අනාගතයේ ලෝකපාලන දෙවිවරු තුන්දෙනා…..

මිනිසුන් වන අපි බොහොම වෙනස් සත්තු කොට්ඨාසයක්. මොළයක් දියුණු නමුත් ඒ මොළයෙන් සිතන ප්‍රමාණය බොහොම අල්පයි. සමහර මිනිසුන්ගේ සිතීමේ පරාසය සතුන්ටත් වඩා පහත්. සමහරුන්ට සිතන්න හැකියාවක් තිබුණත්, වැල යන අතට මැස්ස ගහලා ජීවත් වෙලා ඔහේ මිය යනවා, ඔවුන්ටත් ලෝකයටත් දෙකටම වැඩක් නැතිව. ගල් යුගයේ මිනිසාට මේ සිතීමේ ඥාණය, තාර්කික හැකියාව, සන්නිවේදනය වැනි දෑ නොතිබුණ නිසාම සහ ලොව අළුතෙන් සිදුවන සෑම දෙයක්ම වෙනස් අත්දැකීමක් නිසා ඔවුන් ඒවාට බිය වුනා. ගින්දරට, ජලයට, සුළඟට, හිරු, සඳු ආදියට මෙන්ම ලෙඩ රෝගවලටද ඔවුන් බය වුනා.. මේ නිසාම ඒ තේරුම්ගත නොහැකිදෑ දේවත්වයෙන් පිදුවා.

ඒ ගල් යුගය පසු කර ආපු අපි විවිධාකාර ජාතීන් විදියට විවිධ වේගයන්ගෙන් දියුණු වුනා. සුද්දා සතුන් පසුපස දඩයමේ යන කාලෙයේ තිබූ ශ්‍රී ලාංකික ශිෂ්ඨාචාරය අත්‍යන්තයෙන්ම දියුණුයි. අඩි 660 ක් උස සීගිරිය පර්වතයට ජලය ගෙන යාමේ යාන්ත්‍රණය, අනුරාධපුයේ සුවිසල් ස්ථූප සහ යෝධ ඇල වැනි අතීත නිර්මාණයන් එයට මනාව සාධක සපයනවා. එසේ තිබූ ශිෂ්ඨාචාරයක් දැන් අන් සියළු රටවලට වඩා පසුපසින් සිඟමන් යදිමින් ගමන් කරන තත්ත්‍වයට පත් වීම අතිශයින්ම කණගාටුදායකයි.

විද්‍යාව, තාක්‍ෂණය දිනෙන් දින වේගයෙන් ඉදිරියට ගමන් කරන යුගයක අපි පසුගාමීව ගමන් කරන්නේ එක අංශයකින් පමණක් නොවෙයි. සෑම අතින්ම. වෙනකක් තබා නැවතත් අපි බොහෝ දේ දෙවියන් හට පවරා අත පිසදා ගන්නා මිනිසුන් කොට්ඨාසයක් බවට පත් වී හමාරයි. කිසියම් හෝ දවසක ඔබ පහ ශ්‍රේණියේ ශිෂ්‍යත්‍ව විභාගය, අපොස සාමාන්‍ය පෙළ විභාගය හෝ උසස්පෙළ විභාගය ආසන්නයේ සති අන්තයක ප්‍රධාන පෙලේ බෞද්ධ සිද්ධස්ථානයකට ගියහොත් අපේ මවුවරු, පියවරු, සහ දරුවන්, සිය හැකියාවන් පැත්තකට දමා විභාග සමත්කර දීමේ අයිතිය දෙවිවරුන්ට පවරන අයුරු ඔබට දැක ගැනීමට පුළුවන් වෙිවි. මේ බොහෝ සිද්ධස්ථාන පවත්වාගෙන යන්නේත් දෙවිවරු මාකට් කරමින්, එතැන පිවිතුරු බුදු දහම නැහැ. තවත් සමහර අවස්ථාවදී තක්කඩි, සිය ගණදෙවි, ෆෙංෂුයි, සරස්වතී බන්ධන විකුණන අයුරු ඔබට දැක ගැනීමට පුළුවනි. තවත් සමහර දේශපාලනඥයන්, ජීවම් කළ පෑන් පවා බෙදනු ඔබට දකින්නට පුළුවන් වේවි… මාධ්‍ය නාලිකා පවා මේ මිත්‍යාව පතුරවමින් සිය මාධ්‍ය නාලිකාව ප්‍රචලිත කරනු ඔබට දැනේවි… ඒ අපේ ලාංකිකයන් සිය ජීවිත, නොදකින තිස්තුන්කෝටියක් දෙවියන්ට භාරකර ඇති ආකාරයයි. ඒ අතරම මදක් හිතන්න හිතවතුනි.. ඔබට මේ පිහිට වන කතරගම දෙවියන්ගේ භාරකරුවන් මේ දිනවල දේවාලය තුළම දෙවියන් බෙදා ගැනීමට අරගල කරන බව සහ දෙවියන්ටවත් ඔවුන් නැවැත්වීමට නොහැකි බව.. දෙවියන් සිටී නම් මෙය වෙනස් ස්වරූපයක් ගනු ලබනවා නොවේද ?

