කොහු බත් වෙනම ගොඩකට එකතු වෙන්නේ කිසිම දෙයක් අපතේ යවන්නෙ නැති සංකල්පය ඔස්සේ… ඒවා පසුව අර සීයාගේ කොම්පෝස්ට් ගොඩට එකතු වෙනවා.

පොල් කෙඳි පෑදුන පොල් ලෙල්ල වියලන්නේ එක්කෝ පැදුරක දාලා, නැතිනම් ලණුවක එල්ලලා… දවස් දෙක තුනක් වේලෙන පොල් කෙඳි ආච්චිගේ අතින් අපූරු කොස්සක් බවට පත් වන්නේ අපටත් නොදැනීම… තරමක් මහත මල්කෑර කෝට්ටක අගින් තැබෙන පොල් කෙඳි එකට බැඳෙන්නේ කොහු ලණුවකින්… එයත් තැනෙන්නේ අර කෙඳි වලින්මයි.. වියන්න බැරි පොල් අතුවල ඉරටු ගන්නට අපිත් සහභාගී වෙනවා. ඒ ඉරටු මිටි බැඳිලා මඩුවකට එකතු වෙනවා. ඒ ඉරටු මිටි ඉදල් බවට පත් වන්නේ කොසු නිපදවීමේ යාන්ත්‍රණය මගින්ම තමයි. ඉරටු හදලා ඉතිරිවන පොල් කොළ සහ පොල් නාරටි වියැලිලා කුස්සියේ පැත්තක එකතු වෙන්නෙ ඉවුම් පිහුම් වලට සහභාගි වෙන්න. ඒ අයට ගස් වලින් වැටෙන් කොලපු ආදියත් එකතු වෙනවා. සමහර කොලපු නම් අපූරු නිමැවුම් බවට පත් වන්නේ ඉස්කෝලෙ අත්වැඩ පීරියඩ් එකේදී.

 

ගොම පෝර ගොඩ  සාරවත් වෙන්න ගෙදර ඇති කරන කිකිළියෝ කීප දෙනත් දායක වෙනවා. එයාල එක්ක බේර ගන්න බැරිම එලවලු පාත්ති ටික තමයි. කුඹුරේ එක කොණක් ගොඩ කරලා තැණුන එලවලු පාත්තියේ අයිතිකාරයා සීයා.. උදේ පාන්දර නැවුම් එළකිරි වීදුරුවක් බීලා කුඹුරට යන සීයා වැඩ අවසාන කරන්නේ එලවලු පාත්තියෙන්. එතැන නැති දෙයක් නෑ. මිරිස්, වම්බටු, බණ්ඩක්කා, කැකිරි, වට්ටක්කා, කරවිල, පතෝල, වැටකොලු ආදිය වගේම මුකුණුුවැන්න, සාරණ සහ නිවිති ඒ පාත්තියේ නිත්‍ය සාමාජිකයො… කුඹුර වටකර තිබෙන වේල්ල දිගට තියෙන්නේ කුරුඳු පඳුරු… අතරින් පතර කෙසෙල් පඳුරුත් නැතුවාම නොවෙයි… පතෝල වැටකොළු වගේ වැල් යවන්න ආධාර කරගන්නේ පාත්තිය වටා හිටවපු කිතුල් රීප්ප ආධාරකරගෙන ඇදුන ලණු සහ කෙසෙල් පිති තීරු ගසා හදාගත්ත පටි… වැඩීගෙන එන වැටකොළු, පතෝලා ආදිය පළතුරු මැස්සාගෙන් ආරක්‍ෂා වෙන්නේ පරණ පත්තර ආධාරයෙන් අපි හදලා දෙන කවර වලින්.. ඒ කවර වැල්වල ගැටගැසෙන්නෙ වියැළුණු කෙසෙල් පිති තීරු ආධාරයෙන්. පාත්තියට පෝර දැම්මට පස්සේ ඒවා තැන තැන විසුරවන්නේ කුකුළු හමුදාව.. ඒ අතරම ඔවුන් අතරින් පතර හැදෙන කුඩා තණකොළ ගසුත් ගලවන නිසා සීයා උන්ට මොනවත් කියන්නෙ නෑ… නමුත් එලවලු පැලයක් ගලවපු දවසට නම් සෑහෙන බැණුම් අහනවා…

පාත්තියේ පැත්තකින් මඤ්ඤොක්කා ගස් කීපයක්, බතල පාත්තියක්, ඉන්නල කන්දක් වගේම නිල් මානෙල් මල් හැදෙන පොඩි පොකුණකුත් තිබෙනවා. බතල කන්ද හාරන දවස අපේ ප්‍රියතම දවසක් කහ බතල දෙක තුනක් පස් එක්කම අමුවෙන්ම බඩට යන්නේ පෙරේතකම නිසාම නෙවෙයි, අනිත් අයට නොදී රස බලන්න තියෙන ආසාවට. බෝලවගේ මහත බතල ගෙඩියක් තිබුණාම ඒක පුංචි මම්මා වගේ කියන්නෙ ඇය පවුලෙම මහතට හිටිය කෙනා නිසා…. දැන් ඉන්න වල් ඌරො, ඉත්තෑවො ඉස්සර කාලෙ සීයගේ වගාවට කරදර කරන්න ආවෙ නෑ.. උන් කැලේට වෙලා උන්ගෙ වැඩක් බලාගෙන හිටියා… ඒ නිසාම අපට උන්ගෙ මස්වල රස බලන්න ලැබුණෙත් නෑ.. දැන් කාලෙ වගේ… පාත්තිය අයිනෙ තිබුණ පොකුණෙ නිතරම කිතුල් කඳක්, ගස්වල කඳන් කීපයක් පදම් වෙන එකත් සිදු වෙනවා.  මානෙල් මල් කඩන්න පොකුණට නැඹුරු වෙලා වැටිලා වතුර පෙවුන දවස් මතක් වෙනකොට තවමත් ජීවත් වෙලා ඉන්න එක ගැනත් පුදුමයක් තිබෙනවා. ඒ පොකුණ කොනේ පන් ගස් හැදුන පන් විලක් තිබුණා. කාලෙන් කාලෙට ඒ පන් කොළ කපලා වේලලා, කුකුළු සායම් දාලා පාට කරපු පන්වලින් පැදුරු සහ පන් මලු වියන එකත් ආච්චිගේ විනෝදාංශයක්.

බොහොමයක් දෙනා නිදා ගත්තෙ පන් පැදුරු වල, සීයා නම් නිදා ගත්තෙ ලණු ඇඳේ.. ලණු ඇඳ උඩ දාපු පැදුර කියන්නෙ දැන් භාවිතා වන හැම මෙට්ටයක්ම පරදන දෙයක්. ඇඟේ හැඩයට වෙනස් වෙන ගතිය වගේම අංශක 360 න්ම වාතාශ්‍රය ලැබෙන, නිදා ගන්න අවස්ථාවෙත් ශරීරය සම්බාහනය වන අපූරු ක්‍රමයක්. මේ නිසාම මිනිසුන් නිරෝගීව උදේ අවදි වුනා කියන්න පුළුවන්. පන් මලු කියන්නේ ස්වභාවික ද්‍රව්‍ය වලින් සැකසූ මලු. මේවා කාලයක් පාවිච්චි වෙනවිට දිරන්න පටන් ගන්නවා ස්වභාවිකවම දිරන මේ මළු අවසන් වෙන්නේ වත්ත පහල කුණු ගොඩෙන්. නමුත් ඒවා පරිසරයට හානියක් නෑ.. පරිසරයෙන්ම ඉපදිලා පරිසරයෙන්ම අවසන් වෙනවා.

කුඹුරෙ වතුර බඳින කාලෙට අපට හරි ජොලි. ඒක තමයි අපේ පිහිණුම් තටාකෙ. දැන් වගේ කෘමිනාශක ගහන්නෙ නැති නිසා වතුර ඇත්තෙන්ම පිරිසිදුයි. අස්වැන්න නෙළුවට පස්සෙ කුඹුර තමයි අපේ පිට්ටනිය. කුඹුරේ ලොකු වලවල් හාරලා සුදු වැලි ගොඩ දාන්නෙ මේ කාලෙට. අඩි දෙක තුනක මඩ අයින් කළාට පස්සෙ මතු වෙන්නෙ සුදුම සුදු සුදු වැලි. ඒකට අපි හැමෝම උදවු වෙනවා. වැලි ගොඩ දාපු වලවල් වල වතුර පිරුණාම ඒකත් අපිටම තමයි. හැබැයි දැන් ළමයි වගේ ඒවයෙ පැනලා ගිලිලා මැරෙන්න නම් ගියේ නෑ අපි…