අපි එසේ අරගල කරන අතරතුර ලෝකය ඊට වඩා ගවු ගණනක් ඉදිරියට ගොස් අවසන්… අපි ඉතා සරළ දෑ විසඳාගත නොහැකිව වර්ජන ගර්ජන කරමින් කාලය කා දමන අවධියක, ලෝකය බොහෝ දුර ගොස් අවසන්. මේ ගමනේ පෙරගමන් කරුවන් බොහොමයක් සිටියා. විවිධ කාලවල විවිධාකාර පුද්ගලයින් ලෝකය වෙනස් කළා. අශ්ව කරත්තවලින් කළ ගමන නිමා කරන්නට කාල් බෙන්ස් සමත් වුනා. 1907 දී බෙලිජියානු ජාතික ඇමරිකානුවකු වූ ලියෝ හෙන්ඩ්‍රික් බීකලන්ඩ්  (Leo Hendrik Baekeland) බේක්ලයිට් සොයා ගැනීමත් සමඟම ලෝකය වෙනතකට පෙරළුනා.. රිචර්ඩ් ස්මෝලී විසින් බකිබෝලය නම් කාබන් නැනෝබෝලය සොයාගැනීමත් සමගම ලෝකය නැනෝතාක්‍ෂණය වෙත නැඹුරු වුනා, ඒමගින් සිදු කෙරෙන සිතා ගැනීමට පවා නොහැකි නවෝත්පාදන අනන්තයි. මේ සියල්ල ලොව වෙත දායාද වුනේ තමන්ට ලැබෙන දේට වඩා තමන්ගෙන් ලොවට ලැබිය යුතු දෑ වලට ප්‍රමුඛත්‍වය දී ලොවට සේවය කළ නිසයි. අවාසනාවකට ලෝකය එසේ වුවත්, ලංකාවේ අපි තවමත් දූපත් මානසිකත්‍වෙයන් ඔබ්බට ගොස් නැති නිසා, අපි තවමත් එකතැන… නැතිනම් පිටුපසට ගමන් කරමින් සිටිනවා.

මෙසේ ලෝකය වෙනස් වන අතරතුර කලින් කලට සුවිශේෂී පුද්ගලයින් හෝ සමාගම් විසින් පවතින ක්‍රමය කඩාකප්පල් කර දමා (disrupt) නව සමතුලිතතාවයකට ලෝකය ගෙන යනවා. වින්ඩෝස් මෙහෙයුම් පද්ධතිය සොයා ගත් බිල් ගේට්ස් තවමත් ලොව ධනවත්ම පුද්ගලයා වූයේ එසේමයි. ඒ වගේම ඔහුගේ සොයාගැනීම ලෝකය වෙනස් කළා. ඔහුගේ තරඟකරුවා ඇපල් පරිඝණකය නිර්මාණය කළ ස්ටීව් ජොබ්ස් පරිඝණකය පැත්තෙන් නොවූවත්, ජංගම දුරකථනයේ විප්ලවීය පෙරලියක් ඇති කළේ ඒ හා සමානවම. තවමත් ඇපල් ජංගම දුරකථනයක් හෝ පරිඝණකයක් භාවිතා කරන කෙනෙක් වෙනත් දුරකථනයකට හෝ පරිඝණකයකට මාරු නොවන හේතුවම, ඔහුගේ නිර්මාණයේ ප්‍රබල බව කියා පානවා. මේ අතරට නවතම චරිත වරින් වර පැමිණියත්, ලෝකයටම දැනෙන අන්දමේ ප්‍රබල බලපෑමක් කරන්නට සමත්ව ඇත්තේ තුන්දෙනෙකු පමණයි.

ව්ලැමිඩිර් පුටින් සිය දේශපාලන බල පරාක්‍රමය විහිදුවමින් ලෝකයම සිය අණසකට යටත් කරන්නට මෙන් කටයුතු කරන අතරතුර ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ලෝකයේ සමතුලිතතාවය කඩා කප්පල් කරමින් වලං කඩයට කඩා වැදුනු කේප්ප වස්සකු සේ සිතූ සිතූ දෑ කරමින් සියල්ල කණපිට හැරවීමේ උත්සාහයක නිරත වෙමින් සිටිනවා. ඒ සියල්ල අතර උතුරු කොරියාවේ කිම් ජොං අන් කිසිවෙක් නොසිතන ප්‍රතිචාරයක් ලබා දීමට ද හැකියාවක් තිබෙනවා. කෙසේ වුවත් මේ සියළුම බලපුළුවන්කාරයින් අභිබවමින් සිය ව්‍යාපාරික බලපරාක්‍රමය පතුරවන තිදෙනෙකු අනාගත ලෝකය පාලනය කිරීමේ නිහඬ ආක්‍රමණයක යෙදී සිටින බව බොහෝ දෙනා දන්නේ නැහැ.

ඒ තිදෙනා සියතින්ම බිහිකළ සමාගම්වල තාක්‍ෂණික සහ ව්‍යාපාරික පද්ධතිවල ඇති ප්‍රබලතාවය නිසාම ලොව ඉතා ඉහලින් වැජඹෙන්නට පටන් අරගෙන තිබෙනවා. ඒ අතරම ඒ ව්‍යාපාර නිසාම වෙනත් ව්‍යාපාරවල ස්ථාවරත්‍වය වෙත ද ප්‍රහාර එල්ල වීමට පටන් අරගෙන තිබෙනවා. මේ තත්ත්‍වය මෙසේ පැවතුනහොත් ඔවුන් සිය ව්‍යාපාරික බලපරාක්‍රමය නිසාම ලෝකයේ බොහෝ ක්‍රියාවලීන් තම අණසකට යටත් කර ගැනීමට හැකි වනු ඇති. දැනටම දේශපාලන ලෝකය පවා ඔවුන්ගේ සමාගම් නිසා සසළ වන්නට පටන්ගෙන තිබෙනවා

2004 පෙබරවාරි මාසයේදී සරසවි සිසුවකුව සිටියදී මාක් සකර්බර්ග් ෆේස්බුක් අඩවිය එලිදක්වන විට එය මේ තරම් ප්‍රබල සමාජ පරිවර්තනයක් කළාවි යැයි ඔහු වත් සිතන්නට නැතිව ඇති. නමුත් ඉතා ඉක්මනින්ම ෆේස්බුක් සමාජ ජාලය විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් අතර සහ තරුණ පරපුර අතර ප්‍රචලිත වූයේ තමන්ගේ තොරතුරු බෙදාහදා ගැනීමට මෙන්ම අනුන්ගේ ඕපාදූප ද නිරායාසයෙන්ම දැනගැනීමේ හැකියාව ඔවුන්ට ලැබෙන නිසයි. බටහිර රටවල ෆේස්බුක් අඩවිය තම තොරතුරු බෙදාහදා ගැනීමට සහ තමන්ගේ තත්ත්‍වය සමාජ ජාලය හමුවේ පාරම්බෑමට යොදා ගත්තත්, අපටම අනන්‍ය වූ නව්‍යකරණ සංස්කෘතියක් ඇති ලාංකිකයා යොදා ගන්නේ බොහෝ වෙනස් දෑ වලට. කෙසේ වෙතත් ලෝකයේ වර්තමාන ජනගහනය වන බිලියන 7.5  ක් වනවිට දැන් ෆේස්බුක් අඩවිය මාසිකව භාවිතා කරන සාමාජිකයන් ගණන බිලියන 2.01 ඉක්මවා යාමෙන්ම එය කෙතරම් ප්‍රබල මාධ්‍යයක්දැයි ඔබටම සිතාගත හැකියි.

1994 ජුලි මස 5 වන දින ඇමරිකාවේ වොෂිංටන් ප්‍රාන්තයේ සියැටල්හි ජෙෆ් බෙසොස් විසින් ඇරඹූ ඇමසෝන් (Amazon) සමාගම මූලිකවම සිදු කළේ අන්තර්ජාලය හරහා පොත් විකිණීමයි. එය ඉලෙක්ට්‍රොණික වානිජ්‍ය සමාගමක් (e-commerce company) ලෙස මුලින් ඇරඹුනේ කිසිදු පොතක් හෝ භාණ්ඩයක් සිය සන්තකයේ නැතත්, ඒවා විකුණන සමාගමක් ලෙසින්. පසුව විවිධාංගීකරණය මගින් සිය බල පරාක්‍රමය විහිදූ ඇමසෝන් සමාගම 2015 වනවිට ඇමරිකාවේ සිල්ලර වෙළඳාමෙහි බලකණුවක් වූ වෝල්මාට් සමාගම පසු කරමින් වෙළඳපොලේ වටිනාම සමාගම බවට පත් වූවා. එය දැනට වැඩිම වෙළඳපොල කොටස් හිමි සමාගම වන අතර මෑතකදී අයිතිකරගත් Whole Foods සමාගමත් සමග ඔවුන් දැන් දැන් සිල්ලර බඩු වෙළඳාමටත් අත ගසා තිබෙනවා. මේ නිසා එම අංශයේ ප්‍රමුඛයින් වූ ටාගට්, වෝල්මාට්, සෑම්ස් ක්ලබ්, සහ කොස්ට්කෝ යන සමාගම්වල වෙලඳපොල ඒකාධිකාරය පවා සෙලවී තිබෙනවා.