වත්තේ හැම තැනම තිබුණ පළතුරු ගස් නම් අවුරුදු තිහක් ගිහිල්ලත් තවම ඒ වගේම තිබෙනවා. මැංගුස් ගහ ඉස්සර වගේම පළදාව දුන්නත්, ඒක මහ ගහක්… ඉස්සර අත්තෙන් අත්තට නැගපු අපි දැන් මැංගුස් කඩන්නේ රිටක උදවුවෙන්.. වත්තේ තිබුණ මහා ඩොංගා ගස් දෙක නම් ලී බවට පත් වුනා… අගෝස්තු මාසෙ ගෙඩි හැදෙන ඩොංගා ගහට පොලු ගහලා කහපාට ඩොංගා කඩාගෙන කන එක මේ ලියන වෙලාවෙත් කටට කෙළ උණනවා. ඩොංගා ඇට ගිලුනාම පස්සෙන්දා ඒවා අයින් කරගන්න සෑහෙන වෙහෙස මහන්සියක් දරන්නත් වෙනවා. ඒකට උදවු වෙන්නේ වත්තේ හැදෙන පැපොල් ගහේ ගෙඩි… ඒ කාලේ කොච්චර පැපොල් කෑවද කියනවා නම් දැන් පැපොල් කන එක එපා වෙලා තියෙන්නෙ.

පොල් වගේම කිතුල් ගසුත් වත්තෙ තැනින් තැන තිබුණා… මලක් පීදීගෙන එන කාලෙට ගමේ ඉන්න කෙනෙක් ඇවිත් ගහ හැර ගහනවා. හැර ගහනවා කියන්නෙ ගහට සවිමත් පොලු තබා බඳිමින් ඉහලට යන්නට මගක් පාදා ගන්න එක… ඒකෙ තේරුම අපට පැණි සහ හකුරු ලැබෙනවා කියන එක තමයි. මල් කපන එක කලාවක්, එයටම වෙන් වූ පිහිය අපි කාටවත් අල්ලන්න ලැබෙන්නෙ නෑ… ඇල්ලුවොත් වෙන්නේ ඇඟිල්ලක් දෙකක් කැපෙන එක විතරයි… ඒ තරම් මුවහත්, මල පීදෙන කාලෙට නැවුම් මුට්ටියක් ඇතුලත පුච්චලා සකසා ගන්නවා.. සමහර විට මුට්ටි දෙකක් තිබෙනවා. එකක් පැණි සෑදීමට අවශ්‍ය තෙලිදිය ගන්න. ඒකට සුවිශේෂී ගස් ජාතියක පොතු දමා තෙලිදිය පැසවීම නවත්වා ගන්නවා. අනෙක් මුට්ටිය එල්ලන්නේ රා වලට අවශ්‍ය තෙලිදිය ලබා ගන්න. ඒවා අපට අකැපයි.

ලොකු හට්ටියකට හැමදාම එකතු වෙන තෙලිදිය ලිපේ පැසෙන්නෙ ආච්චිගෙ අධීක්‍ෂණයෙන්. දිනක් දෙකක් එසේ පැසෙන තෙලිදිය පිටතට එන්නේ කිතුල් පැණි ලෙසින්. ඒ කිතුල් පැණි එකතු වෙන්නේ තවත් මුට්ටියකට, සමහර වෙලාවට පැණි තව තවත් හිඳවලා හකුරුත් හැදෙනවා.

හකුරු පදම වෙනස් වුනාම හැදෙන්නේ ලාකඩ වගේ ජාතියක්.. ඒවා ගුණසිරි බුල්ටෝ වගේ…අයිතිය අපට.. එයින් ගුලියක් කටේ දාගෙන දවස පුරාම උඩ තල්ලෙයි යට තල්ලෙයි අලවගෙන කෙල පෙරාගෙන කන එකත් අපේ විනෝදාංශයක්… සමහර වෙලාවට පැණි මුල් හැදෙනවා. පුවක් ගසක කොලපොතක් පිරිසිදු කරලා හොඳින් පැසක් හදලා එයට පැණි දාලා ලිපට උඩින් ඇති අගුවේ එල්ලනවා. කොළපොත තුලින් තව තවත් ජලය වාෂ්ප වෙලා පැණි මුල ඇතුලෙ හැදෙන්නෙ වැලි හකුරු… ඒ වැලි හකුරු කියන්නේ සීනි ස්ඵටික. ඒවා මාර රහයි… කර කර ගාලා හැපෙන්නෙ… පැණිමුල් එල්ලන්නෙ කුස්සියේ දුමේ. දුම කියන්නෙ ලිපට උඩින් ලී ආධාරයෙන් සැකසුන ගබඩාව, කොස් ඇට, ගන්දෙල්, වියැළුණු බත්, කරවල, උම්බලකඩ ආදී ආහාර වගේම යම් ප්‍රමාණයකට දර ගොඩකුත් එතැන එකතු වෙන්නෙ වැහි කාලයට භාවිතා කරන්න.  එතැන ගින්දර රස්නයට සියල්ලම හොඳින් වේලෙනවා. මේකත් ලිපෙන් හානි වන තාපය භාවිතා කරන එක ක්‍රමයක්.