වසර 2003 දි කැලිෆෝනියාවේ පාලෝ ඇල්ටෝ හිදී ආරම්භ වූ ටෙස්ලා මෝටර්ස් සමාගම ප්‍රචලිතව ඇත්තේ විදුලි මෝටර් රථ, සූර්ය කෝෂ, සහ විද්‍යුතය ගබඩා කිරීමේ ලිතියම් අයන බැටරි නිෂ්පාදකයකු ලෙසින්. කෙසේ වුවත් එය මහජනතාවගේ අවධානය ආකර්ෂණය කරගනු ලැබූවේ 2008 වසරේ නිපදවූ Roadster නම් වූ ප්‍රථම විද්‍යුත් මෝටර් රථය එලිදැක්වීමත් සමගයි. ටෙස්ලා සමාගමේ නිර්මාතෘ ඉලොන් මස්ක් දැන් දැන් ලොව පුරා කතා බහ කෙරෙන චරිතයක් බවට පත් වී ඇත්තේ ටෙස්ලා මෝටර් රථය නිසාම පමණක් නොවෙයි. ඔහු ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ උපදේශක තනතුරක සිට  ඉන් ඉවත් වීමට තීරණය කිරීම, නගරාන්තර ගමනාගමනය කාර්යක්‍ෂම කිරීමට යෝජනා කළ හයිපර්ලූප් දුම්රිය, නිවාසවල සූර්ය බලශක්තිය වඩාත් කාර්යක්‍ෂමව නිපදවිය හැකි සූර්ය උළුකැට හඳුන්වාදීම වැනි මතක හිටින අන්දමේ වැඩකටයුතු බොහොමයක් සිදු කර පෙන්වීම නිසාමය. කිසිදිනෙක විද්‍යුත් මෝටර් රථයක් සාර්ථක නොවන්නේ යැයි සුවිසල් මෝටර් රථ සමාගම් පාරම් බෑ යුගයක ඔහු තැනූ ටෙස්ලා මෝටර් රථ, බලයෙන් පෙනුමෙන් මෙන්ම ක්‍රියාකාරීත්‍වෙයන්ද අනෙක් මෝටර් රථ අභිබවා යන්නේ අඩු මිලට විකිණීමත් සමගයි. මේ නිසා ටෙස්ලා මෝටර් රථයක හිමිකරුවකු වීමට බොහෝ දෙනා සිහින මවනවා.

මේ තුන්දෙනාගේ බලපරාක්‍රමය ලොව වටා විහිදීම එක්තරා ආකාරයක තර්ජනයක්. ඇමසෝන් සමාගමේ ක්‍රියාකාරීත්‍වය නිසා දැන් දැනි සුවිසල් රෙදිපිළි සමාගම් වන සියර්ස්, ඩිලර්ඩ්ස්, වැනි සමාගම්වල බොහොමයක් වෙළඳසැල් වසා දැමීමට සිදු වුනා. ටෙස්ලා සමාගමෙන් ඉදිකෙරෙන සුවිසල් මෝටර් රථ කර්මාන්තශාලාව නිසා සමහරවිට ඇමරිකානු මෝටර් රථ සමාගම්වලටත් ඒ ඉරණමම අත්වන්නට පුළුවනි. ෆේස්බුක් සමාජ ජාලය මගින් අත්පත් කරගෙන යන විවිධාකාර පරිඝණක සමාගම් සහ අන්තර්ජාල සමාගම් නිසා ඔවුන්ගේ ද බල පරාක්‍රමය දළුලා වැඩෙනවා. මේ සමාගම් තුන දැනටමත් විවිධ අයුරින් ලෝක ජනගහනයේ නව ප්‍රවණතා ඇති කර හමාරයි. නුදුරු අනාගතයේ මේ සමාගම් වලින් ඉදිරිපත් කෙරෙන නව නිර්මාණ නිසා ලෝකය කෙසේ වෙනස් වේදැයි විස්තර කෙරෙන ලිපි පෙළක් සමගින් ඉදිරි සතිවල හමුවෙමු.