වත්තෙ පැත්තක ඉඟුරු පාත්තියක් සහ කහ පාත්තියක්, ඒකට දාන්නෙ වී පොතු, පස බුරුල් වෙලා අල හොඳට බහින්න. හීං අරත්ත, ආඩතෝඩා, ඇත්තෝර, විසකුම්භ, වගේ බෙහෙත් ජාතිත් වත්තෙම පැත්තක තිබෙනවා. සීයගෙ ආදරණීයම වගාව තමයි බුලත් වැල්ටික. කවුරු ආවත් කඩන්න දෙන්නෙ නැතුව තමන්ම කඩලා දෙන්නේ, බුලත් වැල් වලට ලෙඩ බෝ වන නිසා. ඊට අමතරව ගම්මිරිස් වැල් කීපයක්, කරාබු ගහක් ආදිය වත්තේ කොතැනක හෝ තිබුණා. මේ නිසා ඇත්තෙන්ම ජීවන රටාව හරිම ස්වයංපෝෂිතයි. සියල්ලම තමන් විසින්ම සපයා ගනු ලැබුවා.

ගෙදර හැමෝම වැඩට උදව් වෙන නිසා හැම දෙනාම වෙහෙස මහන්සි වෙලා වැඩ කරන්න වෙනවා. දර අහුලන්න, පලා කඩන්න වගේම කුඹුරේ එළවලු පාත්තියේ වැඩ කරන්න හැමෝම යනවා. නාන ලිඳ සවස් තුන්සිය හැටපහ පුරාම උතුරලා යනවා.. ඒ අසල කණ්ඩියෙන් ඉපදිච්ච උල්පත්වලට තේ කොල තියලා පීලි හදන එක නාන්න ගියාම අපේ විනෝදාංශය. පණිට්ටුව ලිඳට ගහලා වතුර පණහක් නාන්නෙ සබන් ගාන්න… වතුර පණිට්ටු සීයක් කියන්නෙ සෑහෙන නෑමක්, ඒ වගේම ඇඳට හොඳ ව්‍යායාමයක්. මේ නිසා දැන් වගේ  තඩි බඩවල් කාටවත් තිබුණෙ නෑ..ජිම් නොගියත්, හොඳට කට්ස් දාපු ඇඟවල් කීපයක්ම ගමේ තිබුණා.. කාන්තාවන් වුනත් බොහොම නිරෝගීව සිටියෙ…

උණක් හැදුනාම සීයා තෙල් මතුරනවා. ඒ මන්තර වල වැඩිහරියක් තිබුණෙ බුදුගුණ. කහ ඩිංගක් උරච්චි කරලා සුදු හඳුන් පොඩ්ඩක් දාපු තෙල් හරිම සුවඳයි. තෙල් මතුරලා ඉවරවෙනකොට ලෙඩත් හොඳයි. ඉඟුරු කොත්තමල්ලි වෙනිවැල් ගැට තම්බපු වතුර වේල් දෙකක් බීවාම ඕනම ලෙඩක් නිට්ටාවට සුවයි.

හවසට අපි ඔක්කොම රේඩියෝව ලඟට කිට්ටු වෙන්නෙ මුවන් පැලැස්ස අහන්න… සමහර දවස්වලට හන්දියේ ගෙදරත් අහනවා.. පරණ අයට මතක ඇති. වේවැලක් නැති පාසැලක් කතාව තමයි ලමා අපට වැදගත්, ඒකෙ හිටපු ජිල්ජෝනා සහ වැන්දබෝනා ගෙ චරිත මතක හිටින ඒවා..හවස් වෙනකොට සීයා පැට්‍රල්මැක්ස් එකට භූමිතෙල් දාලා හුලං ගහනවා. ඒ හුලංපාරත් එක්ක මැද තිබෙන රෙදි මැන්ටල් එක රිදී පාටින් බබලනවා. වැඩිය දැඟලුවොත් ඒක කැඩෙනවා… ඒ නිසාම එතැන අපට තහනම්. සාලෙ ඒක එල්ලුවාම මුළු ගෙදරම එලියයි. අනෙත් කාමරවලට චිමිනි ලාම්පු.

ඒ ජීවිතය පහසුකම් අඩු වුනත් සරළයි. මුළු ජීවිතයම බද්ධ වෙලා තිබුණෙ පරිසරයත් එක්ක… උදෑසන අවදි වූ වෙලේ පටන් මිනිස්සු ජීවත් වුනේ පරිසරයත් එක්ක.. ඒ වගේම රෑට නින්දට යනකොට උදේ තිබුණ පරිසරය ඒ වගේම තිබෙනවා. පරිසරයට අළුතෙන් යමක් එකතු වුනේ නැහැ. හැම නිශ්පාදනයක්ම, හැම කාර්යයක්ම පරිසරයට අනුබද්ධයි. කුණු කඳු ගොඩගැහුනෙ නෑ…පරිසරය විනාශ වුනේ නෑ.. ගමේ වගේම නගරයෙත් ඒ සුන්දරත්වය තිබුණා.

මේ ජීවිතය සංකීර්ණ වෙලා වෙනස් වෙන්න පටන් ගත්තේ ගමට විදුලි බලය, දුරකථන පහසුකම් එකතු වීමත් එක්ක. ගමේ පාරවලට තාර දැමුනා… මෙච්චර කාලයක් පස් එක්ක හැපිපිච්ච කකුල් වලට සෙරෙප්පු වැටිලා පොළවත් එක්ක තිබුණ සම්බන්ධය නැති වුනා.. ඒත් එක්කම රූපවාහිනිය ගමට ආවම, ඉස්සර රෑට ඔක්කොම එකතු වෙලා පිල උඩ හෝ වෙනත් තැනක තිබුණ සතුටු සාමීචිය රූපවාහිනියේ නළු නිළියෝ කියන කරන දේ බලන් ඉන්න තැනට පත් වුනා. මිනිස්සු ටික ටික එකිනෙකාගෙන් ඈත් වෙන්නත් ඇති… අපටත් අළුත් වීරයෝ ඇති වුනා… නයිට් රයිඩර් වගේ බයිසිකලේ උඩින් පන්නන්න ගිහින් තරු පෙණුන වාර අනන්තයි.. පරිසරයට අනුබද්ධ නිශ්පාදන වෙනුවට ප්ලාස්ටික් බෑග් ආවා. ඒවා නොදිරන නිසාම පරිසරයේ එකතු වුනා.. අවුරුදු විස්සකට එහා තිබූ සමහර අසුරන ද්‍රව්‍ය දැන් පවා කුණුගොඩක් ඇවිස්සුවොත් හොයා ගන්න පුළුවන්.

අළුත් ජීවන රටාව පහසුයි… හැම දෙයක්ම අතට පයට. වාහන හැම තැනම.. එක බයිසිකලයක් හෝ නැති ගෙයක් හොයා ගන්නවට වඩා ලේසියි නොමල ගෙයකින් අබ ඇට මිටක් හොයා ගන්න එක.. ගම පුරාම ඇවිදපු කකුල්වලට විරාමයක් ලැබුණා වගේම ඇඟටත් විවිධාකාර රෝග ගොඩ වුනා.. ඉස්සර දියවැඩියාව, හෘද රෝග, පිළිකා නොදැකපු අපේ ශරීර, ඒවා නැතිනම් පුදුමයක් වන තත්ත්‍වයට පත් වෙලා. මිනිස්සු කම්මැලි වෙලා.. ගෙදර වත්තේ කොච්චර ඉඩ තිබුණත්, වෙලාව කොච්චර තිබුණත් හැම එළවලුවක්ම කඩෙන් ගේන්න, එකතු වෙන හැම කුණුගොඩක්ම නගර සභාවට දෙන්න පුරුදු වෙලා.. අච්චර ලස්සනට තිබුණ ජීවිතේ.. හිතාගන්න බැරි තරමට වෙනස් වෙලා…

දියුණුව හොඳයි… අපි ඉදිරියට යා යුතුමයි… ඒ දියුණුවත් එක්ක අපි බොහෝ දෙයින් පස්සට ගිහින්… අධ්‍යාත්මිකව, මානසිකව, ශාරීරිකව, චර්යාත්මකව අපි ඉන්නේ ඉස්සර මිනිස්සුන්ට වඩා බොහොම පිටුපසින්…තවමත් අපි ප්‍රමාද නෑ.. පොඩ්ඩක් හිතලා වෙනස් වෙන්නයි ඕන.. වෙනස් වීම අමාරුයි. අපි අපේ රටාවෙන් බැහැරට යනවා කියන්නෙ බොහොම අමාරු දෙයක්. නමුත් ඒ වෙනස දවසෙන් දවස හුරු කර ගත්තොත් තව වසර කිහිපයකින් හෝ අපි අළුත් වේවි.

දියුණු වෙවී ආපස්සට යමු…. ජීවිතය ලස්සන වේවි…..